Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan, Arnavutluk’ta yayinlanan Panaroma gazetesi için makale kaleme aldi. Makaleye, “Türkiye Balkanlar’in ayrilmaz bir parçasi Balkanlar da Türkiye’nin vazgeçilmez bir ilgi alanidir” diye baslayan Cumhurbaskani Erdogan, “Ortak tarih ve kültür Türkiye’nin Balkanlar’a bakisini sekillendirmektedir. Özellikle son yirmi yil boyunca Türkiye Balkan ülkeleriyle daha siki ve dostane iliskiler gelistirmek için elinden geleni yapmaktadir. Arnavutluk ise bu bakis açisinin tam merkezinde bulunuyor. Türkiye Arnavutluk’u hem bir dost hem de dogal bir müttefik olarak görmektedir. Türkiye, Arnavutluk’taki refah artisinin ve istikrarin tüm bölgede barisa ve huzura hizmet edecegine inanmaktadir. Bu bakimdan Türkiye dost ve kardes Arnavutluk’un gelisimi ve güvenligi için her zaman en içten ve samimi duygularla sonuna kadar desteklemistir ve destegini sürdürmekte kararlidir. Bu iradenin bir sonucu olarak, Arnavutluk Türkiye’nin Balkanlardaki iliskilerinin en istikrarli ve olumlu seyrettigi ülkelerden biri haline gelmistir. Türk dis politikasinin ‘üst düzeyli siyasi diyalog’ ilkesi baglaminda Arnavutluk ile iliskiler her yil çesitlendirilmekte ve derinlesmektedir. Ülkelerimiz arasindaki sosyal, kültürel ve ekonomik alanlardaki isbirlikleri her geçen yil artmaktadir. 6 Ocak 2021 tarihinde Basbakan Edi Rama’nin Türkiye ziyaretinde imzalanan anlasmalar yeni ve tarihi bir baslangiç noktasi olmustur. Bu ziyaret neticesinde Türkiye ile Arnavutluk arasinda yillardir gündemde olan Yüksek Düzeyli Stratejik Isbirligi Konseyi kurulmasina dair Ortak Bildiri imzalanmis, iki ülke arasindaki münasebetler stratejik ortaklik seviyesine yükseltilmistir” ifadelerini kullandi.“Arnavutluk’ta, 600’e yakin kayitli Türk firmasi faaliyet gösteriyor”Cumhurbaskani Erdogan, makalesini su sekilde sürdürdü:
“Bu gelismeye ek olarak; Iskodra’daki Osmanli dönemi eserlerinden Kursunlu Camii’nin Vakiflar Genel Müdürlügü tarafindan restore edilmesine iliskin protokol ve iki ülke egitim bakanlari arasinda isbirligi anlasmasi imzalanmistir. Egitim anlasmasi; Arnavutluk’ta Türkçe dersini ve Türkiye’de Arnavutça dersini seçebilme imkâni sundugu gibi özel egitim, egitim teknolojileri, burslar ve ögretmen degisim programlarini da içermektedir. Bu gelismeleri iki ülke arasindaki hem kültürel hem siyasi ve ticari iliskilerin kuvvetlenmesi adina büyük bir firsat olarak görüyoruz. Dünya ekonomileri salginla bogusulan böylesi zor bir dönemden geçerken bile Türkiye’nin 11 Balkan ülkesiyle 2021 yilindaki dis ticareti bir önceki yila oranla yüzde 37’lik artis göstermistir. Önümüzdeki dönemde ticari iliskilerin katlanarak büyümesini bekliyoruz. Halihazirda Türkiye ve Arnavutluk arasindaki ikili ticaret hacmi 700 milyon dolar civarindadir. Öncelikli hedefimiz bu hacmi en kisa süre içerisinde 1 milyar dolar civarina çikarmaktir. Türkiye’nin müteahhitlik hizmetleri de dahil olmak üzere Arnavutluk’ta 3,5 milyar dolarin üzerinde yatirimi bulunmaktadir. Ticari iliskilerin gelisip bu rakamlara ulasilmasinda; 2008 yilindan bu yana yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlasmasi’nin katkisi büyüktür. Arnavutluk’ta, 600’e yakin kayitli Türk firmasi faaliyet göstermekte ve bu firmalar üretime katki sundugu gibi yaklasik 15 bin kisiye istihdam saglamaktadir. Türkiye bu rakamlarla, Arnavutluk’taki en büyük yabanci yatirimcilardan biridir”“Türkiye dünya genelinde 157 ülkeye medikal ekipman ve asi yardimi saglamistir”“Ülkelerimiz arasindaki iliskiler ticaretin ötesinde insani boyutuyla da dikkat çekmektedir” ifadelerini kullanan Erdogan, “Salginla birlikte saglik diplomasisi ve saglik yatirimlari iki ülke arasindaki iliskilere yeni bir ivme kazandirmistir. Geçtigimiz yil Covid-19 virüsü nedeniyle dünya genelinde karsilikli ticaret ve turizm faaliyetleri olumsuz etkilense de Türkiye dünya genelinde 157 ülkeye medikal ekipman ve asi yardimi saglamistir. Bu kapsamda Arnavutluk’ta 70 milyon avro maliyetle insa edilen 150 yatagi, 6 ameliyathanesi ve 6 poliklinigi bulunan ‘Türkiye-Arnavutluk Fier Dostluk Hastanesi’ 68 günde tamamlanmis ve 21 Nisan 2021’de açilisi yapilmistir. Arnavutluk’ta 26 Kasim 2019’da 6,4 büyüklügünde meydana gelen ve 50’den fazla kisinin ölümüne, 3 binden fazla kisinin yaralanmasina sebep olan ve 11 belediyenin altyapisina zarar veren deprem felaketinde Türkiye kardes Arnavutluk’a yardim elini uzatan ilk ülkelerden biri olmustur. Arnavutluk vatandaslarinin enkazdan kurtarilmasi için süratle arama kurtarma ekipleri gönderilmistir. Deprem yaralarini bir nebze olsa da sarabilmek için, Toplu Konut Idaresi Baskanligi (TOKI) tarafindan Arnavutluk’un Laç sehrinde magdur olan aileler için 500’den fazla konut insa edilmistir”Erdogan, makalesini su sekilde tamamladi:
“Türkiye’nin birçok resmi kurumu kültürel ve tarihi baglarimizi kuvvetlendirmek adina Arnavutluk’ta faaliyetlerini istikrarli bir sekilde sürdürmektedir. TIKA, Arnavutluk’ta 1996’dan bugüne kadar 546 proje ve faaliyet gerçeklestirmistir. Öncelikli olarak, Arnavutluk’taki birçok tarihi eserin restorasyonuna destek vermektedir. Ayrica Türkiye-Arnavutluk arasindaki is birligine katki saglayacak tarim, hayvancilik, saglik, egitim alanlarinda ve belediyecilik hizmetlerinin iyilestirilmesi için maddi destek sunmaktadir. Yurtdisi Türkler ve Akraba Topluluklar Baskanligi (YTB), Türkiye Burslari markasiyla Balkanlardan gelen ögrencilere Türkiye’de egitim görmeleri için burs hizmeti sunmaktadir. Türkiye Burslari, 2021 yilinda 178 ülkesinden 165 bin 511 basvuru almistir. Bugün 170 ülkeden 15 bin ögrenci Türkiye’de egitim görmektedir. Arnavut ögrenciler bu burslardan büyük oranda faydalanmakta ve egitim-ögretim faaliyetlerini Türkiye’de sürdürmektedir. Yunus Emre Enstitüsü ilk ofisini Saraybosna’da açmis ve hizli bir sekilde tüm Balkanlara yayilmistir. Enstitü’nün Arnavutluk’ta Iskodra ve Tiran’da olmak üzere iki ofisi bulunmaktadir. Türkçe ögrenmek isteyen, Türk kültür ve sanatini daha yakindan tanimak isteyen Arnavut kardeslerimiz bu ofislerde her türlü destegi bulabilir. Türkiye Arnavutluk’taki egitim hizmetlerine katki sunmayi kendine bir görev olarak bilmektedir. Dünya genelinde 416 egitim kurumu ve 50 binin üzerinde ögrencisi bulunan Türkiye Maarif Vakfi’nin Arnavutluk’ta 8 okulu mevcuttur. Okul sayisini gelecekte daha da artirmayi temenni ediyoruz. Tüm bu ticari ve insani boyuta ilaveten Türkiye ve Arnavutluk, güvenlik alaninda da önemli bir isbirligi örnegi sergilemektedir. Arnavutluk, bir Türk firmasi tarafindan üretilen anti-drone sisteminin ilk alicisi oldugu gibi Arnavutluk Parlamentosu ve Savunma Bakanligi Türk IHA ve SIHA’larin tedariki için 9,7 milyon dolarlik (8,2 milyon avro) ek bütçeyi onayladigini duyurmustur. Iki ülke arasinda terörizm, insan ve uyusturucu kaçakçiligi gibi güvenlik meselelerinde de temaslar artirilmistir. Ayrica siber ve dijital suçlarla mücadelede ilgili emniyet güçleri ve iç isleri bakanliklari nezdinde gerektiginde isbirlikleri yürütülmektedir. Türkiye; Arnavutluk’ta hala varligini koruyan Fetullahçi Terör Örgütü (FETÖ) ile ortak mücadele konusundaki israrini ikili iliskilerde devamli olarak gündeme getirmektedir. Bu terör yapilanmasinin Arnavutluk’ta ki faaliyetlerinin kisitlanmasi ve örgüt mensuplarinin Türkiye’ye teslim edilmesi için ilgili Arnavut makamlariyla istisareler yürütülmektedir. Türkiye’de darbeye tesebbüs etmis böylesi hain bir örgütün Arnavutluk’ta faaliyet göstermesi Türk halkini üzmektedir. Ayrica bu örgütün Arnavutluk’ta da benzer eylemlere girisme tehdidi bulunmaktadir. Tüm bunlar göz önüne alindiginda Türkiye ile Arnavutluk arasindaki dostane iliskilerin siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda en verimli döneminde oldugunu söyleyebilirim. Türkiye’nin, bölgede ve daha genis cografyada Arnavutluk’un en önemli stratejik ortagi oldugu düsünüldügünde iki ülke arasindaki iliskilerin gelistirilmesi için çok fazla imkân vardir. Türkiye ve Arnavutluk özellikle turizm, egitim, savunma, dijitallesme, gida, tarim, hayvancilik, ormancilik, su, balikçilik gibi farkli alanlarinda isbirliklerini artirmalidir. Türkiye, Arnavutluk ile birebir iliskilerinin yani sira Arnavutluk’un NATO’daki varligini önemsedigi gibi son yillarda durma noktasina gelen AB üyelik sürecine de destek vermekte, Arnavutluk’un uluslararasi alandaki en yakin dostlarindan biri olma rolünü üstlenmektedir. Umuyorum ki, Türkiye ve Arnavutluk kazan-kazan ilkesi temelinde bir dostluk ve ortaklik iliskisini gelecek nesillere çok daha güçlü sekilde aktaracak ve bu is birligi daha güzel günlere yelken açacaktir.”
25.4 ° / 10.2 °
