Orucu bozan seyler nelerdir?

Onbir ayin sultani Ramazan ayina sayili günler kala her sene oldugi gibi oruç ve Ramazan ile ilgili bazi sorular akla geliyor. Bunlardan birisi de orucu bozan seyler nelerdir?Sual: Ramazan orucunu bozan seyler nelerdir?CEVAP Ramazan orucunu bozup, yalniz kaza gerektiren seyler: 1- Bogaza kar ve yagmur kaçmasi,2- Astim spreyi kullanmak,3- Zorla bozdurulmak,4- Buruna sivi ilaç koymak,5- Burnuna kolonya çekmek, [Koklamak bozmaz.]6- Mukimken oruca baslayip, sefere çikinca yiyip içmek,7- Ud agacinin, amberle tütsülenip dumaninin çekilmesi,8- Baskasinin içtigi sigara dumanini isteyerek çekmek,9- Kulagin içine ilaç damlatmak, kulagi ilaçli suyla yikamak,10- Derideki açik yaraya konan sivi ilacin sindirim yoluna girmesi,11- Vücuda ilaç siringa etmek,12- Isteyerek, zorlayarak agiz dolusu kusmak,13- Disi kanayanin agzindaki kani yutmasi veya tükürükle esit miktarda karisik kani yutmasi,14- Imsak vaktinin bittigini bilmeden yiyip içmek,15- Günes batti zannederek orucunu bozmak,16- Dislerin arasinda kalan nohut kadar seyi yutmak,17- Buruna çekilen suyun agizdan çikmasi,18- Abdest alirken bogaza su kaçmasi, [Hanbelî’de bozmaz.]19- Kâgit, tas, pamuk, ot, pismemis pirinç gibi ilaç ve gida olmayan seyi yutmak,20- Makattan veya kadinlarin önden fitil kullanmasi,21- Oruçlu oldugunu unutup yediginde, orucu bozuldu sanarak, bilerek yemeye devam etmek,22- Imsak vaktinden sonra niyet edenin, gün içinde orucunu kasten bozmasi,23- Denize girince veya guslederken makattan su girmesi, [Hanbelî’de bozmaz.]24- Dil altina konan ilaci emmek,25- Makata konan pamugun veya baska seyin hepsinin içeri girmesi,26- Vücuda giren ultrason veya endoskopi cihazinda ilaç, merhem olmasi,27- Lavman yaptirmak, [Mâlikî’de bozmaz.]28- Özel olarak su buhari teneffüs etmek,29- Burundan genze giden kani yutmak,30- Bayilani ayiltmak için veya uyuyanin agzina su akitmak,31- Açliga veya susuzluga gerçekten dayanamayarak yiyip içmek. [Kefaret gerekip gerekmeyecegini bilmeyen, ihtiyaten küçük bir kagit parçasini veya çig pirinç tanesini susuz yutarak orucunu bozmali. Sonra yiyip içebilir.]32- Basur memesinin, taharetlendikten sonra, islak olarak içeriye girmesi,33- Mastürbasyon yapmak,34- Yas parmagi, ön veya arka tarafa sokmak, [Hanbeli’de bozmaz.]35- Seferde iken kasten orucunu bozana kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir. Çünkü seferde oruç tutmak farz degildir.36- Kasten orucunu bozan, sonradan oruç tutmamayi mubah kilacak bir hâl basina gelse, mesela kadinin hayzi baslasa yahut oruç tutamayacak kadar hastalansa yalniz kaza gerekir. Fakat orucunu bozup sefere çiksa, kefaret gerekir; çünkü sefere çikmak semavi bir özür degildir.37- Oruçlunun agzina giren gözyasi veya ter, çok olur da, tuzlulugunu agzinin her yerinde duyar ve yutarsa orucu bozulur. Yutmayip tükürürse bozulmaz.Orucu bozan seylerSual: Dinde reformcular, (Kolaylastirin, güçlestirmeyin) hadisini, (Abdest alirken agza bulasan su orucu bozmadigi gibi, agza sikilan ilaçli sprey de orucu bozmaz. Burun damlasi da içeri girse bile bozmaz. Igne veya serumla ilaç vermek, makattan ve vajinadan fitil kullanmak, dilalti hapini emmek ve kulaga damlatilan ilaç da orucu bozmaz) seklinde yorumluyorlar. Bu yorumlar yanlis degil miCEVAP Elbette yanlistir. Hepsi, dört mezhepte de orucu bozar. Fikih kitaplarinda gida veya deva [ilaç] olan bir seyi yutmak orucu bozar deniyor. Kum, toprak, maden gibi gida ve deva olmayanlar ise orucu bozar, fakat kefaret gerektirmez. (Redd-ül-muhtar)Gida ve deva olanlarin serumla, igneyle verilmesi orucu bozar, kefaret degil kaza gerektirir. Mesela açik yaraya konulan sivi ilaç emilirse, orucu bozar, fakat kefaret gerekmez. Astim spreyinin içinde ilaç oldugu için bozar. Agza girip yutulan bir seyin, az veya çok olmasinin önemi yoktur. Bir damla ilaç veya bir damla su, isteyerek yutulursa oruç bozulur, kefaret de gerekir. Abdest alirken istemeden yutulursa kefaret gerekmez, çünkü bunda kasit yoktur. Abdest alirken agizda kalan yasligi yutmakla, agza burna verilen ilacin yutulmasi mukayese edilemez, çünkü abdest almak zarurettir. Ilaç almak da zarurettir denirse, zaten oruç tutamayacak kadar hasta olanin oruç tutmamasina ruhsat verilmistir. Iyilesince tutar. Reformcularin dedigi gibi, (Hem ilaci alir, hem de oruçlu olurum) demek çok yanlistir.Dört mezhepte de ve bütün müctehid imamlara göre, yaraya konulan ilaç, cevfe [içeriye] giderse oruç bozulur. Sâfiî’de, dimag [beyin], karin, bagirsak, mesane birer cevftir. Mesela, bastaki kemik yarilsa, buradaki yaraya konulan ilaç, cevfe yani beyne gideceginden oruç bozulmus olur.Safii’de karna biçak saplansa, biçagin ucu mideye, yani cevfe girdigi için oruç bozulur. Saglam deriden biçak, cevfe girince oruç bozuldugu gibi, igneyle adaleyi veya damari yirtarak verilen ilaç, cevfe ulasinca oruç bozulmus olur. Hanefi’deyse, biçak tamamen midenin içine girerse oruç bozulur.Bugün tipta, serumun mesaneye, dimaga ve vücudun her yerine gittigi kesin olarak bilinmektedir. O halde serum, dört mezhepte de orucu bozar. Sadece kaza gerekir. Tip, damardan veya adaleden verilen ilacin, dimag ve mesaneye gittigini bildirirken, hiç kimse, (Serum veya enjeksiyonla verilen ilaç, cevfe [yani dimag ve mesane gibi yerlere] gitmez) diyemez. Derse de ilmî olmaz, indî olur ve hiç kiymeti olmaz. [Buradaki Hanefîyle ilgili bilgiler, Tahtâvi, Mebsut, Bedayi gibi, Sâfiîlerle ilgili bilgiler ise, Mecmû, Mugn-il-muhtaç, Tuhfe, Envâr, Kummesrâ, Bâcuri, Serh-i Ibni Bâcuri gibi muteber eserlerden alinmistir.]Lavman yaptirmak, Maliki hariç, diger mezheplerde bozar. (El-fikh-u alel-mezahib-i erbaa)Makattan ve vajinadan fitil kullanmak, hatta pamugun girip kaybolmasi, parmagin yas olarak girmesi, kulaga ilaç damlatmak ve burna sivi ilaç çekmek de orucu bozar. (Redd-ül-muhtar, Hindiye, Hidaye)Dilalti hapi ise ilaçtir, mukoza denilen yumusak dokudan emildigi için, deri altina igneyle ilaç zerki gibi olup orucu bozar. Agiz içindeki mukozadan degil de, vücuttaki saglam deriden emilen ilaçlar bozmaz.Kulaga konan ilaçSual: (Kulaga veya buruna konan ilaç, tedavi amaçli oldugu için orucu bozmaz) diyenler çikiyor. Tedavi amaçli olunca, bu ilaçlar ve serumlar orucu bozmaz mi?CEVAP Tedavi maksatli olanlar da elbette orucu bozar. Oruçlu, kasten gida yahut ilaç olarak bir seyi yiyip içerse, kefaret de gerekir. Siringa [enjeksiyon] yaptirir veya buruna ilaç akitir yahut kulaga yag damlatirsa veya ufak tas ve benzeri yenmeyen veya igrenilen, tiksinilen bir seyi yutarsa sadece kaza gerekir. (Redd-ül-muhtar)Tedavi veya gida maksadiyla da olsa, serum da, igne yaptirmak gibi orucu bozar ve kaza gerekir. Kefaret gerektirmemesi, agizdan verilmedigi içindir.Yaradilista bulunan deliklerden içeri giren sey, gida ve deva olmasa bile orucu bozdugu gibi, vücuttaki yaraya konulan ilaç, sindirim yollarina sizarsa, yine oruç bozulur. (Tahtavi)Demek ki, tedavi maksadiyla yani ilaç olarak da olsa, zaruretsiz bir sey yiyip içmek, orucu bozdugu gibi kefaret de gerekiyor. Tedavi maksadi olsun olmasin, kulaga veya buruna akitilan ilaç kazayi gerektiriyor. Tedavi amaçli olunca orucu bozmaz demek, dinimize aykiridir.Ilaç orucu bozmaz mi?Sual: Bir dinde reformcu, (Kulaga ilaç damlatilsa, buruna sivi ilaç çekilse, astim spreyi kullanilsa oruç bozulmaz, çünkü tedavi amaçli ilaç ve damlalar orucu bozmaz. Ilaç kullanilmasi bir beslenme isi degildir, oruca karsi direnç kazanma faaliyeti sayilmaz. Onun için orucu bozmaz) diyor. Ilaç almak orucu bozmuyor mu?CEVAP Elbette bozar. (Ilaç alinmasi orucu bozmaz) demek dini sulandirarak yikmak demektir. Fikih kitaplarinda deniyor ki: Faydali bir sey yiyip içince, gida veya deva olarak veya keyif veren bir sey agizdan mideye gidince oruç bozulmus olur, kefaret de gerekir. Açik yaraya konulan sivi ilaç emilirse oruç bozulur. Vücuda, gida ve deva olmadigi hâlde, agizdan yutulan, bir tas, bir kâgit parçasi da girse, orucu bozar. Suyun illa agizdan burundan girmesi sart degildir, taharetlenirken makata su kaçarsa oruç bozulur. Bir kimse siringa yaptirir, burnuna bir ilaç akitir veya kulagina yag damlatirsa yahut vücut veya bas yarasina ilaç akitir da ilaç hakikaten içine ve beynine islerse veya ufak tas ve benzeri insanin yemedigi veya igrenip tiksindigi bir seyi yutarsa kaza lazim gelir. (Dürr-ül muhtar, Redd-ül muhtar, Hindiyye, S. Ebediyye)Orucu bozanlarSual: Gözyaslari, yüzden akan terler, yagan yagmur yahut kar, agzimizi kapattigimiz hâlde bogazimiza kaçarsa orucumuz bozulur mu?CEVAP Evet, bozulur ve kaza gerekir. Eger kasten agzimizi açip yagmurun, karin girmesini saglarsak kefaret de gerekir. (Nimet-i Islâm)Kulaga ilaç koymakSual: Hanefî’yim diyen biri, (Kulaga ilaç damlatmak orucu bozmaz) gibi yanlis bir hükmü nasil verebiliyor?CEVAP Belki, mezhepsiz demesinler diye Hanefî’yim demis olabilir. Çünkü mezhebi olan kimse, aklina göre kiyaslar yapmaz, mezhep kitaplarindan nakiller yapar.Kulaga damlatilan ilacin mideye veya bogaza gitme sarti yoktur. Kulaga damlatilan yag veya ilaçlar orucu bozar. (Dürr-ül muhtar, Redd-ül muhtar, Mülteka, Fetâvâ-i Hindiyye, Hidaye, Nimet-i Islam, Mecmua-i Zühdiye, Dürer ve Gurer)Sâfiî mezhebinde kulaginin içine bir sey sokmak da orucu bozar. Çünkü kulagin içi mide hükmündedir, hattâ bir erkek idrar yoluna pamuk koysa bile orucu bozulur. Çünkü tabiî menfezden içeri girmis oluyor. Sâfiî’de kulak da tabiî bir menfez yani deliktir. (El-fikhü alel mezahibil-erbea)’da, (Sâfiî’de, bir çöpü kulaga sokmak da orucu bozar. Çünkü kulagin içi, vücudun iç kismindan sayilir) deniyor.O kisi, (Astim spreyi ile agza püskürtülen oksijenli ilaç orucu bozmaz, çünkü miktari azdir) diyor. Hâlbuki hiçbir kitapta (Çogu bozar, azi bozmaz) diye bir kayit yok. Gida degil veya deva degil, küçücük bir tas veya kum tanesi de bogaza girince bozdugu, yukarida adi geçen kitaplarin hepsinde bildirilmektedir.(Dil alti hapi, az ilaç emildigi için orucu bozmaz) diyor. Dil alti hapi ise ilaçtir, mukoza denilen yumusak dokudan emildigi için, deri altina igne ile ilaç zerki gibidir. Orucu bozar. Mezhebimizin hükmüne uymayip da aklini ölçü alan kim olursa olsun itibar etmemelidir.Igne yaptirmak orucu bozar miSual: (S. Ebediyye’de, igne [enjeksiyon] yaptirmanin, serum vermenin Imameyn’in kavline göre orucu bozmadigi yazilidir) deniyor. Dogru mu?CEVAP Dogru degil. Bir yanlis anlasilma var. Serum ve igne, dört mezhepte de orucu bozar. S. Ebediyye’de Merakil-felah serhinden alinarak söyle deniyor: (Basta ve gövdedeki yaraya konulan ilacin, sivi olsun, kati olsun, beyne ve hazim yoluna gittigi bilinirse, oruç bozulur. Içeri gittigi iyi bilinmezse, ilaç sivi ise, Imam-i a’zam bozulur dedi. Iki imam ise, içeri gittigi iyi bilinmeyince bozulmaz dedi. Içeri sizdigi iyi bilinmeyen ilaç kati ise, üç imam da, bozulmaz dedi.)Bundan anlasiliyor ki, sizdigi iyi bilinen ilaç, kati da olsa, sivi da olsa, üç imam da (Orucu bozar) buyurmustur. Koldan, bacaktan, her yerden deri altina, adaleye igne ile yapilan asi, ilaç enjeksiyonlarinin orucu bozacagi, buradan anlasilmaktadir. (S. Ebediyye)Görüldügü gibi, yapilan ignelerin, serumlarin orucu bozdugu açikça bildirilirken, (Bozmaz) diyenlere itibar etmemelidir.Kaynak: dinimizislam.com