Fobi nedir? Fobi türleri nelerdir?

Dünya Danismanlik Merkezi Kurucusu Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç, “Fobi kelimesi, Eski Yunancadaki Phobos (panik/terör) kelimesinden gelir. Phobos, Yunan mitolojisinde korku tanrisina verilen isimdir. Fobi, insanin hissettigi ileri düzey ve mantiga dayanmayan korku biçimidir. Kisi, korktugu varligin aslinda korku duymasi gerekmeyen bir sey oldugunu bilmesine ragmen kendine engel olamayarak korkmaya devam eder. Fobi yasayan insanlara fobik denir. Fobi yasadiklari anda kalp ritminde hizlanma, bas dönmesi, göz kararmasi, terleme ve benzeri tepkiler görülebilir. Toplumun yaklasik yüzde 8 – yüzde 18’inde herhangi bir fobi bulunur. Fobiler, erkeklere oranla kadinlarda daha sik görülür. Fobiler çesitli nedenlere dayanabilir. Olayi yasamak, travmatik bir deneyime maruz kalmak ya da maruz kalan biriyle karsilasmak kisinin fobi sahibi olmasina neden olabilir. Nöratik korkular da fobi halinde dissallastirilabilir. Psikolojik danismanla konusmak, fobilerinizin üstesinden gelmenize yardimci olabilir. Bazi insanlar korktuklari seyi yok sayarak ya da meditasyon yaparak da fobilerinin üstesinden gelebilmektedir” dedi. Psikolog Kaykaç, en sik görülen fobiler hakkinda su bilgileri verdi: “Glossofobi: Topluluk önünde konusma korkusu. Nüfusun yüzde 75’ini etkiledigine inanilir. Bazilari konusmadan önce/konusma sirasinda ufak bir gerginlik yasasa da bazilari ciddi panik ve korkuya maruz kalir. Bir tür sosyal fobidir. Toplum önünde konusmak zorunda kalindiginda terleme, yüksek tansiyon, kuru agiz, bas agrisi, mide bulantisi, panik hissi, toplum önünde konusma endisesi vs. Klostrofobi: Kapali alan korkusu. Latince claustrum (kapali bir yer) ve Yunanca phobos kelimelerinden gelir. Nüfusun yaklasik yüzde 7sinin klostrofobiye sahiptir. Klostrofobik insanlar genellikle asansör, camsiz bir oda ya da uçakta bulunmaktan korkarlar. Bazi klostrofobikler bogazli kazak giymenin de onlari rahatsiz ettigini belirtmistir. Bas dönmesi, bayilma, küçük ya da kalabalik bir alanda bulunmaktan korkma, asiri solunum, titreme, bogulma hissi vs. Akrofobi: Yükseklik korkusu. Yunanca acron (yüksek) ve phobos kelimelerinden gelir. Yükseklik korkusuna sahip insanlar hiz trenlerinden, cam asansörlerden hatta yürüyen merdivenlerden bile korkabilirler. Akrofobi, kadinlarda erkeklere oranla iki kat daha yaygin. Yüksek bir yerde bulunuldugunda çömelme ve yere yakin olma hissi, felç olmus gibi hissetme, kalp çarpintisi, nefes darligi, bas agrisi vs. Sosyal Fobi/Anksiyete: Toplumsal ortamlarda yargilanmaktan, negatif elestiri almaktan, reddedilmekten, ilgi odagi olmaktan korkmak. Sosyal anksiyete bozukluguna sahip kisiler yabancilarla konusurken, topluluk içinde konusurken, herhangi bir yere girerken, insanlarin önünde yemek yerken ya da konusma baslatirken zorluk yasayabilirler. Kas gerginligi, hizli kalp atisi, mide sorunu, nefes alamama, vücut disi hissi vs. Araknofobi: Örümcek, böcek, akrep ve diger eklem bacakli hayvanlardan korkmak. Bazi asiri durumlarda araknofobik kisiler örümcek agi gördüklerinde bile tepki gösterebilirler. Araknofobik kisiler kamp, dagcilik, yürüyüs ve benzeri sporlari yapamayabilirler. Kontrolü kaybetme hissi, panik hissi, bogulma hissi, hizli kalp atisi, nefes alamama, titreme, terleme, bas dönmesi vs. Ofidiyofobi: Yilan korkusu. Kisiler canli yilanlarin haricinde yilan resimlerinden, videolarindan, sesinden ve hatta ‘yilan’ kelimesinden bile korkabilirler. Arastirmalara göre insanlarin üçte biri ofidiyofobiye sahiptir. Bazen herpetofobi (sürüngen korkusu) olarak da adlandirilabilir. Bazi insanlar yilan seklindeki seylerden de korkabilirler. Terleme, hizli kalp atisi, nefes alamama, titreme, bas dönmesi vs.”