Bizim Doktor Dumrul hocanin nöbetçi oldugu günlerde hastalari görmeye gelen ziyaretçilerin iyi ya da kötü niyetlerini açiga veren özdeyisi sudur: “Hastalari görmeye gelenler hos geldiler, buyursunlar gelsinler. Lakin hastaya GÖRÜNMEYE gelenler de hos geldiler! Ancak ziyareti kisa tutmalari istirham olunur.”Burada insan niyetini en açik bir biçimde ortaya koymasi açisindan kendini ele vermektedir. Hani deriz ya : “Dostlar bizi pazarda görsün.” “Cenaze, dügün, cemaat ve parti toplantilarinda bir görüneyim, ayip olur.”Insan niyet sahibi bir varliktir. Niyet insanin bir seyi yapmayi zihninde tasarlamasi, düsünmesidir. Niyet, kisinin yaptigi isi niçin ve ne amaçla yaptigini belirtmesi içindir.Ibadetlerde niyet sarttir. Namaza durdugumuzda; “niyet ettim bugünkü ögle namazinin farzini kilmaya,” deriz. Cenaze ya da bayram namazinda müezzin : “Niyet edin er kisi niyetine, niyet edin Ramazan ya da Kurban Bayrami namazina ,” diye açik açik uyarir.Bilmem hayvanlar niyet eden bir varliklar midir? Iyi niyetli at, kötü niyetli at der miyiz?Hayvanlar insanlar gibi çok yüzlü ya da yüzsüz degil, tek yüzlü varliklardir. Çünkü hayvanlar gizlenmeyi bilmezler. Hasta olmadiklari halde insan gibi hasta rolü yapmazlar. Avini yakalamak ya da av olmamak için içgüdüleri yoluyla varliklarini sürdürürler.Insan bir iste, uygulamada ya iyi niyetli ya da kötü niyetlidir. Bu bakimdan hayvanlarla yasarken hayvanin niyetinden iyi mi kötü mü süphe etmeyiz. Ata binen insan sunu düsünmez: “atin niyeti beni düsürmek, öldürmek.”Hayir, ona zarar vermedigin sürece daglari ve tepeleri asirir seni menziline ulastirir.Ya insan böyle mi?Birine zarar verme, görevini bastan savma, haksiz kazanç saglama, insanlara hos görünme ya da kendini dürüst gösterme suretiyle kötü niyetli olusumuzu ortaya koyariz.Kötü niyetimiz nedeniyle insanin insan karsi durusu; su içerken, ekmek kirintisi yerken öldürülme korkusu nedeniyle ürkek ve her daim basini kaldiran serçenin durumu gibidir.Fakat çok defa gafil davranir yüzleri dost, özleri düsman olan kötü niyetli insanin zalimligine, merhametsizligine ugrariz.Bunun için Islamiyet fillerimizin degerini içimizde tasidigimiz niyete baglamaktadir.Amellerimizin degeri, niyetlerimizin degeriyle deger kazanmaktadir.Hz. Muhammed: “Amellerin degeri ancak niyetlere göredir.” derSuarâ /Sairler Suresi 88,89 ayetlerde de Allah katinda gönlü temiz olan insanin amelleri deger kazanacaktir : “O gün de ne mal fayda verir ne ogullar. Ancak Allah’a temiz, dogru bir kalp ile varan kurtulur.”Rûhî-i Bagdâdî de bu ayetten mülhem:Sanma ey hâce ki senden zer ü sîm isterler/ Sanma ki senden altin ve gümüs isterler.Yevme lâ yenfau’da kalb-i selîm isterler/ O hiçbir seyden fayda olmayan günde, dosdogru ve temiz gönül/kalp isterler.
