Erzurum’u yeniden kuran cihan Padisahi Kanuni’ye vefasizlik

Sehir ve Kültür Arastirmalari Dernegi (SEHIRDER) Baskani Murat Ertas, Erzurum’u yeniden kuran ve mamur hale getiren Osmanli padisahi Kanuni Sultan Süleyman adina sehirde hiçbir etkinligin yapilmamasini saskinlikla karsiladiklarini ifade etti.Baskan Ertas, “Kanuni gibi dünyada en çok taninan Osmanli padisahinin Erzurum’la ilgisi baska sehirde olsaydi, Kanuni adi sehirde birçok yere konmus, onun adina ulusal ve uluslararasi birçok etkinlik gerçeklestirilmisti” dedi. Tarihe karsi sehirdeki bu aymazliga tepki gösteren Baskan Ertas, “Erzurum tarihinde üç önemli fetret yasamistir. Bunlarin en uzunu ve kederlisi 1490’lardan 1534’e kadar yaklasik 40 sene sürmüstür. Kafkaslarin Anadolu’ya baglandigi geçidi bekleyen sehir Erzurum bu döneme gelene kadar Mogol istilasini, mezhep savaslarini, Timur’un hismini iliklerine kadar yasamis, her istila ve savasta daha çok harabe olmus, issizlasmis adeta insansizlasmistir. Terk edilmis ve sahipsiz harabe sehrin kaderi, Cihan Padisahi Kanuni Sultan Süleyman’in Irak-i Acem Seferi sirasinda degismistir. Kaynaklara göre bu sefere giderken 5 Eylül 1534’te Erzurum’da konaklayan padisah, sefer dönüsü Tebriz taraflarindan Kizilbas tehdidini yasayan Sünni Türkleri Erzurum’a yerlesmesini tesvik ederek pasalarina Erzurum’u mamur hale getirme emrini vermistir. Bir sene sonra da kimi kaynaklarda 3 Ekim, kimi kaynaklarda 5-6 Ekim’de (1535) Bitlis’te toplanan divanda Erzurum’un beylerbeyligi yapilmasi kararlastirilmistir. O tarihte Erzurum öyle viranedir ki ilk Erzurum Beylerbeyi bir müddet Bayburt’ta ikamet etmistir. Osmanli padisahlari içerisinde dünyaca en çok bilinen üç padisahtan biri olan Kanuni’nin kuruculugunu yaptigi Erzurum’da Kanuni siminin hâlâ olmamasi, Kanuni adina ciddi bir program ve etkinlik yapilmamis olmasi kabul edilebilir degil. Evet, Erzurum’un banisi cihan padisahi Kanuni Sultan Süleyman’dir. Bu ne saadet ve ayricalik… Erzurum’da su an gurur duydugumuz birçok tarihi yapi onun ve pasalarinin (Rüstempasa, Ibrahimpasa, Ayaspasa…) Erzurum’a hediyesidir. Evet, Erzurum Kanuni sehridir! Hatta Erzurum’un en eski minyatürlerinden birini de Kanuni’yle beraber Erzurum’a gelen Matrakçi Nasuh çizmistir. Kanuni 1550’lerde bir daha Erzurum’a gelmistir. Iste Erzurum için bu kadar önemli isim Erzurum’da bugün yasatilmiyor. Inanilir gibi degil. Bu, vefasizligin da ötesinde bir durum. Erzurum tarihinde Eylül ayini önemli kilan diger bir olay da Pasinler Savasi’dir. Selçuklu ordusunun ilk defa uluslararasi bir orduyu yendigi tarih 18 Eylül 1040’tir. Erzurum’un Eylül ayini pasif geçirmeye hakki yoktur. Bu tarihe ve atalarimiza karsi bizim asli sorumlulugumuzdur. Erzurum Büyüksehir Belediyemizin Kanuni’nin Erzurum’a gelisinin 482.yildönümü olan 5 Eylül’ü sehir halkinin hafizasina kaziyacak etkinlikler yapmasini bekliyoruz. Bu, havuzbasi kent meydaninda mehter konseri olur, sehrin muhtelif yerlerine “Cihan Padisahi-Erzurum’un Banisi Kanuni Sultan Süleyman’in devasa resimleri kisa bilgi notuyla asilir ve Erzurum’un Beylerbeyligi ilan edildigi 5 Ekim’e kadar kaldirilmaz. Halka Kanuni posterleri dagitilabilir. Erzurum’un Beylerbeyligi ilan edildigi Ekim ayinda da Atatürk Üniversitesi’yle beraber panel yapabiliriz. Ayni tarihte Tebriz menseli Erzurum türkülerinin söylendigi konser, Kanuni’nin Muhibbi mahlasiyla yazdigi siirlerden siir söleni düzenlenebilir. Erzurum Büyüksehir Belediyesi Muhibbi Divani’ni ve Kanuni’nin Erzurum günlerini kitaplastirip kamuoyuna dagitabilir. Kanuni’ye sahip çikma vakti gelmistir. Bu konuda STK’ler kadar ve daha çok üniversitelerimize ve yerel yönetimlerimize mesuliyet düsmektedir. Dünyanin tanidigi bir padisahin Erzurum sehriyle özdeslestirilip sehrin tanitimina ciddi katki sunulacagini düsünüyor, yetkilileri göreve davet ediyoruz.” seklinde konustu.