13 Nisan 2018 tarihinde “Ipek yolu mu mülteci yolu mu?” baslikli bir yazi yazmistim.Aradan 3 yil geçti. Afganistan’da Amerikan Birlesik Devletleri ve müttefikleri Talibanla anlasarak ülkeden askerlerini çekeceklerini bildirmesi üzerine NATO adina Türk Hükümeti Kabil Havalimani ve çevresini koruma görevi üstlendigin beyan etti. Taliban ülkede birçok yerin yönetimini ele geçirince Iran üzerinde ülkemize dogru 4 milyonu bulan yogun bir mülteci hareketi basladi.20 Eylül 2016 yilinda da Ülkesinde Bas Yastikta Ölmek! Baslikli bir yazi yayinlamistim. Son yüzyilda Türkiye, Iran ve Afganistan tarihi cografyasinda “ülkesinde bas yastikta ölmüs” devlet ya da hükümet baskani var midir? Sorusuna cevap aramistim. Afganistan basligi altinda da su bilgileri vermistim.AFGANISTANSon yüzyili çok çileli olan Afganistan’in siyasi tarihi söyledir:Habibullah Han 1901-1919 arasinda Afganistan emiri olur. 1919’da bir av yolculugu sirasinda öldürüldü.Oglu Emanullah Han 1919 – 1929 yillari arasi Afganistan emiridir.Afganistan Krali Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya ile birlikte (24.05.1928) Türkiye ziyareti.Kasim 1928’de Celalabad’da patlak veren bir kabile ayaklanmasi sirasinda ünlü bir kabile lideri olan Baççe-i Sakov baskent Kabil’i ele geçirdi ve kendisini hükümdar ilan etti. Emanullah Han tahti yeniden ele geçirmeyi denediyse de basarili olamadi ve Afganistan’dan ayrilmak zorunda kaldi. Emanullah Han sonraki yasamini sürgünde geçirdi. 1960 yili 25 Nisan günü Zürih’de yasamini yitirdi.Yerine Eski Afgan Krali Habibullah Han’in oglu Inayatullah (14 Ocak 1929 – 17 Ocak 1929) Afganistan Krali ilan edildi. Kisa saltanati, tahttan indirilmesi ile sona erdi.Emanullah Han’in tahttan çekilmesinden sonra Habibullah Kalakani 1929 yili Ocak ve Ekim aylari arasinda Afganistan hükümdari oldu. Kendisine “Tanri’nin habercisi, dinin kulu” adini verdi. Kendisi ülkenin dört bir yanindan Afgan asiretlerin yardimini almasina ragmen Muhammed Nadir Han’in ordusu tarafindan devrildi ve 3 Kasim 1929’da idam edildiMuhammed Nadir, 1929’da Afganistan krali oldu ve 1933 yilinda bir suikast sonucu öldürüldü.Muhammed Zahir Sah 1933-1973 arasinda Afganistan sahi oldu. Sahin kayinbiraderi General Muhammed Davud Han, 17 Temmuz 1973’te kansiz bir darbeyle monarsiyi devirerek cumhuriyet ilan etti. Tahttan resmen 24 Agustos 1973’te çekilen Zahir Sah, Italya’ya sürgüne gitti.Serdar Muhammed Davud Han 1978 de ordunun gerçeklestirdigi darbeyle devrildi, kendisi ve aile üyelerinin çogu öldürüldü.27 Nisan 1978 tarihinde Afganistan Demokratik Cumhuriyeti’nin kuruldugu ilan edildi.Nur Muhammed Terakki, 1965-1979 arasinda genel sekreterligini yaptigi Afganistan Demokratik Halk Partisi’nin 1978’de düzenledigi hükümet darbesinden sonra devlet baskanligi yapti. Basbakan Amin baskanligindaki darbeciler, Devlet Baskani Nur Muhammed Terakki’yi yönetimden indirerek idam ettiler.Hafizullah Amin (27 Aralik 1979), Afganistan’daki sosyalist rejimin ikinci devlet baskani oldu. 24 Aralik 1979 tarihinde Sovyet birlikleri Afganistan’a girdi. Amin devrildi ve öldürüldü. Yerine sürgüne gönderdigi Babrak Karmal getirildi.Babrak Karmal 1979-1986 yillari arasinda Afganistan Demokratik Cumhuriyeti dönemi esnasinda Afganistan’in üçüncü devlet baskani oldu. Afganistan’i terk ederek Moskova’ya gitmeye mecbur edildi. 1996’da Moskova’da öldü.Muhammed Necibullah Ahmedzai 1987-1992 yillari arasinda Afganistan Demokratik Cumhuriyeti’nin devlet baskani oldu. Eylül 1996’da Taliban’in Kabil’i ele geçirmesinden hemen önce Ahmet Sah Mesud’un kaçirma teklifini reddetti. 28 Eylül 1996’da Kabil’e giren Taliban askerleri tarafindan siginmis oldugu Birlesmis Milletler binasindan zorla çikarildi. Iskence edildikten sonra yarali haldeyken, kardesi Sahpur Ahmedzai ile birlikte bir elektrik diregine asilarak öldürüldü.Abdul Rahim Hatif, Nisan 1992 yilinda iki hafta boyunca Afganistan Devlet Baskani oldu. 19 Agustos 2013 tarihinde vefat edene kadar Hollanda’da sürgün hayati yasadi.Burhaneddin Rabbani Iran gezisi sonrasi yurda döndügünde, Taliban’dan mesaj getirdigini söyleyen bir kisi kendisiyle görüsmek istedi. Görüsmeye kabul edilen intihar bombacisinin sarigindan çikarttigi bombayi önüne atmasi sonucu 20 Eylül 2011 tarihinde Kabil’deki evinde yasamini yitirdi.22 Aralik 2001 – 29 Eylül 2014 tarihleri arasinda Hamid Karzai görev yapti. 21 Eylül 2014 tarihinde göreve gelen Esref Gani Ahmedzay görevine devam etmektedir.Afganistan’in siyasi tarihinin panoramasini okuyunca bilmem ne düsündünüz?Irak, Suriye, Afrika kitasinin degisik ülkelerinden ülkemize gelen mültecilerden sonra simdi de Afganistan, Banglades ve Pakistan ülkesinden ülkemize kaçak yollarla gelen mülteci akiniyla karsi karsiyayiz.Mülteciler bize sunu gösterdi ki, ülkenizin adinin basinda Islam, demokratik, cumhuriyet, sosyalist kelimelerini koymakla olmuyor. Iran Islam Cumhuriyeti, Afganistan Demokratik Cumhuriyeti, Misir Arap Cumhuriyeti gibi.Dünün ipek ve baharat yolu bugün mülteci ve siginmaci yolu olmustur.Eger devletimiz tedbir almazsa sonuçlarin altindan kalkilmayacak sorunlar yaratacaktir. Iran’a acaba mültecilerin ülkemize gönderilmemesi için kaç milyar lira verecegiz!Iran Islam devrimi oldugunda Türkiye Cumhuriyeti’ni sessiz devrim yaparak yikacagini söyleyen gafiller, hatta dalalet içinde olanlar bugün ne Iran’a ne Taliban ülkesine ne de seriatla yönetildigini söyleyen Suudi Arabistan Kralligina gitmek istememektedirler. Ülkemize karsi ihanet içerisinde olduklarinda da küfrettikleri, kâfir saydiklari Avrupa’ya ve Amerika Birlesik Devletleri’ne kaçmaktadirlar.Bu insanlari yollara düsüren dünyanin gözü önünde rezil ve rüsva eden sözde Islam ülkelerinin yöneticileri, bilginleri, ülkeyi paramparça eden sözüm ona cemaat önderleri acaba baslarini yastiga koyduklarinda vicdanlari rahat mi bilmem. Bir zamanlar efendi olarak bin atlilarla fethettigimiz Tuna’yi bugün gönüllü köle olarak geçen yiginla Islam ülkesi yurttaslarina sahit olmaktayiz.Ben vicdan kitabimi yazdigimda Mehmet Akif Ersoy’un Sark siirinde de belirttigi gibi Islam dünyasinin vicdani kirli ve pasli oldugu sonucuna ulastim.Islam ülkesinin vatandaslari aklini kullanamadigi gibi vicdanini da kullanamamaktadir. Vay bizim halimize degil vay torunlarimizin haline vay!Bu güzelim ülkemiz ne hale getirildi……
