Feridun Fazıl Özsoy


30 AĞUSTOS’TAN BİRKAÇ GÜN  öNCE...,,

30 AĞUSTOS’TAN BİRKAÇ GÜN  öNCE...,,


 

M.Kemal, Haziran ayında Büyük Taarruz yapılmasına ilişkin kararını almış ve bu kararı Yüce Meclis’e onaylatmış, hazırlıklarını buna göre yapmıştı.

Ordular arası futbol turnuvasını izleme bahanesiyle Ordu ve Kolordu komutanları Akşehir’e çağrılmış ve 28/29 Temmuz gecesi son hazırlıklar ve taarruz konusunda toplantı yapılmıştı. 

Harekatın Afyon’dan başlamaıs planlanmıştır.

Harekât başlamadan önce Yunan Kuvvetleri; 6.564 subay, 218.000 er, 1.300 kılıç, 3.113 makineli tüfek, 1.280 ağır makineli tüfek, 418 top ve 50 uçaktan oluşmuştur. Türk Kuvvetleri; 8.659 subay, 199.283 er, 100.352 tüfek, 2.025 hafif makineli tüfek, 839 ağır makineli tüfek, 5.000 kılıç, 340 top ve 8 uçaktan teşkil edilmişti. 

Büyük Taarruz, 26 Ağustos saat 04.00’te Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak’ın Afyon-Kocatepe’deki gözetleme yerine ulaşması ile cesaret ve inançla zafere giden yol saat 5.30’da topçu ateşi ile başladı.

Dört gün süren taarruz boyunca Yunan kuvvetleri dağıtılmış, ana kuvvetleri yok edilmiş ve çok sayıda asker esir alınmıştır. Harekât öngörüldüğü gibi 5 gün içinde Aslıhan civarında kuşatılan düşman birliklerinin imha edilmesi ile kesin zafer ile sonuçlanmıştır. 31 Ağustos’ta ordunun ana kuvvetleri İzmir’e doğru yol alırken, diğer birlikler düşmanın Eskişehir ve kuzeyinde kuvvetleri yenmek için ilerlemesini sürdürmüştür. 

Nutuk’ta Büyük Zaferi; “Her evresi ile düşünülmüş, hazırlanmış, idare edilmiş ve zaferle neticelendirilmiş olan bu harekât Türk ordusunun, Türk subay ve komuta heyetinin yüksek kudret ve kahramanlığını tarihe bir kere daha geçiren muazzam bir eserdir. Bu eser, Türk milletinin hürriyet ve istiklâl düşüncesinin ölümsüz bir abidesidir. Bu eseri vücuda getiren bir milletin evlâdı, bir ordunun başkomutanı olduğumdan, mutluluk ve bahtiyarlığım sonsuzdur”.Sözleri ile ordusuyla gurur duyan Ebedi Başkomutan, zaferin büyüklüğünü, önemini ve anlamını belirtmiştir.

Türk Tayyare Cemiyeti, 1925’de nizamiyesinin 35. Maddesine göre 30    Ağustosların “Tayyare Bayramı” olarak kutlanması kabul edilmiştir. Bakanlar Kurulu, 25 Ağustos 1926’de Hava Kuvvetleri’nin ülke savunmasında öneminden dolayı, 1926’den itibaren 30 Ağustos, “Zafer ve Tayyare Bayramı” olarak kutlanmaya başlanmıştır. Genç Cumhuriyet, 1925-1945 yılları arasında “İstikbal Göklerdedir” parolası ile çok sayıda yerli uçak üretmiştir. 1950’den itibaren yerli uçak sanayinden vazgeçilmiş ve uçak fabrikaları kapatılmış, bu süreçte “30 Ağustos Zafer ve Tayyare Bayramının’ Tayyare kısmı çıkarılmıştır .