Üçlü zirve sonrasi Erdogan, Putin ve Ruhani'den ortak açiklamaCumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan, “Gerek degerli dostum Sayin Putin’e, gerekse degerli dostum Ruhani’ye söyle bir teklifim var, ben bu teklifi daha önce uluslararasi camiaya da yaptim, güvenli bölgede konut insasi temin edelim diyorum. Bu konut insasini yapmak suretiyle bu insanlari çadirlardan kurtaralim, oralarin güvenli bölge haline getirilmesini bizler birlikte saglayalim” dedi. Türkiye’nin ev sahipliginde yapilan Türkiye-Rusya-Iran liderleri Suriye zirvesi sonrasinda düzenlenen ortak basin toplantisinda gazetecilerin sorularina cevap veren Cumhurbaskani Erdogan, Putin ve Ruhani’ye yeni bir teklifte bulundu.Türkiye’nin Suriye’de yaptigi terörle mücadelenin insa ve ihya harekati oldugunun altini çizen Erdogan, “Birilerinin Suriye disinda kendilerine göre yapmis oldugu parselosyanlar bizim için geçerli degildir. Biz bu toprak ameliyatlarina sicak bakmiyoruz. Bu bölge bunlarin geçmiste çok bedelini ödedi. Bütün bunlarla beraber terörizmin bunu bir firsata dönüstürüp Suriye’den ülkemize tacizde bulunmasina da firsat vermeyi asla kabul etmemiz mümkün degil. Burada bizim durumumuzda olan ikinci bir ülke yok. Biz 911 kilometre ile sinir bir ülkeyiz. Bütün tacizler ülkemize yapilmistir. Bunda durmak bilmediler. 100’ü askin roket atislari yapildi, 100’ü askin vatandasimiz sehit oldu, biz hep sabrettik, artik ‘yetti’ dedik ve ondan sonra bu teröristlere karsi önce Cerablus, ondan sonra da Zeytin Dali Harekati ile bu harekati gerçeklestirmek zorunda kaldik. Suan itibariyle sadece Cerablus, El Bab, Rai, bu aradaki 2 bin kilometrekarelik alana 160 bin kisi geri döndü. Oradaki alt yapi çalismalarini yine bizler yapiyoruz. Çadir kentlerde kalan o bölgenin halki geri dönmeye basladi. Benzer durum Afrin’de olacaktir. Sunun bilinmesini istiyoruz, bu bir insa ve ihya hareketidir. Bunu hareketi yaparken bölgede gerek Rusya gerek Iran, Astana sürecinin garantörleri olarak Soçi’de baslayan bu süreci de emin adimlarla yürütecegiz. Biz Astana’yi hiçbir zaman Cenevre’ye alternatif olarak ileri sürmedik, tamamlayicisidir dedik. Birileri illa buna ‘Cenevre’nin alternatifidir’ diyorsa ona diyecek sözümüz yok, bizim için asil olan netice almaktir. Bu neticeyi nerede alacaksak bunun için adim atacagiz. Netice alma mecburiyetimiz var, oyalanmaya tahammülümüz yok. Burada insanlar ölüyor, en son Dogu Guta’da meydana gelenleri gördük, o yavrularin acimasizca öldürüldüklerini gördük. Bütün bunlari gördükten sonra kimse kusura bakmasin, ben kucagima 6 aylik çocugu aldigim zaman bizim yüreklerimiz parçalaniyor, biz babayiz, bunun yaninda Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Cumhurbaskaniyiz. Bunlara dayanabilmek için insan olmamak gerekir diye düsünüyorum” diye konustu.“Gerek degerli dostum Sayin Putin’e, gerekse degerli dostum Ruhani’ye söyle bir teklifim var”Putin ve Ruhani’ye yeni bir teklif sunan Erdogan, “Suanda Telabyat tarafinda, yani Dogu Guta’dan gelen yaralilara yönelik bir adim atilmasi hususunda burada bizler sür’atle gerek Silahli Kuvvetlerimiz Rus Silahli Kuvvetleri ile birlikte dayanisma içinde orada bir sahra hastanesi kurmak suretiyle bu yaralilara ilk müdahalenin yapilmasini temin edelim istiyoruz. Bütün bunlarin yaninda büyük firinlar kurup bölgenin ekmek ihtiyacini karsilamak istiyoruz. Bu firinlar suanda kurulmus olabilir. Benim asil üzerinde durmam gereken, gerek degerli dostum Sayin Putin’e, gerekse degerli dostum Ruhani’ye söyle bir teklifim var, ben bu teklifi daha önce uluslararasi camiaya da yaptim, güvenli bölgede konut insasi temin edelim diyorum. Bu konut insasini yapmak suretiyle bu insanlari çadirlardan kurtaralim, oralarin güvenli bölge haline getirilmesini bizler birlikte saglayalim ve bu insanlar bu kosullardan kurtulsun ve kendilerine hazirladigimiz o yerlerde, 500’er metrekarelik bir arsa içinde kendilerine yerel mimari ile yapacagimiz konutlar, konutun disindaki yerde eksin, biçsin, oradan kendisine imkanlar saglasin. Böyle bir adim atmak suretiyle onlari normal yasamina kavusturalim diyorum. Bu konuda bazi ülkelerin bazi taahhütleri var. Böyle bir adimi birlikte atabilirsek öyle zannediyorum ki bu Suriye halkina ciddi bir sinerji meydana getirmek suretiyle faydali olacaktir” seklinde konustu.“Bu sorun bitene kadar mücadeleye devam edecegiz”Terörle mücadelenin terörü sonlandirana kadar sürecegini kaydeden Erdogan, “Teröristle mücadele, terörle mücadele zamanlamasi yapilan bir süreç degildir. Terör her zaman var oldugu yerde ezilmelidir, yok oldugu anda siz de huzura erersiniz. Huzurlu bir toplum içinde yolunuza devam edersiniz. Terörün ve teröristin oldugu bölgede bunlara karsi mücadeleyi sürdürmektir. Türkiye’nin hem içeride hem sinir ötesinde terörle mücadele sorunu vardir. Bu sorun bitene kadar mücadeleye devam edecegiz” ifadelerini kullandi.Iran Cumhurbaskani Ruhani: “Hiçbir ülke Suriye’nin gelecegi için karar verme hakkina sahip degildir”Türkiye-Rusya-Iran 3’lü Zirvesi sonrasi açiklama yapan Iran Cumhurbaskani Hasan Ruhani, “Bizim yapmamiz gereken is Suriye’nin geleceginin sekillenmesi için yardimci olmaktir. Hiçbir ülke Suriye’nin gelecegi için karar verme hakkina sahip degildir. Bizler Astana sürecinin garantörü üç ülke olarak bu dogrultudaki çabalarimiza devam edecegiz. Amerikan hükümetinin ne sözlerine ne de vaatlerine güvenebiliyoruz” dedi. Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan, Rusya Federasyonu Devlet Baskani Vladimir Putin ve Iran Cumhurbaskani Hasan Ruhani’nin katildigi “Türkiye-Rusya-Iran 3’lü Zirvesi” sona erdi. Cumhurbaskani Erdogan’in ev sahipliginde saat 13.20’de baslayan zirve, çalisma yemegi ile beraber yaklasik 2 saat sürdü. Zirveye Türkiye heyetinden Genelkurmay Baskani Orgeneral Hulusi Akar, Disisleri Bakani Mevlüt Çavusoglu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakani Berat Albayrak, Milli Savunma Bakani Nurettin Canikli, Cumhurbaskanligi Sözcüsü Ibrahim Kalin ve MIT Müstesari Hakan Fidan da katildi. Üç lider, zirve sonrasi ortak basin toplantisi düzenledi. Toplantida açiklama yapan Iran Cumhurbaskani Ruhani, öncelikle Türkiye’de sicak bir misafirperverlikle agirlanmaktan duydugu memnuniyeti dile getirdi. Bölgenin son yillarda büyük bir terör sorunuyla karsilastigini belirten Ruhani, bölgedeki teröristlerin bazi ülkeler tarafindan egitildigine ve para, modern silahlarin temin edildigine degindi. Teröristlerin Suriye’ye ait petrolü, tarihi müzeleri, degerli eserleri sattigini ifade den Ruhani, “Basta Amerika olmak üzere büyük dünya güçleri, DEAS, El-Nusra gibi terör örgütlerinin onlarin araci olarak bizim bölgemizde uzun yillar kalmasini istiyor. Suriye ve Irak gibi büyük halklar, dost ülkeler ve milletler bu büyük komployu yok etti” seklinde konustu.“Astana sürecinin garantörü üç ülke olarak çabalarimiza devam edecegiz”Terörizmle mücadele dogrultusunda 15 ay önce Astana’da yapilan toplantiyi animsatan Ruhani, “Astana süreci Suriye’de kisa bir ateskesin saglanmasina neden oldu. Bu süreçte Rusya, Iran ve Türkiye temel rol oynadilar, bakanlar seviyesinde de çesitli toplantilar gerçeklesti. Ilk liderler toplantisi da Soçi’de gerçeklesti, daha sonra Suriye Ulusal Diyalog Kongresi gerçeklesti. Bu gerçekten umut verici bir süreçti. Bu süreci devam ettirmemiz lazim. Çünkü Suriye’de çesitli gelismeler gerçeklesti. Ben Suriye halkinin geçmise nazaran bugün umutlarinin daha fazla oldugunu görmekten çok memnunum. Zirvede Suriye’nin gelecegiyle ilgili çesitli ve çok önemli toplantilar gerçeklestirdik. Benim için en mutluluk verici olan Suriye’deki mazlum halki kurtarmak için mutabik kalinmasi oldu. Ümit ediyorum ki pratikte de bu sekilde uygulanir” diye konustu. Suriye halkinin daha refah ve huzur içerisinde yasamasi için milli egemenliginin ve bagimsizliginin dikkate alinmasini en önemli amaç olarak vurguladiklarini dile getiren Ruhani, “Terörizmle mücadele devam etmelidir ve terör örgütlerinin kalintilari da Suriye’den çikarilmalidir. Bizim yapmamiz gereken is Suriye’nin geleceginin sekillenmesi için yardimci olmaktir. Hiçbir ülke Suriye’nin gelecegi için karar verme hakkina sahip degildir. Suriye’nin gelecegi sadece Suriye halkina aittir, anayasa reformunu isteyerek kendi geleceklerine karar verebilirler. Bizler Astana sürecinin garantörü üç ülke olarak bu dogrultudaki çabalarimiza devam edecegiz. Bölgemizin en büyük bayram günü Suriye’deki savasin son buldugu gün olacaktir” dedi.“Bölgemizin haritasi hiçbir sekilde degismemeli”Açiklamalarin ardindan liderler basin mensuplarinin sorularini yanitladi. Üç ülkenin Suriye konusundaki çabalari tahrip etmek amaciyla batili ülkelerin sabotajlarina karsi nasil bir tutum izleyecekleri sorusu üzerine Ruhani, “Bizim bugüne kadar gördügümüz Amerika ve Israillilerin pek de basarili olamadiklaridir. Sam hükümetini yikmak içerisindeydiler ve teröristleri bu bölgede hakim kilmak istiyorlardi. Kendi menfaatlerini güdüyorlardi ancak bugüne kadar basarili olduklarini söyleyemeyiz. Iran hükümeti Suriye olaylarinin basindan itibaren her zaman bölgemizdeki terörizmle mücadeleye vurgu yapmistir. Bölgemizin haritasi hiçbir sekilde degismemeli. Biz yakin zamanda Suriye’nin güvenliginin saglandigini görmek istiyoruz. Barisi destekleyen basta burada bulunan üç ülkenin ve diger ülkelerin hedeflerine ulasmalarini diliyoruz” dedi. Amerika’nin Suriye’den çekilmesine dair açiklamalarini da degerlendiren Ruhani, “Amerika her gün bir sey söylüyor, mevcut Amerikan hükümetinin ne sözlerine ne de vaatlerine güvenebiliyoruz. Önce Suriye’den çikmak istediklerini söylediler, ardindan Arap ülkelerinden para isteyerek kalacaklarini söylüyorlar. Görünen o ki para almak istedikleri ülkelerden para alacaklar ve Suriye’de kalacaklar” ifadelerini kullandi. Cumhurbaskani Erdogan da, bu paranin miktarinin 7 trilyon dolar oldugunu ekledi.Putin: “Rusya, Iran ve Türkiye, Suriye’nin egemenligi, toprak bütünlügü ve bagimsizligini saglamaktan yanadir”Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin, “Bizim kesin kararliligimiz su dogrultudadir; Rusya, Iran ve Türkiye, Suriye’nin egemenligi, toprak bütünlügü ve bagimsizligini saglamaktan yanadir” dedi. Türkiye’nin ev sahipliginde Rusya ve Iran liderlerinin katilimi ile yapilan 3’lü Suriye Zirvesi sonrasinda düzenlenen ortak basin toplantisinda konusan Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin, bugünkü görüsmelerin son derece yapici hava içerisinde gerçeklestigini belirterek, “Suriye’deki durumun temel yönlerini ele aldik. Bu ülkede kalici bir normallesmenin tesisine yönelik adimlarla ilgili görüs alisverisinde bulunduk. Önemli mutabakatlar sagladik. Bu mutabakatlar görüsmemizin sonucunda imzaladigimiz ortak bildiride yer aldi. Bizim kesin kararliligimiz su dogrultudadir; Rusya, Iran ve Türkiye, Suriye’nin egemenligi, toprak bütünlügü ve bagimsizligini saglamaktan yanadir. Bunu da ortak bildiriye yansittik. Bu ilkesel tutum bugün çok önemli. Bazilari mezhepsel ve etnik çatismalari körükleme tesebbüslerinde bulunuyor bu ülkede. Ülkeyi parçalamaya çalisiyor ve Ortadogu’daki çatisma potansiyelini yillar boyu muhafaza etmeye çalisiyor” ifadelerini kullandi.“Biz 3’lü isbirligimizi tüm yönleriyle arttirmaya, genisletmeye karar verdik”“Biz 3’lü isbirligimizi tüm yönleriyle arttirmaya, genisletmeye karar verdik” diyen Putin, “Özellikle Astana formatinda. Astana formati verimli oldugunu defalarca kanitlamistir. Garantör ülke olan Rusya, Türkiye ve Iran’in isbirligi sayesinde Suriye’deki siddet orani ciddi ölçüde azaltilabildi. ISID’in temel güçleri yenilgiye ugratildi ve diger terör örgütlerinin askeri güçlerine de zarar verildi ciddi ölçüde. Iç ve dis mülteciler evlerine dönmeye basladilar. Sosyal ve ekonomik tesislerin yeniden yapilanmasi söz konusu Suriye’de. Astana süreci çerçevesinde önceliklerimizden bir tanesi sudur; Suriye meselesinin siyasi boyutunu güçlendirmeye çalisacagiz. Suriyeliler arasi diyalogun ilerletilmesi önceligimizdir. Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin sonuçlari da çok önemlidir. Orada elde edilen mutabakatlarin kanaatimizce alternatifi yoktur” degerlendirmesinde bulundu.“Dogu Guta’da benzeri olmayan bir operasyon gerçeklestirdik”Putin, konusmasina söyle devam etti: “Iranli ve Türkiyeli meslektaslarimizla Soçi forumunun sonuçlarinin hayata geçirilmesiyle ilgili adimlari da ele aldik. Cenevre’de BM’nin nezdinde bir anayasa komitesi kuruluyor. Bu komitenin faaliyetleri çerçevesinde Suriyeliler ülkelerinin gelecekteki devlet yapisi parametrelerini kendileri belirleyecekler. Görüsmemizin önemli konularindan bir tanesi, insani yardim meselesiydi. Bu meselenin siyasallastirilmamasi gerekiyor. Ben meslektaslarimi Rusya’nin bu dogrultuda sarf etmis oldugu gayretler konusunda bilgilendirdim. Dogu Guta’da benzeri olmayan bir operasyon gerçeklestirdik. Çatisma bölgelerine devamli olarak insani yardimlar gönderiliyor. Rus vatandaslarin bagislari sayesinde yapiliyor bu. Subat ayinda bu bagislar sayesinde 77 ton erzak ve ilk yardim ürünleri ulastirilabildi Suriye’ye. Rusya, Türkiye ve Iran bahsedildigi gibi terörle mücadele konusunda da gayretlerini birlestirecekler. Insani yardim konusu üzerine yogunlasacaklar.”“Bizim hedefimiz teröristleri tamamen ortadan kaldirmaktir”Suriye’nin sosyal ve ekonomik altyapisini da kalkindirdiklarini vurgulayan Putin, “Rus sirketler bununla ilgili bir takim projeler gerçeklestiriyor. Hatta bir zamanlar teröristlerin bir zamanlar kol gezdigi bölgelerde gerçeklesiyor bu projeler. Bizim hedefimiz teröristleri tamamen ortadan kaldirmaktir. Baris sürecini ilerletme çabalarimizi zedelemeye çalisiyorlar. Örnegin, militanlar zehirleyici maddelerin kullanildigi bazi provokasyonlara basvuruyorlar. Buna dair açik ve net kanitlarimiz var. Son olarak meslektaslarima bu verimli görüsmelerden dolayi tesekkürlerimi sunmak istiyorum. Eminim bu zirvenin sonucunda somut tedbirler alinacaktir ve sonuçlari da Suriye’de baris ve istikrarin tesis edilmesine yönelik çalismalara katki saglayacaktir” seklinde konustu.Rus heyetinin Türkiye’deki ikinci günü oldugunu söyleyen Putin, “Birinci günümüzde ikili görüsmelerimiz oldu. Bu ziyaret çok basarili geçti. Ben Türk dostlarima, Erdogan’a iki gün içerisinde muazzam organizasyon düzenledikleri için tesekkür etmek istiyorum” dedi.“Bütün ülkeleri çagiriyoruz, sözde degil artik somut bir sekilde adim atsinlar??Konusmalarin ardindan üç lider basin mensuplarinin sorularini cevapladi. Suriye’nin siyasi sürecinden bahsedildigi hatirlatilarak, enerji alt yapisinin kurulmasina yönelik Rusya’nin yilin basinda yol haritasi imzaladigi ve su anda Suriye’nin ekonomik ve enerji altyapisinin kurulmasiyla ilgili herhangi bir somut projenin olup olmadigi sorusu üzerine Putin, sunlari söyledi: “Siyasi çözümün yani sira insanlarin normal yasam kosullarini saglamak lazim. Disaridan yatirim olmadan bunu yapamiyoruz. Dolayisiyla bütün ülkeleri çagiriyoruz. Sözde degil artik somut bir sekilde adim atsinlar. Ilk olarak insani yardima katkida bulunsunlar. Ama Rusya, Iran ve Türkiye disinda kimse bir adim atmiyor. BM çerçevesinde çok kisitli insani yardim miktarlari gönderiliyor. Bu yeterli degil. Mutlaka herkes Suriye’nin altyapisini, üst yapisini yeniden tesis etmeye katilmalidir.”“Eski Rus ajan Sergey Skripal’le ilgili dün sizin temsilcileriniz ifade ettigi gibi Ingiltere artik özür dileyecek mi?” sorusu üzerine Putin, “Biz hiçbir sey beklemiyoruz. Bu kadar bir zarar görmeyecek bizim ikili iliskilerimiz. Bu Skripal olayina iliskin degil de bütün bizim uluslararasi gündeme, bizim Ingiltere ile olan iliskilerimize yönelik bir konu. Bizim isbirligimiz mutlaka uluslararasi hukuk zeminine oturmalidir ve bu sekilde uluslararasi iliskiler daha saglikli, istikrarli olacaktir” açiklamasinda bulundu.“Bence bu teklif çok isabetli oldu”“Biz Rusya olarak aldigimiz taahhütleri yerine getirmeye çalisiyoruz” ifadesini kullanan Putin, “Ne zaman bunu yapabilecegiz bunu anlatiyoruz. Türkiye mülteci bakimindan bir yük kendisine aldi. Ama hakikaten çok essiz bir durum. Diger ülkeler mesela Filistin konusunda mülteciden bir yük aldi. Rusya olarak biz Ukrayna’dan gelen mültecilerin yükünü üzerimize aldik. Bizim aslinda sorunlari çözmemiz lazim mülteci göçmenler olmasin diye. Bugün üçlü formatta Suriye meselesini çözmek için bir araya geldik. Inaniyoruz ki çalismalarimizin basarili neticeleri olacaktir. Erdogan’in yeni teklifleriyle ilgili bizim özellikle insani yardim konusunda daha etkin bir çalisma yapmamiz gerekiyor teklifinde bulundu. Ihtiyaç duyulan gerek çatismasizlik bölgelerinde, gerekse de Suriye genelinde ihtiyaç duyduklari, insanlara acil yardim tibbi yardim konusunda neler yapabilecegimizi somut bir sekilde degerlendirecegiz. Bence bu teklif çok isabetli oldu. Ruhani de bunu destekliyor. Bunun üzerinde bir çalisma yapacagiz ve buna yönelik somut adim atacagiz” seklinde konustu.
6.4 ° / -0.5 °
0.8 ° / -11.7 °
