DOSİAD’dan bölgesel teşvik değerlendirmesi

Doğu Anadolu Sanayici ve İş Adamları Derneği (DOSİAD) 2001-2023 düzeyinde bölge illeri teşvikli yatırım dağılımını analiz etti. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verileri kaydında gerçekleştirilen araştırmada teşvikli yatırımların bölgesel kalkınmada üretim ve istihdam odaklı rollerine işaret edildi.
DOSİAD Analiz
Doğu Anadolu Bölgesinde Mayıs ayında 72 bölgesel, 6 genel toplam 78, bu yılın ilk beş ayında 304 bölgesel 23 genel, toplam 327; 2001 -2023 döneminde ise 3 bin 357 bölgesel, 2 bin 123 genel 5 bin 485 yatırım teşvik belgesi aldı.
Doğu Anadolu 2001 -2023
Doğu Anadolu Bölgesinde 2001 -2023 yılları düzeyinde 3 bin 357 bölgesel, 2 bin 123 genel, toplam 5 bin 485 yatırım teşvik belgesi aldı. Bölgesel yatırımlar için 69 milyar 761 milyon, genel bazlı yatırımlar için de 31 milyar 554 milyon TL tutarında harcama yapıldı. Bölgesel yatırımlarla 218 bin 301, genel yatırımlarla da 40 bin 944 kişilik istihdam kapasitesi oluşturuldu.
Erzurum’un Payı
Erzurum’un bölge toplamında teşvikli yatırım payı Mayıs ayında yüzde 12,82, bu yılın ilk beş ayında yüzde 16,51, 2001 -2023 dönemi toplamında ise yüzde 12,36 oldu.
4 İlde Bölgesel Yatırım Payı
Teşvikli yatırım sayısında Erzurum, Malatya, Elazığ ve Van bölgede öne çıkan iller oldu. Teşvikli yatırım toplamı içinde bölgesel teşvikli yatırım payı Erzurum’da yüzde 46,60, Elazığ’da yüzde 54,23, Malatya’da yüzde 63,2, Van’da yüzde 72,48 olarak hesaplandı.
4 İlde Genel Yatırım Payı
DOSİAD tarafından veriler üzerinden yapılan analizde; Teşvikli yatırım toplamı içinde Genel bazlı teşvikli yatırım payı Erzurum’da yüzde 53,39, Elazığ’da yüzde 45,76, Malatya’da yüzde 36,62, Van’da yüzde 27,51 olarak hesaplandı.
Bölgesel Yatırımlar
Bölgede 2001 - 2023 sürecinde bölgesel kategoride en fazla sayıda teşvik belgesi alan il 711 belge ile Malatya oldu. Bu ili 498 belgeyle Van, 391 bilge ile Elazığ, 335 belgeyle Bitlis, 316 belgeyle Erzurum takip etti. Dönemde Ağrı’da 146, Ardahan’da 20, Bingöl’de 225, Erzincan’da 176, Hakkari’de 66, Iğdır’da 115, Kars’ta 115, Muş’ta 196 ve Tunceli’de 47 bölgesel yatırım teşvik kapsamına alındı.
Bölge İlleri Genel Bazlı Teşvikli Yatırım Dağılımı
Bölge illeri içinde 22 yıllık süreçte genel kategoride en çok sayıda teşvik belgesi alan il 462 yatırımla Malatya olurken bu ili 362 yatırımla Erzurum, 330 yatırımla Elazığ takip etti. 2001- 2023 döneminde Ağrı’da 144, Ardahan’da 37, Bingöl’de 72, Bitlis’te 121, Erzincan’da 179, Hakkari’de 41, Iğdır’da 55, Kars’ta 85, Muş’ta 101, Tunceli’de 32 ve Van’da 189 genel bazlı yatırım teşvik belgesi aldı.
Bölge İlleri Teşvik Belgesi Toplamı
2001 -2023 yılları kapsamında Doğu Anadolu Bölgesi illeri düzeyinde en fazla sayıda belge alan il bin 125 belgeyle Malatya oldu. Dönemde Ağrı’da 253, Ardahan’da 57, Bingöl’de 298, Bitlis’te 456, Elazığ’da 721, Erzincan’da 357, Erzurum’da 678, Hakkari’de 107, Iğdır’da 170, Kars’ta 200, Muş’ta 297, Tunceli’de 79, Van’da 687 yatırım teşvikle desteklendi.