3 TEMMUZ; HÜZÜNLÜ, ANCAK GURURLU TÖREN…

Pasa tam 6 gündür Erzurum’da…Erzurum Kongresini toplamak, Milli Mücadele yönünde karar almak için Erzurum’u seçen Pasa sehirde 57 gün çalisir…Geldigi gün Cumhuriyet caddesindeki simdilerde tapusu Ezel Erverdi’ye ait konakta 5 gün kalan Mustafa Kemal, sonra bugünkü Atatürk evine geçer ve orada 52 gün kalir…*Pandemi nedeniyle sinirli tutulan 3 Temmuz töreninde katilimin azligi nedeniyle yüzlerde hüzün ancak , Kongreyi yapan ve Cumhuriyeti kuran sehir olmanin verdigi, gözlerdeki  gurur vardi…Törenin açis konusmasini yapan ve Milli Mücadelede, Cumhuriyetin kurulusunda önemli görevler üstlenen ve hepsinin altindan da basariyla kalkan Erzurum’u  Büyüksehir Belediye Baskani Mehmet Sekmen tek cümle ile özetledi,  dedi ki;‘Erzurum Türkiye’dir, Türkiye Erzurum’dur…***KUTLU YOLCULUK…Samsun’dan Erzurum’a  yolculuk…Bir eski otomobil, birkaç atli araba…Ama yolculari kipir kipir,  heyecanli umutlu…Bir an önce Erzurum’a ulasmak, o insanlarla görüsmek, Milli Mücadele bayragini açmak için sabirsiz…Öndeki otomobilde Mustafa Kemal var…Bazen daliyor uçsuz bucaksiz Anadolu bozkirina…Ya düsündügü gibi olmazsa ?..Bu uzun çileli yolculuk hedefine ulasamazsa?..Iste o anda mavi gözler çakmak çakmak oluyor.Hayir,  ulasmali, ulasacak !..Çünkü bu yolculuk vatan için yapilmakta.“Yolumuzu millet iradesi, millet gücüyle çizdik. Milletin haysiyeti ve serefi var bu yolda… Haysiyet ve seref korunacak. Haysiyetsiz yasamaktansa ölmek daha sereflidir…”Onun için Erzurum ve Erzurumlu gereken destegi mutlaka verecektir. Nitekim 17 Haziran 1919 günü Erzurum’da yapilan Vilayet Kongresi de vatanin kurtulusu yolunda atilan ilk adimdir.Bu duygularla Amasya’dan Sivas’a ulasildi.Artik Erzurum yakin, Sivas arkalarda…Uzun ve dar yollar, döne döne inanç yolcularini Erzurum’a ulastiriyor.Yollarda yer yer göçmen gruplari…Kimi Erzurum’dan göçmüs, kimi Agri’dan, kimi Kars’tan…Umutsuzca yollara düsmüsler…Yokluk, yoksulluk binmis sirtlarina. artik göçülmeyen kent olsun diye Agri’ya, Kars’a, Erzurum’a geri dönüyorlar…Mustafa Kemal bu göç kafilesinin içerisinde Erzurumlu Mezararkali Mevlüt Aga’yi görüyor.Mustafa Kemal’in Mevlüt Aga ile karsilasmasini Behçet Kemal Çaglar, Ihsan Coskun Atilgan’in yazdigi “Erzurum Üstüne” isimli kitapta yer alan “Erzurum Destani”nda siirlestirmis.  Bunun yani sira Cevat Dursunoglu ve Mazhar Müfit Kansu’da bu karsilasmaya anilarinda yer vermisler.…..Agam nereden nereye, kaç günlüktür bu gelis ?-Toros’tan Kop’a dogru anlatmasi uzun is..Rus’tan muhacir gittik, dönüyoruz bu sefer-Bir kazancin yok muydu çoluk-çocuga yeter.Bire yüz veriyordu Çukurova topragiBuralar kar kapliyken, oralar cennet bagi..Padisahtan rahattik-Peki gelisin neden, buralarin halini sormadin mi kimseden ?Isittim ki Istanbul’da bir-iki kendini bilmezDemisler Erzurum baskasina layik.. Dedim gidip bakayimKimin malini kime verecek sersemlerKimin malini kime behey sersemler………Erzurum’un Ilica kapisinda karsilasilan Mevlüt Aga, Anadolu bozkirinda zaman zaman düsüncelere dalan Mustafa Kemal’i uyandirdi.Mustafa Kemal, Mevlüt Aga’nin sözlerinde bir milletin azim ve kararliligini gördü.Bu insanlar inanç yüklüydü. Milletine karsi zaten var olan inanci daha da pekisti.Ve,  Mevlüt Aga azmiyle Erzurum’a girildi.………3 Temmuz 1919, Erzurum’un Istanbul Kapisi…Bütün halk, basta kumandanlar ve yöneticiler olmak üzere  birikmis. Yürekler dolusu sevgi ve coskuyla karsilaniyor Pasa…Karsilayanlar arasinda Erzurum Valiliginden on bes gün önce azledilen Münir Bey, Eski Bitlis Valisi Mazhar Müfit Bey (Kansu) , Müdafaa yi Hukuk Cemiyeti Baskani Hoca Raif Efendi, Cemiyet üyeleri Cevat Dursunoglu (daha sonra merkez delege görevinden istifa ederek yerini Mustafa Kemal’e birakmistir) Süleyman Necati Bey, Hüseyin Avni Ulas ve Kâzim Yurdalan gibi seçkin zevat vardir.Pasa, gece konakladigi evde sabaha kadar uyumaz. Çay ve sigara ile sabahlar.Günün ilk isiklariyla birlikte Kâzim Karabekir Pasa, Mustafa Kemal’e asker selami göstererek,“Pasam , ben ve Ordum Emrinizdeyiz !” diyerek bagliligini bildirir.Iste o an, Kurtulus savasi yari yariya kazanilmistir.Erzurum’da buldugu bu olgun, yüce ve coskulu sevgi ve baglilik karsinda, baslatilacak olan Milli Mücadelenin kazanilacagina olan inanci daha da artar. Geceler boyu toplantilar yapilir. Bu toplantilara Kâzim Karabekir Pasa basta olmak üzere, Pasa’yi karsilayan heyetin yani sira Erzurum’a gelmeye baslayan delegeler de katilir.17-21 Haziran tarihlerinde yapilan ve hemen hemen Erzurum Kongresi kararlarinin nüvesini teskil eden Vilâyet Kongresi kararlari tartisilir ve büyük kongreye hazirlik yapilir. Bu dogrultuda görülmesi gereken kisiler görülür, dinlenmesi gerekenler dinlenir, fikirler alinir, kararlar netlesir. Amaç belli, karar kesindir. Milli Mücadelenin baslatilmasi  için, tüm Anadolu’nun Erzurum’dan haykirilan sesi duymasi gerek…Vatanin bagimsizligi, milletin özgürlügü yolunda tek çare top yekun silaha sarilmaktirIste bu ses bütün Anadolu’da yanki bulur. Inançli bir önderi yaninda bulan Türk Milleti, ona inanir ve onun yaninda bütünlesir.…..3 Temmuz 1919, Erzurum…Mustafa Kemal Erzurum’da kongre hazirligi yapiyor.Erzurum, vatanin kurtulusu için bir kongreye hazirlaniyor, geceli-gündüzlü…Erzurum’da Milli Mücadelenin bayragi açiliyor.Erzurum’da Cumhuriyetin temelleri atiliyor…Mustafa Kemal, o gün Erzurum’dan tüm yurda sesleniyor;“Milli Mücadele gerçeklesecek. Bu vatanin kurtarilmasidir. Memleket evlatlarindan birini bekliyor. Ben ortaya atiliyorum Bu yolda ölmek var dönmek yok. Saray bize karsi., yaban bize düsman, Anadolu dost… Buna ragmen yok edilebiliriz. Ama kurtulur serefimiz. Davaya inançli yüreklerimiz. Gözlerimiz pek, ruhlar ates, gönüller iman, kurtulacak vatan…”O gün bayrak olup Erzurum semalarinda dalgalanan Millet Egemenliginin Iradesi , bu gün  coskusundan hiçbir sey kaybetmeden dalgalaniyor..Ve,Cumhuriyeti kuran sehir Erzurum, Kongre ve Cumhuriyet onurunu yasama ve yasatma kararliligini devam ettiriyor…