TGK 22. BASKANLAR KURULU

Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun 22. Baskanlar Kurulu Toplantisi, video konferans ortaminda gerçeklestirildi. Türkiye genelinde 9 gazeteciler federasyonu ile 67 gazeteciler cemiyeti baskan ve temsilcisinin katildigi TGK Baskanlar Kurulu toplantisinda, basin/medya sektöründeki son gelismeler, koronavirüsün sektöre etkileri, gazetecilerin yipranma hakki, gazetelerin dagitim sorunu ile diger sorunlar ve çözüm önerileri tartisildi.TGK Genel Baskani Nuri Kolayli Baskanliginda saat 14.00’de baslayan ve yaklasik 3 saat süren Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun 22. Baskanlar Kurulu’nda gündeme gelen su sorunlarin kamuoyu ile paylasilmasi kararlastirildi;“Koronavirüs salgininin olumsuz etkileri medya sektöründe yogun olarak yasandi. Bugüne kadar 23 meslektasimiz koronavirüs nedeniyle yasamini yitirirken, ekonomik zorluklar çok sayida medya kurulusunu kapanma noktasina getirdi.Yerel basin balta olmak üzere tüm yayin organlarinin ilan ve reklam gelirleri, kelimenin tam anlamiyla durdu. Basili gazetelerin tiraj gelirleri de yüzde 60 ile yüzde 80’lere varan oranlarda geriledi.Bu süreçte firmalar reklamlari durdururken, Basin Ilan Kurumu üzerinden alinan resmi ilanlar da, icra ve ihale ilanlarinin yayinlanmamasi sonucu azaldi. Ilan, reklam ve tiraj gelirlerinden mahrum kalan medya kuruluslari, basin çalisanlarinin maaslariyla, zorunlu giderlerini ödeyemeyecek duruma geldi.Ilk asamada uyulamaya konan “kisa çalisma ödenegi” ile Basin Ilan Kurumu tarafindan saglanan imkânlar basin kuruluslarimiz için can suyu oldu. Ancak bu destekler de yetersiz kaldi.KRIZDEN ÇIKMAK IÇIN  “ÇÖZÜM ÖNERILERI”2) GAZETECILIK MESLEK YASASITürk basini, gazetecilik meslegini ve bu meslegi kimlerin yapabilecegini düzenleyen ‘Gazetecilik Meslek Yasasi’na ihtiyaç duymaktadir.Bir yasa olmadigi için ülkemizde dileyen herkes, egitimine ve bilgi birikimine bakilmaksizin “gazeteciyim” diyerek meslege baslayabiliyor.  Basin kuruluslari, hatta hiçbir kaydi olmayan internet haber siteleri, yoldan geçen herhangi birini, eline bir fotograf makinesi vererek istihdam edebiliyor. Bu durum, basin meslegini her türlü istismara açik hale getiriyor. Daha da üzücüsü habercilik, tehdit ve santaj araci olarak kullanilabiliyor. Ve ne yazik ki bu insanlari basin mesleginden uzaklastiracak herhangi bir yasal düzenleme bulunmuyor.Gazetecilik mesleginde bu çarpik durumu ortadan kaldirmak için, gazetecilik meslegini ve bu meslegi kimlerin yapabilecegini düzenleyen “Basin Birligi Yasasi”nin, teknolojik gelismeler de göz önüne alinarak günümüz kosullarina uygun olarak yeniden çikarilmalidir.Siyasetçilerin, bürokratlarin, hukukçularin ve basin meslek kurulusu temsilcilerinin katilimiyla çalisma gruplari olusturularak Gazetecilik Meslek Yasasi ülkemize kazandirilabilir.3) GAZETECILERIN YIPRANMA HAKKIGazetecilerin, 1961 yilinda verdikleri büyük mücadele sonucu 212 Sayili Kanunla kazandiklari haklar, aradan geçen süreçte ne yazik ki bir bir erimektedir.Son olarak; Anayasa Mahkemesinin “basin çalisanlarinin yipranma hakkina iliskin” aldigi kararin ardindan, yasama organinin gazetecilerin fiili hizmet süresi zammindan yararlanabilmesi için yaptigi “kanuni” düzenleme yine yetersiz kaldi. Son düzenleme sadece Basin Karti sahibi gazetecilere yipranma hakki tanirken, 212 sayili yasa kapsaminda çalisan diger basin çalisanlari kapsam disinda birakilmistir.Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu olarak beklentimiz; gazetecilik mesleginin basin karti sahibi kosuluna bagli olmadan yapilan agir ve tehlikeli bir is olarak kabul edilmesi, 212 sayili yasaya tabi görev yapan gazetecilerin anayasal sosyal güvenlik hakkinin sonucu olan fiili hizmet süresi zamminin kanuni düzenleme yapilarak geri verilmesidir.4) BASIN KARTLARI KOMISYONUGazetecilerin emeklilikte yipranma hakkindan yararlanmasi konusunda Basin Kartlari Yçnetmeligi ile ilgili düzenleme yapilarak, soruna çözüm aranabilir.Basin Kartlari Yönetmeligi ne yazik ki günümüz ihtiyaçlarina yanit vermemektedir. Yönetmelikte belirlenen sürelerde komisyon toplanmadigindan çesitli magduriyetler yasanmaktadir. Bilindigi gibi “Basin karti” müracaati internet üzerinden yapilmaktadir. En küçük hatali giris, aylar sonra basvurunun geri dönmesine neden olmaktadir.Bu süreçte bir yila varan kayiplar yasanabilmektedir. Ayrica medya kurumlarin niteliginden dolayi meslektaslarimiza basin karti basvurusunda sinirlamalar getirilmektedir. Basin Kartlari Komisyonu’nun üye yapisi da, meslektaslarimizin hakça temsilinden uzak yapidadir.Tüm bu sorunlarin çözümü için Basin Kartlari Yönetmeligi, internet medyasini da kapsayacak ve günümüz kosullarina uygun olacak sekilde güncellenmelidir.5) BASIN ÖZGÜRLÜGÜSektörümüzde yasanan bir diger sorun, darbe dönemlerinden bu yana degismeyen Türk Ceza Kanunu’nda ve Terörle Mücadele Yasasi’nda yer alan basin özgürlügünü kisitlayici maddelerdir.Ifade ve basin özgürlügü demokrasinin olmazsa olmazidir ve Türkiye’de demokratik yasamin temel sorunu ne yazik ki basin ve ifade özgürlügüdür. Halkin haber alma hürriyetinin islerligi için, basin ve ifade özgürlügü temel gerekliliktir.Özellikle son on yilda Avrupa Birligi uyum süreciyle baslayan yargi reformu kapsaminda, hukuk ve ceza alanindaki temel kanunlarda degisiklikler yapilsa da, ifade ve basin özgürlügü alanini kapsayan degisiklikler diledigimiz düzeyde olmamistir.Demokratiklesme ve temel hak ve özgürlüklerin gelismesi bakimindan bu güne kadar yapilan tüm bu düzenleme ve iyilestirmelere ragmen ifade ve basin özgürlügü konusunda hala mevzuattan ve uygulamadan kaynaklanan sorunlar yasanmaktadir.Mevzuattan kaynaklanan sorunlar yapilan düzenlemelerle zaman içerisinde kolaylikla giderilebilir. Fakat ifade ve basin özgürlügü sorunu basta yönetim, yargi ve toplum zihniyeti olmak üzere çok boyutlu bir yaklasim ve degisimle çözümlenebilir.6) INTERNET YASASITeknolojinin hizla gelisimi ve internet aginin hemen hemen her noktaya ulasmasi ile birlikte, internet haberciligi büyük bir gelisim göstermistir.Sektörde istihdam saglayan ve gazete ve televizyonlarla esdeger habercilik yapan kurumsal internet haber sitelerinin yaninda, internet deyimiyle “kopyala yapistir” kolayciligindan öteye gitmeyen haber siteleri yer almaktadir.Yasal bosluktan kaynaklanan sorunlar, her geçen gün daha da artmaktadir. Internet medyasinin gerek yayincilik, gerekse Basin Ilan Kurumu yardimlari konusunda düzenlemeye ihtiyaci vardir. Istihdam saglayan, gerçek anlamda habercilik yapan ve kurumsallasan internet haber siteleri, Basin Ilan Kurumu’ndan ek kaynak bulunarak desteklenmelidir. Bu kurumlarda habercilik yapan meslektaslarimiz da yeni düzenleme yapilarak gazeteci sayilmalidir.Bu konuda özveriyle çalisan ve girisimlerde bulunan Türkiye Gazeteciler Konfederasyonumuza üye Internet Gazetecileri Federasyonu’nu destekliyor, Internet Yasasi’nin en kisa sürede ülkemize kazandirilmasini istiyoruz.7) BASINDA ÇALISMA KOSULLARI5953 Sayili Basin Mesleginde Çalisanlarla Çalistiranlar Arasindaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkinda Kanun; Yipranma hakkindan yillik izinlere, tazminat hakkindan fazla mesaiye kadar genis bir yelpazede ele alinarak, elektronik medyayi da kapsayacak sekilde güncellenmelidir.8) TV YAYINCILIGI VE SORUNLARITürkiye genelinde yerel, bölgesel ve yaygin yayin yapan televizyon kanallarinin ortak sikintisi Turksat’a ödenen yayin ücretleri, RTÜK’e ödenen ücretler gibi diger yayin mecralarinda olmayan ücretlendirmeler nedeniyle girdi maliyetlerinin artmasidir. Özellikle yerel ve bölgesel yayin yapan televizyon kanallari büyük bir borç yükü altinda kalmistir. RTÜK Yasasi günümüz kosullarina göre yeniden ele alinmalidir.9) GAZETELERIN DAGITIM SORUNUGazetelerin bayilere ulasmasini saglayan iki ana dagitim firmasindan birinin kapanmasi ile tek dagitim firmasi “tekel” konumunda kaldi.Bu süreçte dagitim komisyonu disinda ‘hizmet bedeli’ adi altinda çesitli miktarlarda para alinmakta, yayin yeri disinda basilan gazetelerin yayin yerlerine tasinmasi konusunda da astronomik ücretler talep edilmektedir. Pandemi döneminde dönüsümlü yayin söz konusu oldugu halde tam ay yayini üzerinden ücretler alindigi da yine konfederasyonumuza sikâyet olarak ulasmistir.Dagitim firmasina; rekabetsiz ortamda tek tarafli ve gazetelerimizi zorda birakan bu uygulamalarini gözden geçirmesi ve vazgeçmesi çagrisinda bulunuyoruz. Konfederasyonumuz meslektaslarimizin halen karsi karsiya oldugu dagitim sorunun çözümüne dönük gerekli görüsmeleri yapacak, gerekirse Ticaret Bakanligi Rekabet Kurumu mevzuati açisindan da konuyu takip edecektir.Kamuoyuna saygiyla sunulur.”