Tek kullanimlik karton bardaklara dikkat

Plastiklerin insan sagligi üzerine olumsuz etkilerinin artmasi ile birlikte tek kullanimlik kagit ve kartonlar en yaygin tercih edilen gida paketleme ile tüketme ürünleri arasinda yer aldi. Uygun fiyatli olmalari, kolayca temin edilebilmeleri, hafif olmalari, neme ve mikrobiyal etkilenime karsi bariyer olusturabilmeleri nedeniyle son yillarda giderek kullanimlari daha da artti. Bu ambalaj ürünlerinden birini de tek kullanimlik bardaklar olusturuyor.Aydin Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Tip Fakültesi Halk Sagligi Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Filiz Abacigil, karton bardaklarin tehlike saçtigini ifade etti. Karton bardaklarin dayaniklilik saglanmasi için içerisinin polietilen plastik ile kaplandigini ifade eden Abacigil, “Tek kullanimlik bardaklarin yüzde 90-95 gibi büyük bir kismi kagittan yapilmis olmakla birlikte, su geçirmezlik, esneklik ve dayaniklilik saglamak için iç yüzeyi, polietilen plastikten ve bazen de kopolimerlerden yapilmis hidrofobik bir filmle kaplaniyor. Yapilan çalismalar, sicak suya maruz kalmalari ile birlikte bu film tabakasinin bozuldugunu, bardak içindeki siviya mikroplastiklerin yani 1 nanometre – 1 milimetre arasi plastik parçaciklarin, florür, klorür, sülfat, nitrat gibi iyonlar ile kursun, krom, kadmiyum gibi agir metallerin geçtigini göstermektedir” dedi.Prof. Dr. Abacigil, çay ve kahve gibi sicak içecekleri tüketirken düzenli olarak mikroplastik, iyon ve agir metal yutulmasi, gelecekte potansiyel saglik risklerine yol açabildigini kaydederek, “Sicak suya maruz kalan karton bardaklar, kanser, hormonal bozukluklar, sinir sitemi ile iliskili etkiler ve kromozomal bozukluklar gibi olasi saglik riskleri ortaya çikartabilmektedir. Mikroplastiklerin potansiyel insan sagligina etkileri, maruziyet süresi ve miktarinin yani sira büyük ölçüde parçacik özelliklerine bagli olmaktadir. Özellikle mikroplastik parçaciklardan daha küçük yapidaki 1 nanometre ile 1 milimetre arasi plastik parçaciklar olan nanoplastikler insan saglina daha fazla olumsuz etkilere neden olabiliyor. Bu yapilarin insan dokulari ile etkilesimi neticesinde kümülatif etki ile parçacik toksisitesi meydana gelebilecegi, üretiminde kullanilan katki maddeleri ve bulunduklari ortamda üzerlerinde biriken kirleticiler nedeniyle kimyasal toksisite olusturabilecegi ifade edilmektedir. Yine bu yapilarda mikrobik kirlilik olusturmasi durumunda da hastaliklar olusabilmektedir” diye konustu.Mikroplastiklerin çevreye etkisi de oldukça fazlaTek kullanimlik kagit bardak tüketiminin çevre üzerine de ciddi olumsuz etkileri oldugunu ifade eden Prof. Dr. Abacigül, “Bilinenin aksine kagit bardaklarin geri dönüsümü oldukça düsük düzeylerdedir. Ingiltere’de günde yaklasik yedi milyon bardak tüketildigi ve yilda yaklasik 30 bin ton kagit bardak atigi üretildigi belirtilmektedir. Buna karsin dört yüz kagit bardagin birinden azinin geri dönüsümünün saglanabildigi gösterilmistir. Ülke bazli kullanim miktarlari üzerinden dünya geneli için yapilan hesaplamalarda, yillik 300 milyara yakin tek kullanimlik bardak tüketildigi belirtilmektedir. Kagit bardaklar, uygun olmayan sekilde toplanma ve imha edilmeleri nedeniyle çevreye mikroplastiklerin yayilmasina neden olabilmektedir. Özellikle atik sularin desarj edildigi su alanlarinda, mikroplastikler midye ve benzeri gibi su canlilarinca alinabilmekte ve böylece su kaynaklarinda görünmez tehlikeye dönüsebilmektedir. Su canlilarinin insanlarca tüketimi ve böylece mikroplastiklerin besin zincirine dahil olmalari nedeniyle insanlara geçisin potansiyel zararli etkilerinin olabilecegi de vurgulanmaktadir. Mikroplastiklerin gidalarda, sularda gösterilmeleri, sindirim yoluyla insana geçisin olabilecegini düsündürmektedir. Bu yapilarin insan sagligi üzerine etkileri ile ilgili arastirmalar devam etmekle birlikte, daha pek çok kanita dayali çalismaya ihtiyaç vardir” ifadelerini kullandi.Yeniden kullanilabilen ürünler tercih edilmeliProf. Dr. Abacigül yeniden kullanilabilen ürünlerin tercih edilmesi gerektigini sözlerine ekledi ve sunlari kaydetti; “Gelismesi olasi zararli etkilenimleri önlemek ve ihtiyatli davranmak için tek kullanimlik ambalaj ürünlerinin gereksiz tüketiminden kaçinilmali, yeniden kullanilabilir, temizlenebilir ürünlerin tercih edilmesi yönünde çaba sarf edilmelidir.“


Orjinal Habere Git