Erzurum'da kar üzerinde cirit

Dogu'da köylünün vazgeçemedigi tek spor, atli ciritKar ve tipinin etkili oldugu Erzurum’da, atli spor kulüpleri ata sporu ciridin yasatilmasi için karli zeminde cirit gösterisi yapiyor.  Dogu Anadolu Bölgesi’nde kar ve tipi hayati olumsuz yönde etkilerken ciritçiler ise ata sporunun yasatilmasi için bütün güçlüklere gögüs geriyor. Kar üzerinde cirit gösterisi yapan ciritçiler, yaklasik 30 santimetre kar bulunan zeminde atlarini kosturarak soguk havaya meydan okuyor. Türklerin yüzyillardan beri oynadiklari ata sporu atli cirit, Erzurum’da köylülerin vazgeçemedigi en önemli spor dallarinin basinda geliyor. Yaz-kis demeden her mevsim oynanan cirit oyununun en renkli görüntüleri ise kis mevsiminde yasaniyor. Ata sporu atli cirit oyunu Dogu Anadolu Bölgesi’nde özellikle Erzurum ve Kars illerinde ragbet görüyor. Köylüler ata binmeyi ve cirit atmayi çocuk yaslarda ögreniyorlar. Hem atlari hareketlendirmek hem de cirit sporunu yayginlastirmak için köyler arasinda müsabakalar düzenleniyor. Erzurum’da da atli ciritin en yaygin oldugu yerler merkeze bagli köyler geliyor. Merkez bagli köylerde atlar, özellikle cirit müsabakasi için besleniyor. 8 ay kisin yasandigi köylerde karli zeminlerde müsabakalar düzenleniyor. Ciritin oynanacagi karli zeminde önce atlar isindiriliyor ve zemindeki karlar çignenerek eziliyor. Daha sonra müsabaka basliyor. Cirit meraklilari da alkis ve sloganlarla takimlarini destekliyorlar. Zeminin karli olmasi ilginç görüntüleri de beraberinde getiriyor. Ayaklari kara saplanan atlar dengesini kaybediyor ve sporcular yere düsüyor. Ufak tefek kazalar yasanmasi izleyicileri de heyecanlandiriyor. Atlar düstükçe, ciritler atildikça müsabaka kizisiyor ve puan kaybeden ciritçiler daha da kararli sekilde oyuna devam ediyor. Artistik hareketlerinde yer aldigi müsabaka izleyicilerin naralari, hakemin uyari düdügüyle renkleniyor. Karda oynanan cirit gösterileri yurdun birçok ilinden Erzurum’a gelen fotograf sanatçilarinin da ilgisini çekiyor. Kümbet Köyünde yapilan cirit gösterisinden objektiflere çok güzel kareler yansidigini ifade eden fotograf akademisi egitmenlerinden Ilteris Bülent Aydin, “Karda cirit fotograflamak büyük bir keyif verdi bizim için.” dedi. Cirit sporuyla ilgilenenler, “Türkler bu atli oyunu Orta Asya’dan günümüze tasimislardir. 16. yüzyilda bir savas oyunu olarak kabul edilmisti. 19. yüzyilda Osmanli ülkesi ve sarayinin en büyük gösteri sporu ve oyunu oldu. Cirit ayni zamanda tehlikeli bir oyun olmasi sebebi ile 1826 yilinda 2. Mahmut tarafindan yasaklanmistir. Daha sonralari tekrar popüler bir gösteri oyunu olarak yayginlasti” diyorlar. Cirit oyunu ve kurallari: “Ciritte oyun süresi 35 dakikalik 2 devreden toplam 70 dakikadir. Oyun alaninin boyu 32 metre, eni 40 metredir. Arkasindaki yasak alan 6 metre, alay duragi da 6 metredir. Cirit sopasi uzunlugu ise 110 sentimdir. Takimin tek dizi halinde durdugu 6 metrelik derinligindeki bölgeye alay duragi denir. Alay duragi ile atis sahasi arasinda çizgilerle sinirli 5 metrelik orta saha derinligindeki alana yasak alan denir. Burada karsi takimdan 2 atli bulunabilir. Fazlasina eksi bir puan verilir. Yasak alanin son çizgisinden oyun alaninin ortasina 7 metre derinliginde ki alan ise atis alanidir. Alaya hücum eden sporcu bu alana girip cirit atma mecburiyetindedir. Bunun disinda atis yaparsa eksi bir puan alir. Her takim 7 atlidan olusur. Her takimin 2 yedek oyuncusu vardir. Bunlar hakeme haber vermek kosulu ile oyunun herhangi aninda degisim yapabilir. Oyundan çikan bir daha oyuna giremez. Oyun puanlamalara göre sonuçlanir. Eksi puanlar arti puanlardan çikarilir. Toplam puani yüksek olan takim galip sayilir”