Hazine ve Maliye Bakani Berat Albayrak, 2019 Degerlendirme Toplantisi kapsaminda Istanbul’da ekonomi basini yöneticileri ile bir araya geldi. Toplantida önemli açiklamalarda bulunan Albayrak, Cumhurbaskanligi Hükümet Sistemi’ne geçildiginden bu yana Türkiye’nin 3 farkli kur atagina maruz kaldigini, kurun yogun bir sekilde dalgalandigini, TL’de farkli gelismelerin yasandigini, ekonomide ve finansal mimaride öncelikli stratejinin istikrari olusturan bir süreçten geçildigini belirterek, “Özellikle son 6 ayda ciddi bir stabilizasyona kavustu, ciddi iyilesmeler gördük.Son bir buçuk yildir devrim niteliginde sessiz ve derin yapisal degisimlere imza attik. Gerek iç-dis piyasada, risk primlerinde ve Türkiye’nin referans faizi dedigimiz 2 yillik tahvil faizlerinde ciddi iyilesmeleri bu süreçte görmeye basladik. Bu noktada bizim için çok önemli olan 5 yillik CDS risk primi göstergesinde ve 2 yillik devlet tahvil faizlerinde sadece son 1-2 yilin degil, bazi indikatörlerde son 3-5 yilin bile altinda iyilesmeyi ciddi anlamda görmeye basladik” dedi.ERKEN SEÇIM SÖYLEMLERI IYI NIYETLI DEGIL5 yilda 8 seçim oldu, erken seçim söylemleri iyi niyetli degil.”ZOR BIR 2019’U HEDEFLENENDEN DAHA IYI GERIDE BIRAKTIK!Hazine ve Maliye Bakani Berat Albayrak,”Belki son 70-80 senede ama serbest piyasa ekonomisinden bahsediyorsak 1980’lerin ikinci yarisindan bugüne dedigimiz 30-35 yilda hakikaten Türkiye ekonomisi üzerinde çok kritik adimlar ortaya koyduk. Bu noktada gerek Merkez Bankasi’nin, gerek Borsa Istanbul’un, gerek Türk Lirasi Gecelik Referans Faiz Orani’na (TLREF) dayali islemlerin, gerek Overnight Indexed Swap (OIS) piyasasinda, çok ciddi bir sekilde TL üzerinde gerek degerleme gerek faiz referansi noktasinda devrim niteligi diye sessiz adimlar atmaya basladik.Agustos ayindaki kur ataginin hemen ardindan Borsa Istanbul’da swap piyasasi kurulmasi, ekim basi itibariyla bu islemlerin artik Borsa Istanbul’da gerçeklesmesinin önünün açilmasiyla sadece bu islemler degil, islem hacminin artmasi açisindan da önemli bir süreç baslamis oldu. Sadece son 15 ayda, ekim basindan aralik sonuna kadar bu anlamda 1,5 trilyon liralik islem gerçeklesti. Sadece karsilikli swap islemleri degil, faiz swapi islemlerinin de artik Borsa Istanbul üzerinde insa edilmeye baslamasi, hakikaten bu ülkenin kendi para birimi özelinde gerek degerler, gerek faiz anlaminda ihtiyaç duyulan süreçlerin mimarisi artik Türkiye’de gerçeklesmeye basladi. Bu noktada çok önemli bir mesafe kat ettik” ifadelerini kullandi.Berat Albayrak, “Enflasyonla Topyekün Mücadele” kapsaminda, hükümet ve reel sektör basta olmak üzere tüm paydaslarla birlikte enflasyonla mücadelede müthis bir seferberligin ortaya konuldugunu belirterek, “90’larin Türkiye’sine mi dönüyoruz seklinde bazi konusmalarin oldugu bir ortamda alt-orta-üst her seviyenin destegi ile üstelik seçim ikliminin oldugu zor bir 2019’u hedeflenenden daha iyi geride biraktik. Türkiye 2019 için YEP’de koydugumuz yüzde 15,9 enflasyon hedefinin altinda kapatti” dedi.Albayrak, “Gayrisafi yurt içi hasila artisi açisindan baktigimizda ise 2019’u tarihe geçecek bir yumusak inisle, insallah pozitif bir büyüme ile geride birakacagiz. Benzer iç ve dis kriz, sok, saldiri atak ne dersek diyelim. Türkiye, 2001 ve 2009’a kiyasla hakikaten çok basarili bir sekilde bertaraf etmis oldu Eski dönemlerdeki ‘Çilgin büyüme- Çilgin küçülme’ degil dengeli, istikrarli ve reel büyümeye odaklanildi. Çok zor bir yil olmasina ragmen büyümeyi negatife çevirmeden bütçe dengesi ve kamu borcunu yönetilebilir bir düzeyde tuttuk.” ifadelerini kullandi.Bakan Albayrak, “Dengelenme süreci, disiplinli bir sekilde 2018 ve 2019’da ortaya konulan performans ve belirlenen hedeflerin çogunun hayata geçirilmesi ile geride birakildi. Türkiye’nin artik, bir daha ayni sikintilara maruz kalmamasi için, bu degisim dedigimiz olguyu tüm paydaslarla güçlü bir sekilde içine sindirerek ortaya koymasi gerek. Bu kapsamda yaptigimiz il ziyaretleri ile bu degisimi is dünyasina, sanayi ve ticaret odalarina birebir anlatiyoruz. Türkiye’de artik ekonominin tüm paydaslariyla bu degisimi adim adim hayata geçirmek için yürüyoruz. Sadece Merkez Bankasi’nin son dönemde yapmis oldugu düzenlemeler, attigi adimlar, bu çerçevede ortaya koydugu hususlar bile, su 5-10 reel büyümesi üzerindeki Türkiye’nin artik eski dönemlerdeki gibi çilgin büyüme, çilgin küçülme üzerinde degil artik, dengeli, disiplinli ve reel büyüme dedigimiz üretim odakli, ihracat odakli Türkiye’nin kendi imalat sektörü büyümesini destekleyecek bir strateji aslinda” dedi.TL VARLIKLARI KAZANDIRDIHazine ve Maliye Bakani Albayrak, gerek Agustos 2018’den bu yana, gerekse 2019’un tamaminda, kim hangi yatirim aracinda pozisyonu alarak ne kazandi diye bakildiginda, TL varliklarin ayristigini ve kazandirdigini söyleyerek, “Bu dönemde spekülatif algilarla hareket edenler de oldu buna karsin Türkiye’ye yurt içinden veya yurt disindan güvenen ve yatirim yapan, ülkenin büyümesi ve gelismesini destekleyen kesimin de bulundugunu, onlarin yaninda olunmasi gerekir” dedi.Albayrak, “Çok zor yillar olmasina ragmen, 2018 ve 2019’u Türkiye’nin performansindan taviz vermeden, büyümeyi de negatife çevirmeden, özellikle TL borç stokunda da ciddi sikintili bir resim ortaya koymadan tamamlamis olduk. Tabii Türkiye’nin borç stokuna baktigimizda gerçekten çok ciddi bir marji var. Gerek hane halki borç stoku, gerek kamu borç stoku, gerekse özel sektör ve bankacilik açisindan baktigimizda, Türkiye’deki tüm bu 4 paydasin birleserek Türkiye sepetinde olusturdugu resimde güçlü bir bilanço yapisi var. Bundan sonra da bütçe disiplini ve kamu maliyesi, enflasyon ve fiyat istikrari gibi bizim için en önemli çipa olmaya devam edecek” ifadelerini kullandi.Türk lirasi ve döviz likidite yönetimindeki etkinligin artirilmasi amaciyla 31 Agustos 2018’de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi (TCMB) bünyesinde döviz karsiligi Türk lirasi swap piyasasinin açilmasina karar verildigini belirten Bakan Albayrak, TL faiz riskinin yönetilebilmesi için TLREF hayata geçirilmis olup Agustos 2019 itibariyla TLREF’e dayali kredi kullandirim ve borçlanma araçlari ihracina baslandigini, TLREF ile beraber uzun vadeli TL fonlama imkaninin önü açildigini, BIST Swap Piyasasi ile yurt disi yabanci bankalar aradan kaldirilarak Türk bankalarinin kendi aralarinda islem yapmasinin saglandigini böylelikle TL’nin Türkiye’de kaldigi, yurt disi bankalarin da yurt içinde swap yapmasinin önünün açildigini vurguladi.Soru-CevapToplantinin devaminda basin mensuplarinin sorularini yanitlayan Bakan Albayrak, “IVME finansman paketlerinin sonuca ne kadar ulastigina, yeni tesvik finansman paketlerinin devreye alinip alinmayacagina” iliskin “Kaynaklari Türkiye’nin reel ekonomik dönüsümünde dogru kanallara aktarmak istiyoruz. Yaklasik 35-40 milyar liraya yakin hedef koymustuk biliyorsunuz 6 aylik süreçte. Su an itibariyla tahsisler 50 milyar lirayi, kullanimlar da 30 milyar lirayi buldu. Bu su demek; 2019 itibariyla bu rakam basarili. Destekler bu paketlerle bitmeyecek 2020 itibariyla istihdam odakli, reel sektör odakli, birçok farkli sektöre yani ithalati ikame edecek, ihracat odakli olacak, imalat sanayi noktasinda olacak… Bu yerli ekonominin degisim ve dönüsümünü destekleyecek tüm ve benzeri kredi paketlerinin tamami 2020’de sartlari, vadesi, faizleri iyilesmeler oldukça daha da iyileserek devam edecek. Burada çok seçici olmaya bundan sonra daha da fazla devam edecegiz” dedi.“Türkiye’nin yüzde 5 baz büyüme senaryosu uçuk kaçik bir hedef degildir”Albayrak, “Türkiye’de bankacilik sektörü stratejik, önemli bir sektörse, ki ben öyle görüyorum, bilançosu, kaynagi, likiditesi Türkiye’nin bu ekonomisiyle uyumlu olmali. Türkiye büyüyor ama saglikli, reel büyümesi lazim ithalata dayali su bu degil. Hep anlatiliyordu ya bu. Ben de diyorum ki onlarin da istedigi gibi tam da Türkiye’de bankacilik sektörü likiditesine baktigimizda bu anlamda Türkiye’nin gerçek büyümesi yüzde 5 baz büyümesi diyoruz. Türkiye’nin yüzde 5 baz büyüme senaryosu uçuk kaçik bir hedef degildir” ifadelerini kullandi.Türkiye’nin üretim, ihracat ve reel sektör odakli büyümesinin önemli oldugun belirten Albayrak, büyümenin üretim ve nüfusta bölgesel anlamda rakiplerinin çogunun önünde oldugunu söyledi. Türkiye’nin bu bazi dogru sekilde destekleyecek, likidite kanallarini dogru bir sekilde yönlendirecek sekilde büyümesi gerektigini vurgulayan Albayrak, herkesin degisimin bir parçasi olmasi gerektigini söyledi.“Plaza bankaciligi mi piyasa bankaciligi mi?”Ekonomik ve finansal güvenlik için milli güvenligin büyük önem arz ettigini belirten Albayrak, “Özel bankacilik sektörü 2019’da faiz indirimleri noktasinda basarisizdi” dedi. Kamu bankalarinin faiz indiriminden bahseden ve yil sonu bilançolari açiklandiginda kamu bankalarinin iddia edildigi gibi zarar degil kar ettiginin görülecegini anlatan Albayrak, dünyada risksiz hiçbir is olmadigini, bankacilikta da risk bulundugunu bildirdi. Albayrak, bazi bankalarin 2019 bilançolarina ciddi kar yazdigini ve yili iyi bir sekilde kapattigini kaydederek, “2020 yili itibariyla artik özel bankalar koordineli, senkronize bir sekilde bu sistemin bir parçasi olmali onlar da degismeli. Ben sunu diyorum; Artik plaza bankaciligi mi piyasa bankaciligi mi? Yani sahaya mi inecegiz yoksa yüksek katli binalardan gökyüzünü mü süzecegiz? Sahaya inerek, reel sektöre, piyasaya inerek, etkin bankaciligin daha da fonksiyonel olarak dönüsümün bir parçasi olacagi dönem olmali” dedi.Özel bankalarin etkin bir sekilde sahada olmasi gerektigine dikkati çeken Albayrak, özel bankalarin son bir-iki aydir faiz oranlarinda ciddi gevsemeye gittigini, tek haneli faizlerle kredi kullandirma konusunda müsterileri aramaya basladiklarini belirterek “Yavas yavas bu hareketlenmeyi görüyoruz. Iyi gidiyor, daha da iyi olacak. Bu degisim olmak zorunda. Kamu bankalari en ufak iyilesmeyi yansitacak. Her gelismeyi, pozitif manadaki süreçleri önümüzdeki dönemde de yansitacaklar” ifadelerini kullandi.Albayrak, “Dolar kurunda bölgesel riskleri göz önünde bulundurdugunuzda tahmininiz geçerliligini koruyor mu?” seklindeki soruya “Türkiye’nin (tahmini) kuru ‘su veya bu demek’ bence dogru degil. ‘Dolar su olacak’ hiç demedim, bundan sonra da demeyecegim. Ben hep sunu ifade etmeye çalisiyorum; Türk Lirasi rekabetçi bir kur olmali. Çünkü Türkiye üreten, ihracatçi, üretimiyle bölgesel ve küresel rakiplerine göre rekabet anlaminda iyi, pozitif noktada avantajli noktada bir ülkeyse o zaman rekabetçi olmasi lazim. Dolayisiyla bu çerçevede bölgesel riskler dün vardi, bugün var, yarin da olacak. Bunlarin bilinciyle minimum etkilenecek sekilde stratejik bir akilla bu süreci yönetmeye gayret edecegiz bugüne kadar oldugu gibi” cevabini verdi.Bakan Albayrak, Türkiye ekonomisinin özellikle yurt disindaki askeri harcamalarla birlikte dengeyi nasil sagladigina dair bir soru üzerine, Türkiye’nin bütçesinin çok büyük oldugunu, daha fazlasina talip olundugunda stratejik dönüsümü destekleyecek altyapinin bulunmasi gerektigini söyledi. Yurt disindaki askeri operasyonlarinin ülkenin itibarina, küresel rekabetine, masadaki agirligina katki sagladigini vurgulayarak Türkiye’nin bu operasyonlari ekonomik anlamda çok rahat finanse edecek güce sahip oldugunu söyledi. Ekonomik ve finansal güvenlik için milli güvenligin büyük önem arz ettigini belirten Albayrak, Türkiye’nin bölgesel ve küresel, iç ve dis tehditlere karsi hazir olmasinin öneminden bahsetti.Dogu Akdeniz’deki sondaj faaliyetleriTürkiye’nin Dogu Akdeniz’deki sondaj faaliyetleriyle ilgili soru üzerine Bakan Albayrak, Türkiye’nin kendi gemisiyle, kendi mühendisiyle, kendi operasyonel gücüyle burada bulundugunu, eski Türkiye’ye göre maliyetlerin çok daha düsük oldugunu söyledi.“Kanal Istanbul, makul ve yapilabilir bir proje”Kanal Istanbul sorusu üzerine Bakan Albayrak, siyasi hayatini olmazlar üzerine kurmus bir cenaha cevap vermek istemedigini belirterek “Kanal Istanbul projesi stratejik öneminin disinda sadece ekonomik olarak ele alsak finansinin sikintili olacagini düsünmüyorum, bütçesel ve ekonomik olarak risk görmüyorum. Çok makul ve yapilabilir bir proje” dedi.Kidem tazminati ile ilgili bir soru üzerine “2020 emeklilik sisteminde ciddi bir reform yapma zamani. 2023’e dogru hedef bu. Tüm emeklilik sistemini dünyada en basarili gerçeklesen örneklerle bir çalisma yaparak gerçeklestirecegiz. Ihtiyaçtan öte bir zaruriyet. kimsenin mutlu olmadigi bir sitemden tüm paydaslarin mutlu oldugu bir sisteme geçmeliyiz” ifadelerini kullandi.Bakan Albayrak, Varlik Fonu ile ilgili olarak “2020 yilinda Varlik Fonu’ndan güzel haberler bekliyoruz. Cari açiga etki edecek olumlu sonuçlar görecegiz” dedi.Hazine ve Maliye Bakani Berat Albayrak, son olarak “Kritik bir 1.5 yil geçirdik. 2020 yili toplum açisindan daha iyi bir yil olacak” ifadelerini kullandi.
