Vali Memis mesajinda su ifadelere yer verdi:
“Erzurum; dünü ve bugünü ile büyük bir sehirdir. Tarihin ve tarihçinin gözüyle de, Sosyolojinin ve Sosyologun ölçüsü ile de büyük bir sehir. Bu büyüksehir asirlar boyu süren hayat safhalarinda nice nice sahneler vardir. Iste bu sanli sahnelerden biride Ulu Önder Mustafa Kemal Pasa’nin 3 Temmuz 1919’da Erzurum’a tesrifleridir. Bu baglamda; Erzurum sehri, Türk Tarihi açisindan daima önemli bir yer almis, en hareketli günlerini Milli Mücadele’nin teskilatlanmasi asamasinda yasamistir. Çünkü Mondros Mütarekesi’nden sonra, Türk vataninin çesitli bahanelerle isgallere maruz kaldigi sirada ulusal birligin ilk asamasi burada gerçeklestirilmistir. Müslüman Türk halkinin feryadi bütün dünyaya buradan yükselmistir. Erzurum’un bu kutlu yoldaki en essiz rolü de kuskusuz, Türk halkinin varligina son vermek isteyen dâhili ve harici düsmanlara karsi mücadele bayragini açan, Mustafa Kemal Pasa’ya hayatinin en zor günlerinde kucak açmasi olmustur. Ev sahipligi yaptigi Erzurum Kongresi’nin toplanarak, hürriyet ve bagimsizligimizin mücadelesi için haksiz isgallere dur demesi; manda ve himayeyi kesinlikle reddedip tam bagimsizligi ülkü edinmesi, bu mücadelenin en büyük asamasini teskil etmistir. Bundan ötürüdür ki, Mustafa Kemal Pasa’nin Erzurum’da kaldigi yaklasik iki aylik sürede gerçeklestirdigi faaliyetler, aziz vatanin isgallerden kurtarilmasi yolunda hayati derecede önemli bir rol oynamistir. Mustafa Kemal Atatürk, 3 Temmuz 1919’da Erzurum‘a tesrif ederek, yaklasik iki ay kaldi. 9 Temmuz 1919’da askerlikten istifa eden Mustafa Kemal Pasa, Erzurum delegesi Cevat Dursunoglu’nun delegelikten çekilmesiyle katildigi kongrede delegeler tarafindan baskan seçildi. Bu anlamda, Erzurum Kongresi’nin de baskani olarak, Milli Mücadele adina vatanin kurtulusuna adeta ön hazirlik sayabilecegimiz kongrede ciddi kararlar alinmasini sagladi. Bu kararlardan birisi olan, “Milli sinirlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz.” maddesi, ayni zamanda Misakimilli’nin, yeni Türk devletinin manifestosudur. Bunun yaninda, “Kuvayimilliye’yi etkin ve millet iradesini egemen kilmak esastir.” karari, bütün tarihçilere göre cumhuriyete giden yol diye yorumlanmaktadir. Bu duygu ve düsüncelerimle, Ulu Önder Atatürk ve degerli silah arkadaslari basta olmak üzere, milli mücadelemizden bugüne kadar din, vatan, millet ve mukaddesat ugruna canlarini feda eden, tüm sehitlerimizi rahmet ve sükranla aniyor, fedakârligini her alanda esirgemeyen Aziz Erzurum halkinin bu mutlu ve tarihi gününü kutluyor, sevgi ve saygilarimi sunuyorum.”
