Günümüzde gida sektöründeki degisimlerin sonucunda dogal gida ürünlerinin giderek azalmis oldugunu belirten Doç.Dr. Fahri Yetisir, metabolik cerrahide insülin direncine dikkat edilmesi konusunda uyarilar da bulundu.
Genel Cerrahi Uzmani Doç.Dr. Fahri Yetisir, “Günümüzde çok yüksek kalorili ve çok çabuk sindirilen gidalar üretilmistir. Bu gidalar (kola, bisküvi, tatlilar, beyaz ekmek, pirinç ve benzeri gidalar) ince bagirsagin en proksimal kisminda (jejunumda) emilmekte ve distaldeki ileuma hiç gelememektedir. Bunun neticesinde distal ince bagirsaktan salgilanmasi gereken hormonlar salgilanmamaktadir. Bu hormonlarda seker hastaliginin ve doyma hissini etkileyerek fazla kilolarin olusmasinda etken olduklari bilinmektedir. Sonuç olarak günümüz beslenmesi obezite ve sismanlikta çok önemli bir etkendir” dedi.
“Ameliyat olan insanlarin yemege karsi olan tavirlari degisiyor”
Tüm bariatrik ameliyatlarin seker hastaliginin düzeltilmesinde belirli düzeylerde etkili olabildigini ifade eden Doç.Dr. Yetisir, “Su anki bilgiler isiginda bakildiginda, bu ameliyatlar ile seker hastaliginin düzelmesinde ileri sürülen projeler incelendigi zaman, ana faktör sindirilmemis veya az sindirilmis besinlerin ileuma ulasmasini saglayarak buradan bazi hormonlari salgilatmaktir. Salgilanan bu hormonlarin da dört sekilde etki ettigi anlasilmaktadir: Birincisi, hormonlarin pankreasi uyararak daha çok insülin salgilanmasina neden olmasi. Ikincisi, vücuttaki insülinin etki edecegi hücrelerin hemen hepsinin uyarilmasi ve insüline karsi daha hassas hale getirilmesi ve böylelikle insülin direncinin kirilmasi yani daha az insülin miktarlari ile daha etkili bir kan sekeri kontrolünün saglanabilmesidir. Karacigeri uyararak seker yapimini durdurmasi. Bunlarin yani sira bu ameliyatlari olan insanlar, yemege karsi olan tavirlarini da degistiriyor. Daha az yiyerek doyuyorlar ve yiyeceklere olan ilgileri azaliyor. Ilerleyen zamanlarda fazla kilolarin verilmesi sonucunda insüline olan ihtiyaç ve direnç de azaliyor” diye konustu.
Sindirilmemis veya az sindirilmis yiyecek maddelerin ileuma ulasarak hormonlar salgilanmasina neden oldugunu kaydeden Doç.Dr. Yetisir, “Bu hormonlar da insanlarin daha çabuk doyma hissine ulasmasini saglamaktadir. Ayrica tüm sindirim sistemini basta da mideyi etkileyerek midenin çikis kapakçigi olan pilorun kasilmasina neden olarak midenin bosalma zamanini geciktirmektedir. Bosalamayan midede bir doygunluk ve doluluk hissi olusmaktadir. Bu hormonal etkinin yaninda bu hastalarin midelerinde yapilan küçültme ameliyatlari sonucunda az gida ile dolan mide nedeni ile de daha çabuk doyma hissine ulasilabilmektedir. Mide fundusundan salgilanan gerilin hormonunun miktarinin azalmasi da açlik hissinin azalmasina ve yemeklere olan düskünlüklerin azalmasina neden olmaktadir. Sisman seker hastalarinin yüzde 90’ini olusturan Tip 2 seker hastalarina bu ameliyat uygulanabilir. Tip 1 seker hastalarinda ise yaramaz. Kime ne kadar etki edecegi hastanin pankreas rezervi ve insülin direnci ile alakalidir. Bunlar ameliyat öncesi tetkiklerle anlasilmaktadir. Bariatrik ameliyatlar bu yukarda saymis oldugumuz seker hastaligini düzeltici özelliklerin bir kismini kapsamakta iken, metabolik cerrahi ameliyatlari hemen hepsini içermektedir. Bu nedenle metabolik cerrahi ameliyati yapilan sisman seker hastalarinin seker hastaligindan kurtulma sanslari sismanlik ameliyati yapilan hastalardan daha fazla olmaktadir” ifadelerini kullandi.
Sismanlik ameliyati yapilan, özellikle emilim bozucu ameliyat yapilan (gastrik bypass gibi) hastalarda bu emilim bozuklugu nedeni ile hastalarda demir, kalsiyum, vitamin B12 gibi birçok vitamin, protein emiliminde daha çok sorun oldugunu vurgulayan Doç.Dr. Yetisir, “Ameliyat sonrasi ömür boyu bu emilim bozuklugu nedeni ile eksikligi olan vitamin, elektirolit ve maddeler için takviye tedavileri almak ve yakin takip edilmeleri gerekmektedir. Metabolik cerrahi yapilan hastalarda bu emilim bozuklugu ile çok daha az karsilasilmaktadir. Kisitlayici türünde bariyatrik cerrahi yapilan sisman seker hastalarinda ise seker hastaligindan kurtulma orani metabolik cerrahinin basarisina göre daha az olmaktadir. Ayrica 5-10 yil gibi takipler sonrasinda seker hastaliginda yenileme sansi daha fazladir” açiklamalarinda bulundu.
