Kistlerin yumurtaliklarda büyüdüklerinde endometrioma olarak isimlendirildigini ifade eden Prof.Dr. Dursun, “Kistin içerigi tamamen çikolataya benzedigi için çikolata kisti olarak da isimlendirilir. Endometriosisin en yaygin belirtileri; adet dönemi öncesi ve sirasinda agri (genellikle normal kramplardan daha siddetli), cinsel birliktelik sirasinda veya sonrasinda agri, kisirlik, asiri veya düzensiz kanamadir. Diger semptomlar; yorgunluk, agrili barsak hareketleri, periyotlar halinde alt karin agrisi, ishal ve/veya kabizlik ve diger barsak bozukluklaridir. Bazi endometriozisli kadinlarin hiçbir semptomu yoktur. Endometriozisli kadinlarin yüzde 30-40’inda kisirlik görülür ve hastaligin ilerlemesine bagli olarak ortaya çikar. Hastalarda kronik kasik agrisi olmasi, adetleri sancili olmasi, çocuk sahibi olmada zorluk (kisirlik) ve bazen de diskilamada ve idrar yapmada sorunlara yol açabilen kronik bir hastaliktir. Gerçek tanisi ameliyatla kondugu için saglikli görünen kadinlardaki sikligi tam bilinmemektedir. Fakat yüzde 2-15 arasinda görüldügü tahmin edilmektedir. Gebe kalamama nedeniyle arastirilan hastalarda yüzde 5-50 siklikta bildirilirken, endometriozis sikayetleri olarak bilinen agrili adet görme, kronik kasik agrisi ve agrili cinsel iliskisi olan kadinlarda (dismenore-disparonia-kronik pelvik agri) yüzde 70’ler oraninda görülmektedir” diye konustu.
Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Prof. Dr. Polat Dursun, kadinlarin sikayetler üzerine dikkat etmeleri gerektigini ve jinekolojik muayeneye gitmelerini gerektigini belirterek ortaya çikan sikayetleri söyle siraladi:
“Agrili adet görme (Dismenore), kronik kasik agrisi (Kronik pelvik agri), iliskide agri olmasi (Disparaniya), agrili diskilama (Tenesmus), gebe kalamama, adet düzensizligi, kabizlik, adet dönemlerinde burun kanamasi, sik idrara çikma, uzak organ tutulumlari: makatdan kanama (barsak tutulursa), nefes darligi (akcigerde yerlesirse)”
“Risk faktörlerinin basinda yas geliyor”
Endometriozis gelisimi için risk faktörlerinin oldugunu belirten Prof. Dr. Dursun bu faktörlerin basinda yasin geldigine dikkat çekerek, “Üreme yasindaki kadinlarda görülür, beyaz irkta daha sik görülür. Adetlerin sik ve yogun olmasi, uzun sürmesi ve agrili olmasi belirtisi olabilir. Gebelik endometriozis hastaliginin görülme sikligini azaltmaktadir. Birinci ve ikinci derece akrabalarda endometriozisi olanlarda görülme sikligi artmaktadir. Asiri alkol tüketimi, yagli yiyeceklerle beslenme, fazla kahve ve kafein içeren içecekler neden olabilir. Zayif ve uzun boylularda sik görülür. Çevresel kirlilik ve toksinler de olusmasinda etkilidir” dedi.
Endometriozis tedavisinde uygulanacak yönteme temel olarak hastanin sikayetlerine, yasina, kistin büyüklügüne, özelliklerine ve hastanin gebelik isteyip istememesine göre karar verildigini belirten Prof. Dr. Dursun, “Tedavide ilaçlar ve gerektiginde de cerrahi yöntemler kullanilabilir. Endometriozis ameliyatlari çok zor ve dikkatli yapilmasi gereken ameliyatlardir. Bazen endometriozis ameliyati kanser ameliyatlarindan bile daha zor olabilir. Bu ameliyati yapacak jinekologun bu konuda uzmanlasmis olmasi çok önemlidir. Çünkü endometriozis kalin bagirsak, idrar yollari ve idrar kesesini tutabilir ve ameliyati yapacak cerrahin bu organlarla ilgili müdahaleleri yapabilecek cerrahi tecrübeye sahip olmasi gereklidir. Bekar veya çocugu olmayan hastalarda ameliyat karari çok dikkatli verilmelidir. Ameliyat gerektiren endometriozis hastalarinda ameliyatin laparoskopik olarak yapilmasi çok önemli ve hasta için avantajlidir” açiklamalarinda bulundu.
“Çikolata kistlerinin tekrarlama riski yüzde 20-40 arasinda”
Çikolata kistlerinin tekrarlama riskinin yüzde 20-40 arasinda oldugunu ve hastayi ameliyat sonrasi yakin takip etmek gerektigini dile getiren Dr. Dursun, “Tekrarlama olmasin diye ameliyat sonrasi hormon ilaçlari verilir ve hasta istiyorsa gebelik önerilir. Çünkü gebelikte artan hormonlar kistin küçülmesini saglar ve tekrarlamayi azaltir. Kasik agrisi, adet sancisi ve iliskide agrisi olan kadinlarin mutlaka endometriozis olup olmadigini anlamak için ayrintili bir jinekolojik muayene olmasi gereklidir” seklinde konustu.
