7 Nisan tarihi Şenkaya ilçemizin Ermeni zulmünden kurtarılış günü..
Her yıl bu gün , çeşitli etkenliklerle kutanıyor...
Dün de Nisan Ayı’nın yedisydi...
‘’’
Yıl 1916…
Bölgede Ruslar’ın işgali yaşanıyor.
Nenemin anlattıklarına bakılırsa kıtlık, yokluk, fukaralık insanların belini bükmüş…
İnsanlar kendi arazilerinde ırgatlık yapıyor; boğaz tokluğuna…
Yokluk ve yoksulluk öylesine bellerini bükmüş ki gece kendi ekip biçtikleri tarlalardan ekin çalıyorlar, onu gizlice dövüp un haline getirdikten sonra ekmek yapıyorlar…
*
1917 yılına gelindiğinde hayatlarına bir umut ışığı doğuyor…
Rusya’da Ekim ihtilali yaşanıyor ve Ruslar çekiliyor…
İnsanlar tam kurtulduk diye sevinirken umutları, sevinçleri kursaklarında kalıyor.
Bölgede Ruslar’ın gidişi ile doğan boşluğu Ermeniler ve çeteleri dolduruyor.
Hem de ne doldurma…
Çevre köylerde masum insanlara saldırıyorlar, mallarını gasp ediyorlar, direnenleri acımadan öldürüyorlar.
Köyler ve sokaklarda terör kol geziyor, ortalık kan gölüne dönüyor…
Önceleri Örtülü’ye pek yanaşamıyorlar ama oraya da giriyor ve Ağagilin Tarla denilen mevkide topladıkları erkekleri kurşuna diziyorlar… (Örtülü, Şenkaya’nın köy iken ismi ve en büyük köyü...)
Ve aynı yere kazdıkları çukurlara öldürdükleri cesetleri atıyorlar...
Böylelikle toplu mezarlar oluşuyor.
Birçok tarihçinin yazdığına göre Doğu Anadolu Bölgesinde ailesinin en az bir ferdini Ermeni Komitacılarının zulmüne kurban vermemiş bir aile bulamazsınız...
Bu gün Iğdır’da, Azerbaycan Hocalı ve diğer yerlerde, Erzurum Merkezde; Cinis’te, Tepeköy’de, Alaca’da, Yanıkdere’de ve başka yerleşim yerlerinde o şehitlerin yakınları ve gömüldükleri toplu mezarlar o gün yaşananları haykırmakta...
Böylesi vahşet yaşanmıştır, bölgede...
***
Şenkaya’da panayır yolunda, güneye bakan taşlık yamaç vardır…
Birçok İnsanın ahırı o bölgededir ve taşlık yamaca ahırlarda biriken hayvan pisliği dökülür…
O bölgeye Şenkayalılar ‘Marzmankeş’ derler…
Hep düşünmüşümdür, niye Marzmankeş ?…
Sanırım bu kelime Ermenice…
Niye Türkçe bir yer ismi konmamış ?...
Sonra yöredeki Ermeni katliamını okuyunca niye olduğunu anladım…
Ruslar bölgeden ayrılınca Erzurum ve yöresine Rus komutanı Ermeni asıllı Antranik Paşa, Kars ve yöresine yani Kuzeye de Marzmanof Paşa komuta etmiş ve katliam emrini bu sözde komutanlar vermiş…
‘keş’, Türkçede isim türetme ekidir ve yer ismi de türetir.
Anladım ki Örtülüler ’Hayvan Pisliği‘ döktükleri bu yere Ermeni çetecisi Marzmanof’un ismini lâyık görmüş…
***
Ruslar’ın bölgeden ayrılması ile meydan Ermeniler’e kalmış ve Ermeni çetelerin yöredeki katliamı artmıştır. İşte bu sancılı günlerde Örtülü’de Molla Bilâl (Hüseyin Köycü’nün amcası)diye bir yiğit adam çıkar ortaya ve aralarında Dedem Molla Nusret’in de bulunduğu yaklaşık 15 kişiden oluşan bir milis gücü oluşturur…
Önce Oltu’nun girişindeki kiliseyi basarak aldıkları silahları çevreye dağıtırlar ve Ermeni çetelerin korkulu rüyası olurlar…
Bu direniş sonucu Ermeni çeteleri bir daha Örtülü köyüne girememiş, ancak çevredeki katliamları devam etmiş… (Üzülerek söylüyorum ki katledilen bu kişileri teker teker sayamıyorum)
*
1918 yılının Şubat ayından itibaren Kâzım Karabekir komutasındaki Türk OrdusuErzincan ve Erzurum istikametinde Ermeni temizliği yaparak ilerlerken, 15. Kolorduya bağlı birlikler de aynı temizliği kuzeyde yapmaktadırlar.
Kazım Karabekir’in emrindeki Halit Paşa, namı değer Deli Halit Paşa komutasındaki asker ve milis güçleri Kars- Ardahan- Oltu-Örtülü’yü Ermeniler’den temizler…
Her 7 Nisan günü coşkuyla kutladığımız Kurtuluş Bayramımız Kahraman Türk Ordusu ve milislerimiz bize armağan ederken, onlarca toplu mezarda yatan şehitlerimiz rahmetle anıyorum…
Ermeni vahşetinden kurtarılışın yıldönümü Kutlu olsun…
