Üç Kümbetler'in hazinelerini ortaya çikariyorlar

“Erzurum'a günes Üç Kümbetler'den dogacak”Erzurum Merkez Yakutiye Belediye Baskani Ali Korkut ile Baskan Yardimcisi Ferhat Mergan, Üç Kümbetler’in Erzurum için hazine degerinde oldugunu vurguladilar. Bölgede 26 adet çok degerli tarihi ve sivil mimari eser yer aliyor. Ilhanli, Selçuklu ve Osmanli döneminden izler tasiyan Üç Kümbetler Proje alaninda Erzurum Konaklari ise ayri bir önem tasiyor. Ali Korkut ile Ferhat Mergan, yikilmaya yüz tutan Erzurum Konaklarinin aslina uygun olarak yenilenecegini belirtiler.  Yakutiye Belediye Baskani Ali Korkut’un ‘rüya projem” dedigi Üç Kümbetler’de 2011 yili Nisan ayi sonunda ilk kazma vuruldu. Sultan Melik Mahallesi olarak bilinen 150.000 metre kare alani içerisine alan projede Korkut’un en büyük destegi ve katki saglayani ise Baskan Yardimcisi Ferhat Mergan. Yalnizca kamulastirma için 100 milyon lira harcandigini belirten Ali Korkut, “Isin ekonomik yükü Ferhat Mergan’in üstüne yükledik. Elbette baskan yardimcim projeler üzerine vukufiyeti ile de en büyük destegimdir” diye yardimcisini tanimliyor. Üç Kümbetler proje alani içerisinde kötü yapilasma tamamen ortadan kaldirilirken, proje uygulama safhasina da geçildi. Yikilmaya yüz tutan tarihi degeri yüksek Erzurum evlerinin önünde poz veren Belediye Baskani Ali Korkut ile Yardimcisi Ferhat Mergan, yok olma tehdidi altindaki konaklar için “Kurtulusun yakin oldugu” mesajini verdiler. Üreten Erzurum için turizmi dinamik hale getirmeliyiz Üç Kümbetler Projesinin, Erzurum için yeni bir süreç ve baslangiç oldugunu belirten Ali Korkut, sehir ekonomisinin, üretim aliskanliklarinin yeniden sekillenecegini belirtiyor. Korkut, “Tarihi Ipek Yolu Erzurum ekonomisini sekillendiren, ayakta tutan akarmis. Ipek Yolu ile bagli 32 meslek üzerine bir ekonomi Erzurum tarihi üzerine çalismalarda karsimiza çikiyor. Kis, kültür, dini turizmi birlikte düsünüp, saglik turizmiyle kaynastirip ekonomiyi bu yapi üzerine oturtmaliyiz. Erzurum’un gelecegi turizm ve alt sektörleri üzerinedir. Turizte sunacagimiz çok kiymetli eserlerimiz var, bunlari gün yüzüne çikartiyoruz. Üç Kümbetlerde yapilan kamulastirmalar ile 26 civarinda tarihi ve sivil mimari eser ortaya çikti. Erzurum konaklari gelecegin Erzurum’unda ciddi kazanç saglayan isletmeler olacaktir. Üç Kümbetler Projesi, Erzurum’un dünyaya açilan yeni bir penceresi konumundadir” seklinde konustu. Üç Kümbetler Proje alani içerisinde, Kent Müzesi, Kongre Merkezi, Fuar alani, Butik oteller yükselecek. GÜN YÜZÜNE ÇIKTILAR Üç Kümbetler, Kare Kümbet, tarihi cami ve kümbetler, çesme, Erzurum konaklari, yapilan yikimlarin ardindan gün yüzüne çikti. Emir Seyh Cami yanindaki Çesme: Erzurum Valisi Haci Abdullah Pasa tarafindan yaptirilmistir. Güneyinde bulunan Emir Seyh Türbesi ve Camii ile birlikte tarihi bir doku olusturmustur. Emir Seyh Camii: Emir Seyh Camii üzerinde kitabe bulunmamaktadir. Camii mimari özelliklerine göre 18. Yüzyilla tarihlendirilmistir. Camii ahsap destekli ve düz tavanli cami plan tipindedir. Gürcü Mehmet Pasa Camii: Cami giris kapisi üzerinde bulunan kitabesine göre 1648’de Erzurum Valisi Gürcü Mehmet Pasa tarafindan yapilmistir. Ahsap destekli camilerdendir. Caminin avlusunda ulema serpuslu bir mezar bulunmaktadir. Sahidesinde yer alan kitabeye göre 1897 yilinda vefat eden Erzurum Müftüsü Hemsinli Haci Ali Avni Efendi burada medfundur. Üç Kümbetler: Emir Saltuk Kümbeti: Saltuklu Atabeylerinden Izzeddin Saltuk’a ait oldugu kabul edilmektedir. Kümbetin 13. Yy. ikinci yarisina ait oldugu düsünülmektedir. Anadolu’nun en erken tarihli kümbeti olmasi bakimindan son derece özeldir. Ii kümbet ve kare kümbet 13 ve 14. yüzyil tarihlendirilmektedir. Üzerlerindeki hayat agaci motifi, kartal ve diger islemelerle Türk mimarisinin en nadide özelliklerini yansitmaktadirlar. Plan ve Mimari Özellikleri Emir Saltuk Kümbeti sekizgen gövdeli, iki katli olup, içten kubbe, distan da hafif siskince ve kubbe seklinde bir örtüye sahiptir. Karsilikli grifon ve ejder figürleri, kanatlari açik kartal, istiridye nis altinda tavsan ve boga figürleri islenmistir. Diger nislerin biri istiridye bezemeli, ikisi de hayat agacinin stilize edilmesi ile olusan farkli bir bezeme olarak görülmektedir. Mehdi Abbas Türbesi: Kitabesi bulunmayan türbenin 15. Yy. tarihlendirilmesi uygun düsmektedir.Türbe distan onaltigen, içten sekizgen olup, tek katli bir düzenlemeye sahiptir. Çokgen planli bu kümbet içten kubbe, distan mahruti bir külahla örtülüdür. Rabia Hatun (Rabia Ana) Türbesi: Üzerinde kitabesi olmayan kümbetin yapilis tarihi tespit edilememis olmakla birlikte üslup özelliklerinden dolayi 14. Yy. ilk yarisina tarihlendirilmektedir. Neden Rabia hatun dendigi bilinmemektedir. Saray Hamami: Hamamin giris kapisi üzerinde yer alan kitabeye göre Dervis Aga tarafindan 1707 yilinda yapilmistir. Emir Seyh Türbesi: Emir Seyh Cami ile iç içe girmis bir durumdadir. Döneminin valisi hem de büyük âlimlerinden Emir Seyh Hazretleri’nin hayatina iliskin fazla bilgi bulunmuyor. Ibrahim Hakki Konyali tarafindan kaleme alinan Tarihçe-i Erzurum eserinde Emir Seyh Hazretleri’nin Ilhanli döneminde yasamis oldugu tahmin ediliyor. Erzurum’un bazi tarihi abidelerini manzum bir halde ifade eden Erzurumlu mutasavvif ve sair Ketencizade Rüstü Efendi, bu türbe hakkinda misralarinda sunlari söylüyor: -Ulu Cami bina oldukça, bu türbe bina olmus- bu misralara göre türbenin Ulu Cami’nnin yapildigi tarihte yapildigi tahmin ediliyor. Ketencizade Rüstü’nün belirttigine göre türbe, 575 senesinde, Saltukoglu Sultan Mehmet Kizilarslan zamaninda insa edilmistir.