Erzurum’da Ermeniler tarafindan 1790 yilinda insa edilen Surp Minas kilisesi Almanya’da yasayan Türk sahibinin restorasyonuna ve yer degisikligine izin vermemesinden dolayi harabe bir sekilde kentsel dönüsüm projesinin tam ortasinda kaldi. Ayrica kimsenin müdahale edemedigi kilisede defineciler de kazmadik yer birakmadi.
Erzurum’un Aziziye ilçesine bagli Saltuklu Mahallesinde 1790 yilinda Ermeniler tarafindan yapilan 231 yasindaki Surp Minas Kilisesi Aziziye Belediyesi tarafindan yapilan Gez Köy Kentsel Dönüsüm Projesinin tam ortasinda harabe haliyle kaldi. Aziziye Belediyesi tarafindan restore edilerek kentsel dönüsüm projesine de ortak edilmek istenen kiliseye en büyük engel ise Almanya’da yasayan Türk sahibi oldu.
Aziziye Belediye Baskani Muhammed Cevdet Orhan, mal sahibiyle uzun süre görüsse de herhangi bir anlasmaya varamadi. Kilisenin hiçbir sekilde restore edilmesine ve tasinmasina izin vermeyen mal sahibi kilisenin harabe sekilde kalmasini istedi.
Kilise kentsel dönüsüm projesine engel teskil etmese de yikik ve harabe görüntüsüyle dikkat çekiyor. Öte yandan sahibinin istegi üzerine dokunulmayan kilise definecilerin ve madde bagimlilarinin da ugrak yeri haline geldi. Defineciler tarafindan kazilmadik yeri kalmayan kilise güçlükle ayakta kalmaya çalisiyor.“Mal sahibi hiçbir sekilde kilisenin yenilenmesine izin vermiyor”
Konuyla ilgili açiklamalarda bulunan Aziziye Belediye Baskani Muhammed Cevdet Orhan, mal sahibiyle yapilan görüsmelerde kesinlikle hiç bir sonuç elde edemediklerini ifade ederek, “Ilçemizde Surp Minas adinda bir kilise var. Bu kilise için daha önceden Anitlar Kurulunun bir tescil karari var. Biz Anitlar Kuruluna bu kilise için renovasyon projesini sunup onaylattik. Bu kilise tescillendigi için kamulastirilmamis ve bu kilisenin bir sahibi var. Sahibi ise Almanya’da yasayan bir Türk vatandasi oldugunu biliyoruz. Biz kendisiyle birkaç defa görüstük. Görüsmelerimizde hiçbir sekilde sonuç elde edemedik. Tekliflerimizi maalesef kabul etmedi. Burada öncelikli olarak yapmamiz gereken ilk sey bu kilisenin renovasyonunu yapmak. Yani orijinaline uygun bir sekilde yeniden bir tadilat yapmak. Bizler maliyetine ragmen elimizi tasin altina koyduk. Ama tadil edildikten sonra tahsisi ile ilgili mal sahibi ile herhangi bir anlasma saglanamadi. Biz diger teklifimizde ise orijinaline uygun olarak baska bir yere de tasinmasini istedik. Mal sahibi onu da kabul etmedi. O bölgede santiyeler var. TOKI tarafindan oraya 1013 tane konut yapiliyor. Ayrica özel sektörün yapmis oldugu konutlar var” dedi.“Maliyeti karsilayip kendisi de restore ettirmiyor”
Baskan Orhan, mal sahibinin kendi imkanlariyla da kiliseyi yeniletmedigini kaydederek, “Sahibi buraya geldi. Kendisiyle de avukatiyla da yüz yüze görüstük. Kilisenin harabe halde oldugunu kendisi de gayet net bir sekilde biliyor. Ama sonuç itibari ile belediyemize tahsis konusunda bir anlasma olmadigi için bizde hiçbir islem yapamiyoruz. Mal sahibinin kendisinin de yenileme projesini hayata geçirmesi mümkün fakat bunun maliyetine kendisinin katlanmasi lazim. Kendisi maalesef öyle bir girisimde de bulunmuyor” seklinde konustu.“Harabe kilise kentsel dönüsümünde güzelligine engel oluyor”
Belediye Baskani Muhammed Cevdet Orhan, alana yapilacak olan kentsel dönüsüm projesinin güzel görüntüsünü kilisenin harabe görüntüsünün bozdugunu aktararak, “Kilise tam Gez Köy Kentsel Dönüsüm Projesinin ortasinda yer aliyor. Kilisenin büyüklügü yaklasik 250-300 metrekare ama etrafinda Anitlar Kurulu tarafindan belirlenen bir koruma çemberi var. Dolayisiyla kentsel dönüsümü yaparken o koruma penceresine riayet ediyoruz. Bu da yaklasik 2 dönümlük bir alani kapsiyor. Bu anlamda yaklasma siniri ve binalarin yaklasma planlari kentsel dönüsüm projesi onaylanirken ve uygulanirken Anitlar Kuruluna onaylatildi ve o alan bir sekilde kentsel dönüsümün haricinde birakildi. Su an bize kilise kentsel dönüsümde bir engel teskil etmiyor ama tabi ki kentsel dönüsüm alaninda böyle harabe bir görüntü bizi rahatsiz ediyor. Her gün belli basli kisiler tarafindan oranin harabe hali devam ettirilmeye çalisiliyor. Kentsel dönüsüm sonrasi orasi bambaska bir görünüme kavusacak. Bizim amacimizda kilisenin bu görünümünden kurtulup yeniden güzel bir görünüme kavusmasidir“ ifadelerini kullandi.
