Yargitay’dan ‘pert araç’ karari

Yüksek Mahkeme; piyasa degerinden ucuz alinan aracin ‘pert oldugunun’ bilindigi kanaatinin yanlis olduguna, agir hasarli araci herhangi bir bilgilendirme yapmadan vatandasa satmanin yasal olmadigina hükmetti. Bursa Tüketiciler Dernegi Genel Baskani Sitki Yilmaz da, “6502 Sayili Tüketici Kanunu tüm satislarda tüketicinin dogru bir sekilde bilgilendirilmesini esas kilmistir” dedi.Aldigi maasindan tasarruf ederek yillarca hayalini kurdugu araci satin alan vatandas, aracin sigortasini yaptirmak için gittigi acentada hayatinin sokunu yasadi. Aracin pert oldugunu ögrenen magdur vatandas, noter kanaliyla araçta gizli ayip oldugunu saticiya bildirdi. Buna ragmen taleplerine cevap alamayan magdur tüketici, Asliye Hukuk Mahkemesi’nin yolunu tutttu. Aracin sigorta ve kasko islemlerini yaptirmak için basvurdugu sirada pert kayitli oldugunu ögrendigini, davalinin satis öncesinde bu konuda kendisine bilgi vermedigini öne sürdü. Aracin pert kayitli olmasinin gizli ayip olarak degerlendirilmesi gerektigini ileri sürerek, gizli ayipli aracin iadesine ve 14 bin 900 TL satis bedeli ile araç için yapmis oldugu 327 TL masraf dahil olmak üzere zararinin davalidan tahsiline karar verilmesini istedi. Davali, davanin reddini diledi.Magdur vatandas, ikinci soku mahkeme karariyla yasadi. Aracin piyasadan 6 bin lira daha düsük bir bedelle satin alinmasinin pert kaydi olma ihtimalinin güçlendirdigine dikkat çeken Mahkeme; aradaki bu farkin aracin agir hasara ugramasindan kaynaklanan deger kaybindan kaynaklandigi ve davacinin araçtaki agir hasar durumunu bildigi veya bilebilecek durumda oldugu gerekçesiyle davanin reddine karar verdi. Davaci, karari temyiz edince devreye Yargitay 13. Hukuk Dairesi girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Daire; “Borçlar Kanununun 223. maddesi hükmüne göre, alici satilanin durumunu islerin olagan akisina göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satilan da saticinin sorumlulugunu gerektiren bir ayip görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadir. Alici gözden geçirmeyi ve bildirim yapmayi ihmal ederse satilani kabul etmis sayilir. Adi bir muayene ile meydana çikarilamayacak bir ayip sonradan çikarsa bunu da derhal saticiya haber vermelidir. Aksi takdirde satilani bu ayipli hali ile kabul etmis sayilir. Davaci ögrendigi gizli ayibi noterden düzenlenen ihtarname ile davaliya bildirmistir. Davaci gizli ayip nedeniyle derhal saticilara ihbarda bulunmakla satilani, açiklanan kanun hükmü geregince ayipli haliyle kabul etmemistir.” ifadelerine yer verdi. Mahkemece, alinan bilirkisi raporu dogrultusunda aracin piyasa degerinden düsük satin alinmasi nedeniyle davacinin ayibi bildigine kanaat getirilmis ise de aracin piyasa degerinden düsük satin alinmasi davacinin ayibi bildigine karine teskil etmeyecegi vurgulandi. Dava konusu araçta bulanan ayibin davacidan gizlenmediginin ispat yükü davali tarafta oldugu hatirlatildi.Kararda; “Hal böyle olunca; mahkemece, açiklanan hususlar göz önünde tutularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, aksi düsüncelerle yazili sekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykiri olup, bozmayi gerektirir. Kararinin bozulmasina oy birligi ile hükmedilmistir.” denildi.Bursa Tüketiciler Dernegi Genel Baskani Sitki Yilmaz da konu ile ilgili kisa bir açiklama yaparak, “Araç satislari ile ilgili dernegimize ciddi sikayetler gelmektedir. Özellikle son dönemde faizlerin asagi çekilmesiyle birlikte yogun bir alim satim gerçeklesiyor. Bu islemlerde de tüketici magduriyetine yol açan bazi satislar olmaktadir. Burada her seyden önce altini çizmek istedigim konu, 6502 Sayili Tüketici Kanunu tüm satislarda tüketicinin dogru bir sekilde bilgilendirilmesini esas kilmistir. Ayrica Medeni Kanunumuzun ikinci maddesi de saticilarin dürüst bir satis yapmakla hükümlü olduklarina isaret etmektedir. Bu nedenle gerek sifir, gerekse ikinci el satislarda olsun saticilarin araçlari ile ilgili tüketiciyi dogru bilgilendirmeleri gerekiyor. Aksi takdirde bu aracin iadesi ve kullandiklari paranin yasal faizi ile birlikte ödenmesini gerektiren süreç isletebilir” dedi.Tüketicinin dikkat etmesi gereken noktalari da anlatan Yilmaz, “Kisiden kisiye satis olup olmadigina bakilmasi gerekiyor. Her ne kadar tüketici galeri üzerinden araç aliyor ise de notere gittiginde sahistan sahisa yapiliyor. Bu tür satislarda tüketici, tüketici haklarindan yararlanamamaktadir. Tüketici bu alim satimlarda bir tarafin mutlaka satici kimligine sahip olmasi gerekmektedir. Araci alirken, aracin trafige girdigi günden sattigi güne kadar olan sürecini, satici tarafindan alici dogru bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bu tüketicini kanunun bir hükmüdür” diye konustu.Alicinin bir seyi biliyor olma ihtimali üzerinden degil, satanin sorumlulugu açisindan ayibin söylenmesi gerektigine vurgu yapan Yilmaz, “Satici ürünün ayibini söyleyerek satmasi gerekmektedir. Bu sekilde yapmadigi takdirde fiyat üzerinden tüketici sorumlu tutmasi kabul edilemez. Orada ürünün tüketicinin idrakine birakmasi da kanuni açidan da dogru sonuç getirmez. Kendisinin bildigini karsi taraftan saklamak iade için yeterli bir sebeptir” dedi.