2019 yilinda ortaya çikan COVID virüsü sonuna 19 rakamini alarak COVID-19 adini aldi. Unutmayalim salgin 2019 yilinda basladi, ne zamana kadar sürecegi ve ne kadar can alacagi belli degil.Insan ögrenen bir varlik. Yenilige açik oldugu için ögreniyor. Birey ögrendigi gibi toplumlar da ögreniyor. Sonunda insanlik ögreniyor.Insanlik hiç beklemedigi ve nasil etki edecegini bilmedi bir salginla karsilasti. Yazimizin basligindan da anlasilacagi gibi COVID-19 insanligi yeniden ilkokul birinci sinif ögrencisi yapti.Kaydoldugu sinifta ilk dersin konusu; maddi ve manevi degerler açisindan insanligin bir parçasiyiz, hepimiz birbirimize muhtaciz anlayisinin ögretilmesi.Basta siyaset bilimlerinin ortaya koydugu yönetim anlayisi, her bakimdan yeniden gözden geçiriliyor. Her türden yöneticiler; ülkelerinde salgin nedeniyle çogu zaman ortak bir karar ve ortak davranma anlayisini ortaya koyamamislardir ve öngörüde bulunamamislardir. A.B.D Baskani Trump, COVID-19 salgini nedeniyle Çin devletini suçladi, Iran Basbakani Ali Khamenei ise virüsün ABD’den geldigini öne sürdü.Salginda konusanlar saglik bilimlerinin içerisindeki olan ve birinci dereceden yükü çekenler degil, daha çok siyasetçiler oldular. Siyasetçilerin hala bu salginda siyasi çatismanin merkezine “basari” ya da “basarisizligi” ortaya koyduklarina tanik olmaktayiz. Dahasi elde avuçta var olan Dünya Saglik Örgütü suçlanarak bu kurumun varligi bile tartisilmaktadir. Hala bugün dünyada bir buçuk milyar insan elektriksiz yasamakta ve temiz su içememektedir. Ilaçsizlik, açlik ve kitliktan dolayi ölen milyonlarca insandan bilim insanlari mi yoksa yöneticiler mi sorumlu tutulmali bilinmez! Yoksa her ikisi mi!Her ülke vatandasinin salgin karsisinda gösterdikleri tepkileri, önlemlere karsi duyarliliklari farklik göstermektedir. Tayvan, Singapur ve Güney Kore hükümetleri, vatandaslarina bilgi ve test saglamada hizli hareket etti, halk da bu kararlara uydu. Basta ABD, Ingiltere, Brezilya ve Hindistan gibi ülkeler ellerini çabuk tutmadilar. Çin hükümeti, komünist sitemle yönettigi için disariya salginla ilgili bilgileri ve halkin tutumunu dogru yansitmadi. Çin, basta olmak üzere birçok ülke salgini siyaset malzemesi yapmaktadir.Ekonomi açisindan alisila gelmis ticari kurallar birden sekteye ugradi ve iktisadi krize dönüstü. Ekonomik kriz insanligi yardima ve yardimlasmaya degil, birbirini yok etmeye dönüstü. Emperyalist ülkeler en zor zamanda bile merhamet ve vicdani sorumluluk yerine, siyasi amaçla koyduklari her türden ambargo kararlarini daha da siklastirdilar. Ancak ülkemizin bu zor zamanda ihtiyaçli ülkelere saglik ürünleriyle yardim elini uzattigina sahit olduk.Internetinin insanligin hayatinda ne kadar yer aldigini gördük. Toplumlar daha nasil iyi denetlenir, daha nasil kontrol edilir derdine düsüldü. Teknolojinin son nimetlerinden yararlanarak Hayvanat bahçesinde hayvanlara kontrol amaçli takilan ciplerle nasil yönetiliyor ve nasil bilgi aliniyorsa, insanlar da öyle algilanmaya baslandi.Bu nedenden ötürü, bazi Avrupa ülkelerindeki hükümetlerin salgin dolayisiyla aldiklari önlemlerin kisi hak ve özgürlükleri kisitladigini gerekçe göstererek degisik görüsteki gruplar tarafindan protesto edildi.Saglik bilimleri enstitülerinde yapilan çalismalarin sonunda umutla bekledigimiz COVID-19 asisi ve diger insanligi zora sokan hastaliklara neden olan asilar insallah bulunur. Asilar, ticari bir metaa dönüsmeden tüm insanligin yararlanacagi bir duruma getirilir umudundayiz.Keske insanlik, insani degerlerle donatilmis bilgelige ulasmis bilim ve yönetici insanlarinin elinde hayatlarini sürdürseler.Insanligi ilkokul birinci sinifa ögrenci yapan COVID-19 insanligin ne kadar zavalli, ne kadar bencil ve bir o kadar da birbirinden kopuk yasadigini ögretti. Daha tam olarak ne oldugu yeterince bilinmeyen COVID-19 insanlik için ne büyük bir basögretmen!
