DOSIAD Mayis Ayi Bülteni Yayimlandi

DOSIAD arastirma Merkezince gerçeklestirilen Erzurum ekonomisi raporunda, Erzurum’a iliskin tasit, konut, mükellef, tesvikli yatirim, kurulan sirket ve sirket sermayeleri, gelir, gider, bütçe dengesi, marka-patent-faydali model üretimi, zamaninda ödenen çek, ihracat, toplam dis ticaret verileri degerlendirildi. DOSIAD VURGULARI DOSIAD Arastirma Merkezi Erzurum’da gözlenebilir boyutta bir refah düzeyi artisi oldugu, bu durumun konut, tasit tercihlerini degistirdigi gibi, il yasayanlarinin hayat kalite ve yasam üslubunu da etkiledigi kaydedilerek, ‘Erzurum’da sosyo ekonomik boyutta çok hizli bir sekilde degisim ve dönüsüm’ yasandigina dikkat çekildi. YENI DÖNEM Ovit Tünelinin ulasima açilmasi, Lojistik Köy’ün hizmet üretmeye baslamasiyla birlikte ilde özellikle dis ticaret bazinda ciddi bir atilimin beklendiginin belirtildigi DOSIAD bülteninde, ilde son 16 yilda kaydedilen tarim ve sanayi altyapisinin ekonomiye olumlu bir yansima gösterdigi, bunun özellikle istihdamda yeni imkanlar olusturuldugu bildirildi. KATMA DEGER ÜRETIMI Erzurum’da insaat sezonunun mevsimsel sartlar nedeniyle çok kisa oldugu, normal sezonun haziran ayinin ilk haftasinda basladigina dikkat çekilen DOSIAD raporunda, ‘insaat sezonu kisaligi handikapina ragmen Erzurum’da Mayis ayi içinde kaydedilen ekonomik gelismeler, bir sektöre bagimliligin olmadigi, ekonomide katma deger üreten bir sektör çesitliligin ortaya çiktigini ortaya koymaktadir.’ denildi. MOTORLU KARA TASITI VARLIGI Erzurum’da bin kisiye düsen motorlu kara tasiti sayisi 115, otomobil sayisi ise 77 oldu. Il trafige kayitli motorlu kara tasiti sayisi bakimindan Türkiye illeri siralamasinda 44, Dogu Anadolu Bölgesi illeri siralamasinda ise 3’üncü sirayi aldi. Il trafigindeki kayitli araç sayisinin ülke payi yüzde 0,52, bölge payi ise yüzde 15,51 olarak hesaplandi. DOSIAD ANALIZI TÜK verileri üzerinden DOSAD arastirma Merkezi tarafindan gerçeklestirilen analize göre, mayis ayi bazinda trafige kayitli tasit sayisi Erzurum’da 118 bin 555, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 192 bin 262, Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 318 bin 397, Dogu Anadolu Bölgesinde 766 bin 296 oldu. Dönemde trafige kayitli otomobil sayisi ise Erzurum’da 58 bin 711, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde93 bin 86, Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 125 bin 689, Dogu Anadolu Bölgesinde 336 bin 872 olarak kaydedildi. MAYIS AYI ERZURUM DIS TICARET Ekonomi Bakanligi mayis ayi dis ticaret verilerini açikladi. Erzurum’da ay içinde 7.5 milyon dolarlik ihracat, 14.0 milyon dolarlik ithalat olarak toplam 21.6 milyon dolarlik dis ticaret gerçeklestirildigi bildirildi. Mayis ayi ölçeginde ihracatta yüzde 16.1’lik artis, ithalatta ise yüzde 45.8 oraninda azalma degerlendirildi. ERZURUM IHRACAT Ekonomi Bakanligi verilerine göre Erzurum’da ocak- mayis döneminde 35 firma tarafindan 7.5 milyon dolar tutarinda ihracat yapildi. Bir önceki yilin ayni dönemine göre ihracat yapan firma sayisi yüzde 6.1, kaydedilen ihracat degeri ise yüzde 16.1 oraninda artti. ERZURUM ITHALAT Ilde bu yilin ocak- mayis döneminde 26 firma tarafindan 14.0 milyon dolar tutarinda ithalat kaydedildi. 2017 yilinin ayni dönemine göre ithalat yapan firma sayisi yüzde 3.7, kaydedilen ithalat degeri ise yüzde 45.8 oraninda düsüs gösterdi. ERZURUM DIS TICARET Ilde 2018’in ocak-mayis aylari arasinda 35 ihracat, 26 ithalat olmak üzere 61 firma tarafindan 21 milyon 689 bin dolarlik dis ticaret gerçeklestirildi. Ilde dis ticaret yapan firma sayisi yüzde 1.6 oraninda gerilerken, kaydedilen dis ticaret degeri ise ithalattaki azalmaya bagli olarak yüzde 30.5 oraninda düsüs gösterdi. Erzurum’da geçen yil 60 firma 32.5 milyon dolarlik dis ticaret yapmisti. ERZURUM IHRACAT TIM verileri ölçeginde, Erzurum’da haziran ayinda 1.3 milyon, 2018’in ilk yarisinda ise 10.6 milyon dolarlik ihracatin gerçeklesti. Bölge illeri içinde ihracat performansi bakimindan 7’inci sirayi alan Erzurum’un bölge ihracat payi yüzde 2.52 olarak açiklandi. Erzurum’da 2018’in ilk alti ayinda en fazla ihracatin kaydedildigi dönem 2.9 milyon dolarla Mart ayi oldu. Ilden ocak ayinda 1.2 milyon, subat ayinda 1.1 milyon, mart ayinda 2.9 milyon, nisan ayinda 2.2 milyon, mayis ayinda 1.6 milyon ve haziran ayinda da 1.3 milyon dolarlik ihracat kaydedildi. ERZURUM SIRKETLESME PERFORMANSI Erzurum’da mayis ayinda 18, ocak-mayis aylari arasinda ise 119 yeni sirket kurulumu gerçeklesti. Ilde bu yilin ilk bes ayinda kurulumu gerçeklestirilen sirket sayisi 2017 yilinin ilk bes aylik dönemine göre yüzde 31 oraninda artis gösterdi. TOBB verilerine göre, Erzurum’da ocak-mayis aylari arasinda 119 sirket, 2 kooperatif ve 53 de gerçek kisi ticari isletmesi kuruldu. Dönemde 16 sirket, 4 kooperatif tasfiye islemi gördü. 5 aylik kapsamda 13 sirket, 6 kooperatif ve 23 gerçek kisi ticari isletmesi faaliyetine son verdi. Erzurum’un bölge toplaminda kurulan sirket sayisi payi yüzde 11’e ulasti. ERZURUM SIRKET SERMAYE PERFORMANSI Bu yilin ilk 5 ayinda 119 yeni sirketin kuruldugu Erzurum’da, sirketlerin sermaye büyüklügü 23.6 milyon TL olarak açiklandi. Il kurulan sirketler sermaye büyüklügü bakimindan Dogu Anadolu Bölgesi illeri siralamasinda 5’inci olurken, bölge sermaye payi yüzde 6.49 olarak kaydedildi. 119 SIRKET SERMAYESI 23.6 MILYON Yilin ilk 5 ayinda Erzurum’da kurulan 119 sirketin kurulus sermayesi 23.6 milyon olurken, KUDAKA Istatistik Bölgesi illerinde 205 sirket sermayesi 41.4 milyon, Kuzeydogu Anadolu Istatistik Bölgesi illerinde 340 sirket sermayesi 81.4 milyon ve Dogu Anadolu Bölgesi illerinde kurulan bin 132 sirketin sermayesi ise 364.7 milyon TL olarak hesaplandi. ERZURUM FAAL MÜKELLEF VERILERI Erzurum’da mayis ayinda ekonomik büyüme devam etti, pozitif gelisme faal vergi mükellefi sayilarina da yansidi. Aylik bazda nisan ayina göre Gelir Vergisi, Basit usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Gelir Stopaj Vergisi, Katma Deger Vergisi faal mükellef sayisi artarken, sadece GMSI mükellef sayisinda düsüs yasandi. GELIR IDARESI VERILERI Maliye Bakanligi Gelir idaresi Baskanligi 2018 mayis ayi faal mükellef sayisi verileri bazinda, Erzurum’da nisan ayina göre Gelir Vergisi mükellefi sayisinda yüzde 0.29, Basit usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi mükellef sayisinda yüzde 0.09, Kurumlar Vergisi mükellef sayisinda yüzde 0.63, Gelir Stopaj mükellef sayisinda yüzde 0.32, KDV’de yüzde 0.37’lik artis gözlendi. IBRAZINDA ÖDENEN ÇEK VERILERI BAZINDA ERZURUM’UN DURUMU Erzurum ekonomisindeki olumlu sürece iliskin bir sonuç da ibrazinda ödenen çek verileri oldu. Il zamaninda ödenen çek tutarinda Dogu Anadolu Bölgesi illeri içinde ilk sirayi aldi. Erzurum’da zamaninda ödenen çek sayisi bölge toplaminda yüzde 16.1’lik seviye gösterdi. Bu sonuç Erzurum’da çekle ödeme yapan ticaret sektörünün de emin oldugunu ortaya koydu. TBB VERILERI Erzurum’da bu yilin mayis ayinda 12 bin 341, yilin ilk bes ayinda ise 65 bin 342 çek ödemesi gerçeklesti. TBB Verilerine göre ilde ocak ayinda 19 bin 404, subat ayinda 10 bin 607, mart ayinda 14 bin 746, mayis ayinda 12 bin 341 çek ödemesi kaydedildi. 5 aylik düzeyde KUDAKA bölgesinde 87 bin 437, Kuzeydogu’da 153 bin 170, Dogu Anadolu’da ise 404 bin 52 çek zamaninda ödendi. ERZURUM PATENT Erzurum patent üretim ve basvurusu bazinda Dogu Anadolu Bölgesinde rekor düzeydeki atilimlarini sürdürüyor. Mayis ayinda 1, ocak-mayis aylari arasinda ise 13 patentin üretildigi Erzurum patent üretim sayisi bakimindan Dogu Anadolu Bölgesi illeri siralamasinda 1, Türkiye illeri siralamasinda ise 21’inci sirayi aldi. Sanayi ve Teknolojik vizyonu ifade eden patent üretimi bakimindan bölgesinin rakipsiz ili durumu kariyan Erzurum’da bu yilin ilk 5 aylik periyodunda 13 patent çikarildi. TÜRK PATENT verilerine göre Erzurum’dan ocak ayinda 3, subat ayinda 3, mart ayinda 4, nisan ayinda 2 ve mayis ayinda da 1 patent basvurusu kaydedildi. ERZURUM FAYDALI MODEL Patent üretiminde Dogu Anadolu Bölgesinin lideri olan Erzurum Faydali Model üretiminde de lider il konumunu sürdürdü. Erzurum Türkiye illeri faydali model sayisi yüksekligi siralamasinda 15’inci olurken ilin bölge toplaminda faydali model payi yüzde 43.47 olarak açiklandi. Erzurum’da bu yilin mayis ayinda 2, ocak-mayis aylari toplaminda ise 10 faydali model üretildi. Ilde ocak ayinda 3, subat ayinda 1, mart ayinda 3, nisan ayinda 1 ve mayis ayinda da 2 faydali model basvurusu kaydedildi. Erzurum’un ürettigi faydali model sayisi ülke toplaminda yüzde 0.82’ye ulasirken KUDAKA payi yüzde 100, Kuzeydogu Anadolu Bölgesi payi ise yüzde 90.9 oldu. DOSIAD ÇIKARIMI TÜRKPATENT verileri üzerinden DOSIAD Arastirma Merkezince gerçeklestirilen çikarima göre, mayis ayinda Erzurum’dan 2, KUDAKA ve Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 2, Dogu Anadolu Bölgesinden 4; bu yilin ocak-mayis aylari diliminde ise Erzurum’dan 10, KUDAKA Bölgesinden 10, Kuzeydogu Anadolu’dan 11, Dogu Anadolu Bölgesinden ise 23 faydali model basvurusu yapildi. ERZURUM MARKA Erzurum’dan mayis ayinda 13, bu yilin ocak-mayis aylari toplaminda ise 91 marka basvurusunun yapildigi kaydedildi. Ilin 5 aylik süreçte kaydettigi marka basvuru sayisi Dogu Anadolu Bölgesi toplaminda yüzde 15’lik pay edindi. Erzurum’dan bu yilin mayis ayinda 13, ocak-mayis aylari diliminde ise 91 marka basvurusu yapildi. TÜRKPATENT verilerine göre, Erzurum’dan ocak ayinda 21, subat ayinda 17, mart ayinda 20, nisan ayinda 20, mayis ayinda ise 13 marka basvurusu kaydedildi. Erzurum marka basvurusu sayisi itibariyle iller siralamasinda 38’inci oldu. TÜRKPATENT verileri üzerinden DOSIAD Arastirma Merkezi tarafindan yapilan analize göre, mayis ayinda Erzurum’dan 13, KUDAKA Istatistik Bölgesi illerinden 22, Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 31, Dogu Anadolu Bölgesinden 113; ocak-mayis aylari ekseninde ise Erzurum’dan 91, KUDAKA Istatistik Bölgesi illerinden 133, Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 176, Dogu Anadolu Bölgesinden 630 marka basvurusu yapildi. ERZURUM KAMU HIZMET HARCAMALARI Erzurum kamu yatirimlarinda oldugu gibi, kamu kurumlari hizmet harcamalarinda da bölgedeki lider il konumunu sürdürdü. Il 5 aylik kamu hizmet harcamalari ve saglik hizmetleri giderlerinde bölge illeri içinde liderligini devam ettirdi. Erzurum’da kamu harcamalari toplami içinde ilk üç sirayi egitim, saglik ve sosyal dayanisma ve güvenlik hizmetleri olusturdu. Kamu harcamalari toplaminda saglik giderleri yüzde 8,69, egitim giderleri yüzde 30,84’lük dilim olusturdu.Mayis ayinda Erzurum’da 635.8 milyon ekonomik is ve hizmetler, 576 bin TL çevre, 3,9 milyon TL toplum refah ve iskani, 198,6 milyon TL saglik, 69.9 milyon TL din ve kültür, 704,8 milyon TL egitim, 71,4 milyon TL de sosyal güvenlik ve dayanisma hizmetlerinde olmak üzere 2,2 milyar TL tutarinda kamu harcamasi gerçeklesti. ERZURUM KONUT SATIS PERFORMANSI Erzurum’da mayis ayinda 612, 2018’in ocak-mayis aylari döneminde ise 2 bin 918 konut el degistirdi. Ilde gerçeklestirilen konut satislari bir önceki yilin mayis ayina göre yüzde 10,1, 5aylik ölçütte ise yüzde 13,54 oraninda düsüs gösterdi. ERZURUM EKONOMISI DENGE Erzurum’da yilin ilk 4 ayinda kisi basina düsen il geliri 1,8 bin TL, kisi basina yapilan kamu harcamasi ise 3,0 bin TL’ye ulasti. Il, Dogu Anadolu Bölgesi illeri düzeyinde nisan ayi gelir bazinda Van’in ardindan 2, tahsil edilen gelir ve kamu hizmet harcamalari ise ilk sirada yer aldi. Il gelirin gideri karsilama orani bakimindan ise 3’üncü siraya yükseldi. DOSIAD ANALIZ SONUÇLARI DOSIAD arastirma Merkezi analizlerine göre, 5 aylik düzeyde toplam gelir Erzurum’da 1.8 milyar, KUDAKA Istatistik Bölgesi illeri toplaminda 2.3 milyar, Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 3,7 milyar, Dogu Anadolu Bölgesinde ise 11,9 milyar TL oldu. Kamu harcamalari ise Erzurum’da 2,2 milyar, KUDAKA Istatistik Bölgeleri toplaminda 3,1 milyar, Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 5,4 milyar, Dogu Anadolu Bölgesinde 14,7 milyar TL oldu. ERZURUM VERGI PERFORMANSI Erzurum’da mayis ayi ölçeginde tahakkuk eden 872,9 milyon TL tutarindaki verginin 44,4 milyon TL’lik dilimi tahsil edildi. Ilde tahsil edilen verginin tahakkuk eden vergiye orani yüzde 50,91’e yükseldi. Il tahsilatin tahakkuka orani yüksekligi bakimindan bölge illeri siralamasinda 5’inci sirada yer aldi DOSIAD Arastirma Merkezi analizlerine göre, yilin ilk 5 ayinda tahakkuk eden vergi tutari Erzurum’da 872,9 milyon, KUDAKA istatistik Bölgesinde 1,1 milyar, Kuzeydogu Anadolu istatistik Bölgesinde 2,0 milyar, Dogu Anadolu Bölgesinde 6,8 milyar TL oldu. Erzurum’un tahakkuk eden vergi tutari payi KUDAKA Bölgesinde yüzde 73.1, Kuzeydogu Anadolu Bölgesinde yüzde 43,62, Dogu Anadolu Bölgesinde ise yüzde 12,79 olarak hesaplandi ERZURUM TESVIK Erzurum’da mayis ayinda 2 bölgesel, bu yilin ocak-mayis aylari arasinda 8 genel, 2 bölgesel bazli 10, 2001-2018 yillari kapsaminda ise 102’si bölgesel, 298’i genel toplam 400 yatirim tesvik belgesi aldi. Tesvikli yatirim toplaminda bölgesel yatirim payi yüzde 25.5 oldu.Yatirim tesvik bülteni mayis 2018 verilerinden yapilan çikarima göre, Erzurum’da tesvikli yatirim sayisi 400’e ulasti. Bu yilin mayis ayinda 2 bölgesel yatirim tesvik kapsamina girdi. Tesvik belgeli yatirim için 17 milyon TL tutarinda harcama gerçeklestirilirken, yatirimla kaydedilecek istihdam alani 17 kisi olarak belirlendi. OCAK-MAYIS DÖNEMI ERZURUM VERILERI Erzurum’da bu yilin ocak – mayis aylari arasinda 8 bölgesel, 2 de genel olmak üzere toplam 10 yatirim tesvik belgesi aldi. Bölgesel yatirimlar için 84 milyon, genel yatirimlar için de 49 milyon toplam 132 milyon TL tutarinda harcama yapildigi açiklandi. Bölgesel yatirimlarda 458, genel yatirimlarda ise 24 olmak kaydiyla toplam 482 kisilik istihdam alani olusturuldu. 2001-2018 ERZURUM VERILERI 2001-2018 yillari arasinda ilde 102 bölgesel, 298 de genel olarak toplam 400 yatirim tesvik belgesi aldi. Bölgesel yatirimlar için 1.1 milyar, genel tesvikli yatirimlar için 1.7 milyar olarak toplam 2.8 milyar TL tutarinda harcama kaydedildi. Bölgesel yatirimlarda 3 bin 817, genel yatirimlarda ise 3 bin 993 kisi is edindi.