Azerbaycan’dan ’gardas indirimi’

Ekonomi Bakani Mustafa Elitas, “Rusya üzerinden transit olarak geçirmek zorunda oldugumuz nakliye araçlari simdi Hazar yoluyla gidiyor. Azerbaycan, olayin vuku buldugu 2. veya 3. gün bizim TIR’larimizi aldi. Azerbaycan hükümeti yüzde 40 indirim yaparak 3 bin dolar seviyesine indirdi” dedi.Ekonomi Bakani Mustafa Elitas, TGRT Haber ekranlarinda yayinlanan “Neler Oluyor” programina konuk oldu. Ihlas Haber Ajansi ve TGRT Haber Ankara Temsilcisi Batuhan Yasar’in sorularini cevaplayan Elitas, gündeme dair önemli açiklamalarda bulundu. Rusya üzerinden giden nakliye araçlarinin Azerbaycan’la yapilan anlasma kapsaminda artik Hazar üzerinden gittigini aktaran Elitas, “Bizim yurt içi piyasamiz önemli bir piyasa. Bizim Rusya üzerinden transit olarak geçirmek zorunda oldugumuz nakliye araçlari simdi Hazar yoluyla gidiyor. Sayin Disisleri Bakanimiz Azerbaycan’a bir ziyarette bulundu, Sayin Basbakanimiz da Sayin Aliyev ile yaptigi telefon görüsmesinde yardimci olunmasini istedi. Azerbaycan, olayin vuku buldugu 2. veya 3. gün bizim TIR’larimizi aldi, Hazar yolundan gitmesini sagladi. Bu, aslinda bizim için daha kolay bir yol oldu, daha kisa bir yol haline geldi. Bundan önce Azerbaycan üzerinden yapilan geçis ücretleri diyelim ki 5 bin dolardi, Azerbaycan hükümeti yüzde 40 indirim yaparak 3 bin dolar seviyesine indirdi. Biz onu açiklarken ‘Gardas Indirimi’ diye ifade ettik. Çok büyük bir jest yaptilar” seklinde konustu.Elitas, Rusya’nin uyguladigi ambargoya yönelik, ilk olarak yoldaki ve gümrükte bekleyen yas sebze meyvelerle ilgili tedbirler alindigini belirtti. Ilgili kuruluslarla beraber ‘Rusya Masasi’ olusturuldugunu kaydeden Elitas, “Ilk etapta acil tedbir alinmasi gereken tek ürün yelpazemiz vardi; yas meyve ve sebze ihracatimizla ilgiliydi. Hem yoldaki mallar, hem de gümrükte bekleyen mallarla ilgili tedbir alinmasi gerekiyordu. Bunlar kisa zamanda bozulma ihtimali olan mallar. Yoldaki ve gümrükteki mallarla ilgili tedbir almamiz gerekiyordu. Biz, o gün aksam Türkiye Ihracatçilar Meclisi Baskanimizla yaptigimiz görüsmeler sonucunda Yas Meyve Sebze Ihracatçilar Birligi ile görüstük. 25 Kasim tarihinde Yas Meyve Sebze Ihracatçilar Birliklerinin oldugu bütün illerin temsilcileriyle Bakanlikta acil bir toplanti yaptik. Arkadaslarimizdan verilerimizi aldik, o veriler çerçevesinde hemen Bakanlikta bir Rusya masasi olusturduk. Bununla ilgili büyükelçilerimizden, ticaret ataselerimizden, TOBB’dan, Türkiye Ihracatçilar Meclisi’nden, Yas Meyve Sebze Ihracatçi Birliklerinden, tüm olayin taraflariyla ilgili gelen bilgilerin tek bir merkezde toplanmasi adina bir Rusya Masasi olusturduk. Her türlü bilgiyi dikkate aldik. Aldigimiz bilgi eger bizimle ilgiliyse dogrulugunu teyit ettik, baska bakanliklari ilgilendiren bilgi olursa temaslarimizi yaptik” ifadelerini kullandi.“BIZ IHRACATI RUSYA’YA YAPMAK ZORUNDA DEGILIZ”Bakan Elitas, Türkiye’deki yas meyve sebze ihracatçilarinin suanda Rusya ile ticaret yapmak istemediklerini, bunun nedeninin ise Rusya’ya duyulan güvensizlik oldugunu ifade etti. Rusya’nin yas meyve sebze ithalatinin belirli kalemlerinde Türkiye’nin önemli bir tedarikçi oldugunu söyleyen Elitas, “Rusya’daki yoldaki mal ile gümrükteki mallarla ilgili kisim çözüldü. Diger kisimda, biz ihracati Rusya’ya yapmak zorunda degiliz. Rusya, belirli sartlarda bazi mallari bizden almak mecburiyetindedir. Rusya’nin yas meyve sebze ithalatinin belirli kalemlerinde çok büyük bir tedarikçisi biziz. Rusya’nin domates ihtiyacinin yüzde 43’ü bizim kayitlarimiza göre Türkiye tarafindan temin ediliyor. Yüzde 12’si Azerbaycan tarafindan temin ediliyor, kalan kisim da baska ülkeler tarafindan temin ediliyor. Suanda Türkiye’nin gönderdigi yas meyve sebzeye koyduklari ambargodan dolayi biz belli bir miktarda zarar ettik. Orada bozulan, çürüyen mallar varsa onlarla ilgili zarar ettik; geri dönen mallarla ilgili bir problemimiz olmadi. Rusya tüketicileri bundan muhtemelen zarar görmüs olabilirler. Saticilarimiz da Rusya’ya satisi devam ettirmek istemiyorlar, çünkü güvenmiyorlar. Çok uygun olmayan bir davranis sergiliyorlar. Bizim gemiyle, TIR’la giden mallarimizi denetim gerekçesiyle kapilarda bekletiyorlar, bazi mallarla ilgili bozulmasini bekleyip Türkiye’ye göndermeye çalisiyorlar. Bu, ticari ahlaka uygun bir davranis degil. ‘Almiyorum’ dersin gönderirsin, ‘kardesim ben sana kapilarimi kapattim, Türkiye’nin mallarina ambargo koydum, ne yapiyorsan yap basinin çaresine bak’ demek bundan iyidir. Ama siz orada mallari tutarak, gemilerimizi limanda alikoyarak mallarin bozulmasina sebebiyet vermeleri ticaret ahlakina uygun bir davranis degil. Bu, oradaki ithalatçilari da zor durumda birakiyor. Suanda biz ambargo koymuyoruz ama yas meyve sebze ihracatçisi arkadaslarimiz göndermek istemiyor, çünkü güven yok. Ihracatçilar ‘ben aliyorum’ dese, Rus devlet temsilcileri kapidan içeri sokmuyorlar” diye konustu.Ekonomi Bakani Elitas, Türkiye’nin müteahhitlik hizmetlerinde firma sayisi bakimindan Çin’den sonra ikinci sirada oldugunu, ciro yönünden ise dünyada 8. sirada oldugunu bildirdi. 2003 yilindan bu yana 305 milyar dolarlik müteahhitlik hizmeti yapildigini söyleyen Elitas, bu sene 9. aydan itibaren 15 milyar dolarlik hizmetin devam etigini sözlerine ekledi.“PARALEL YAPININ YAYIN ORGANLARININ TAMAMI SANKI ‘RUSYA’NIN SESI’ GIBI”“Paralel yapiya ait yayin organlari, sanki Rusya’nin sesi gibi devam ediyor” diyen Elitas, söyle devam etti:“Paralel yapi seçim zamaninda PKK’nin sesiydi, terörle mücadele eden güvenlik güçlerini zalim, teröristleri magdur gibi gösteren bir davranisin içindeydi. En son Rusya’yla yasadigimiz bu uçak krizi sonucunda da paralel yapinin yayin organlarinin tamami sanki Rusya’nin sesi gibi. Rusya’nin sesi gibi davranan gayri milli olan yapilar maalesef bu isten dolayi kina yakip geziyor olabilirler, findik kirip oynayabilirler. Türk milleti o kadar büyük bir hassasiyet gösterdi ki, bunun disindaki medya organlarimiz olaganüstü bir hassasiyet gösterdiler, is alemimiz harika bir hassasiyet gösterdiler ve sonradan çig gibi büyüme ihtimali gösteren bir krizi sogukkanli karsiladi.”“RUSYA EKONOMISINDE OLAGANÜSTÜ BIR SIKINTI VAR”Elitas, Rusya’ya Kirim’i ilhak etmesi ve Ukrayna’ya saldirmasi sonucu AB ülkeleri ve ABD tarafindan ambargo uygulandigini, buna karsilik Türkiye’nin herhangi bir ambargo uygulamadigini hatirlatti. Çin’in büyüme hizinin düsmesinin Çin’deki imalat rakamlarinin büyüklügü düsünüldügünde tehlike arz ettigini belirten Elitas, “2014 yili rakamlarina göre Rusya ile ticaret hacmimiz 31 milyar dolar. Bunun 25 milyar dolari ithalat, 6 milyar dolari ihracat. Rusya ekonomisinde Kirim’i ilhak etmesi, Ukrayna’ya saldirmasiyla birlikte ABD ve AB ülkelerinin ortaya koydugu ambargoyla birlikte bizim ambargo koymamamiza ragmen Rusya ekonomisinde olaganüstü bir sikinti var. Bir yilda petrol fiyatlarinda yüzde 60 düsüs var. Bizim Rusya ile kasim basi itibariyle ekim ayina kadar yas meyve sebze ihracatlarinda yüzde 35-40’lik bir düsüs vardi. Suanda dünyada Orta Dogu bölgesinde ortaya çikan hararetli ates ve sicak gündem dolayisiyla bir ekonomik bozukluk var. Çin’in büyümesi 11’ler, 12’ler civarinda giderken, 2008, 2009’dan itibaren yavas yavas düsmeye basladi, bu seneki beklenti 6 buçuk civarinda olacak gibi. Asil tedbir alinmasi, dikkat edilmesi gereken Çin’de öyle büyük bir potansiyel var ki; imalat konusunda dünyanin tüketiminin yarisi Çin’de üretiliyor. Diyelim ki; 1 milyar ton üretim var, bunun 500 milyon tonu Çin’de üretiliyor. Çin’in büyümesi düsünce üretim kapasitesi devam ediyor, o üretim kapasitesini kendi tüketemediginden dolayi baska ülkelere agresif bir sekilde saldirmaya basliyor. Bununla ilgili tedbir almamiz gerekiyor” degerlendirmelerinde bulundu.“IHRACATÇILARIMIZIN BASINDA DÜNYAYI FELLIK FELLIK DOLASACAGIZ”E-ticaretin dünyada kazandigi öneme deginen Elitas, hükümetin ihracatçilara her türlü destegi vermeye hazir oldugunu dile getirdi. “Dünya, eger gözünüzde büyütürseniz çok büyük, dolasmasini bilirseniz çok küçük” diyen Bakan Elitas, söyle konustu:“Bizim ihracatçilarimiz, ihracat yapabilme kabiliyetinde artik çok iyi noktadalar. Biz de bu arkadaslarimizla gidecegiz, gezecegiz, yeni yeni pazarlar olusturacagiz, mevcut pazarlarimizda biraz daha büyümenin sartlarina bakacagiz. Ne türlü destek varsa, neye ihtiyaç varsa bunlari yapmaya haziriz ama 2016 ve ondan sonraki yillar için yapmamiz gereken en önemli seylerden birisi markalasmaktir. Bunun olumsuzluklarini yurt içi pazarda da görüyoruz, yurt disi pazarda da görüyoruz. Bir elbise Türk fabrikasinda yapildigi zaman 200 dolar ama ayni fabrika Italyan veya Alman markasiyla yaptigi zaman en az 2 bin dolar. Biz, bu markanin para ettigini bilmemiz lazim. Internette haberlesmeyi saglayan sosyal medya dedigimiz kurumlarin marka degerleri hakkinda yüz milyar dolarlardan bahsediyoruz. Bu, elle tutulur bir sey degil, hepsi sanal gerçekler. Bizim 2016 yilinda yapmamiz gerekenler, internette de olaganüstü derecede dünyada bir sanal alisveris pazari var, bunlarla ilgili altyapilari olusturuyoruz. Biz is adamlarimizin, ihracatçilarimizin basinda dünyayi fellik fellik dolasacagiz.”“DEVLET ADAMLARI DUYGUSAL DAVRANMAZ”Türkiye’nin Rusya’yla yasanan kriz sonrasi en büyük felaket senaryosunda 9 milyar dolar zarar edecegini söyleyen Elitas, Rus devlet adamlarinin tavirlariyla ilgili, “Ticarette duygusallik olmaz. Ülke insanlarina zarar verecek sekilde yapilacak eylemler yanlistir. Bu askeri bir olay sonucunda ulusal çikar neticesinde Rusya tarafindan yapilmis bir hatanin sonucu, siyasi sonuçlar olabilir ama ticari sonuçlarina dogru götürürseniz, bununla ilgili kiyamet senaryolari yapmaya götürürseniz, bundan Rusya da, Türkiye de büyük zarar eder. Kimin büyük zarar görecegini artik sonuçlara bakarak görecegiz. Devlet adamlari duygusal davranmazlar, devlet adamlari baska devletin baskanina iftira ederek bu isi çözmeye çalismazlar; sagduyulu olurlar, akliselim davranirlar. Kizip da ‘vay ben bunu söyle yaparim’ demek yanlistir” ifadelerini kullandi.