Boğaziçi Enstitüsü sitesinde nezaket ve görgü kurallarını yayınlamış. Bu konuda çok eksiğimiz olduğunu düşündüğüm için nezaket ve görgü kurallarına tarafımdan da bazı kendi eklemelerimi de yaparak sizlerle paylaşmak istedim. Tarafımdan yapılan eklemelerin sonuna( Z. Saltuklu) eklemesini yaptım.
Umarım hepimiz bu kurallara uyma konusunda bir farkındalık oluşturarak birbirimize daha saygılı, sevgili, hoşgörülü, müşfik ve nazik davranırız. Daha huzurlu, mutlu ve sevgi dolu bir hayat için buna ihtiyacımız olduğu kanaatindeyim.
Nezaket; herhangi bir karşılık beklemeden, çıkar gözetmeksizin başkalarına karşı düşünceli, ince ve saygılı davranışlar sergilemektir.
Nezaket; diğer insanlara karşı saygılı ve ince davranışlar sergileme olarak tanımlanır. Nezaket, insan ilişkilerinin daha kuvvetli olmasını sağlar. Örneğin yardıma ihtiyacı olan birine yardım etmek bir nezaket davranışıdır.
Nezaket Ve Görgü Kuralları Nelerdir?
• Başkalarının eşyalarını kullanırken izin istemek.
• Büyüklere saygılı olmak, küçüklere sevgi göstermek.
• Ayrıca büyüklere de sevgi göstermek, küçüklere de saygı göstermek. (Z. Saltuklu)
• Sevdiklerimizi ziyaret etmek.
• Temiz ve düzenli olmak.
• Müsrif olmamak.
• Karşımızda kişinin sözünü kesmemek, onu dinlemek.
• Bağırmadan konuşmak.
• Telefonun icadından sonra telefonla konuşurken yanda hiç kimse yokmuş gibi ağzına geleni bağırarak konuşmak. (Z. Saltuklu)
• Öfkeli olmamak, sinirli davranmamak, iradeli olmak. (Z.Saltuklu)
• Başkalarının özgürlüklerine saygı duymak.
• Hoşgörülü ve anlayışlı olmak.
• Söz verildiğinde tutmak.
• Emanet alınan bir şeye sahip çıkmak.
• Dürüst ve tutarlı davranmak.
• İnsanları gizlice dinlememek.
• Yemek yerken ağzı açarak konuşmamak.
• Toplu ulaşım araçlarında yaşlı ve hamilelere yer vermek.
• Özür dilemeyi ve teşekkür etmeyi bilmek.
• Uygunsuz şakalardan ve el hareketlerinden kaçınmak.
• Trafik kurallarına istisnasız uymak.
• Olur, olmaz yerde yerlere tükürmemek ve burun silmemek.(Z. Saltuklu)
• Lavabo ve tuvaletleri kullanmadan önce ve sonra temizlemek. (Z. Saltuklu)
• Otomobilde ve otobüste yüksek sesle müzik açmamak. Camilerde ibadetin nezafetine yakışmayan rahatsız edici ses açmamak. Düğün salonlarında da yüksek sesi kısmamak, düğün konvoylarında trafiği engellememek ve sürekli korna çalmamak. (Z. Saltuklu)
Konuşma Sırasındaki Nezaket ve Görgü Kuralları Nelerdir?
• Dedikodudan kaçınmak.
• İnsanlara olumsuz eleştirilerde bulunmamak.
• "Şişmanlamışsın, zayıflamışsın, çökük gözüküyorsun" gibi cümleler kurmamak.
• Kişilere yaşı hakkında alaycı bir tavırda konuşmamak
• İltifat etmek, "çok güzel olmuşsun" gibi isteklendirme cümleleri kurmak.
• Karşıdakini dinlemek, sözünü bölmemek.
• Olumsuz bir beden dili kullanmamak. Lakap takmamak. (Z.Saltuklu)
• Kalabalık bir ortamda kulaktan kulağa konuşmamak.
• İnsanların özel konuşmalarını öğrenmekte ısrar etmemek, gizlice dinlememek.
• Kendini sürekli övmemek, daima ben odaklı bir sohbet içine girmemek. Kibirli, kendini beğenmiş, karşıdakini küçümser bir tutum içerisinde olmamak. (Z. Saltuklu)
· Birisiyle konuşurken başka bir işle meşgul olmamak. (Z. Saltuklu)
Sosyal Hayatta Saygı Ve Nezaket Kuralları Şu Şekilde Sıralanabilir:
• Sosyal ortamda kulaktan kulağa konuşulmamalıdır.
• Kişinin sınırlarına saygı gösterilmelidir.
• Herhangi bir konuda dürüst davranılmalı, açık iletişim kurulmalıdır.
• Konuşan birinin sözü kesilmemelidir.
• Birinin sözü kesilecekse önce özür dileyerek söze başlanmalıdır.
• Gereken durumlarda karşıdaki kişiye teşekkür edilmelidir.
• Yemek yerken lokmalar ağız kapatılarak çiğnenmelidir.
• Tanıştığın veya tanıştırıldığın kişilerle tokalaşırken yüzüne bakmalıdır. (Z. Saltuklu)
• Tanıştığın kişilerin adlarını ihmal etmeden adlarını öğrenerek adlarıyla hitap edilmelidir. Saatlerce ve defalarca yemekte, toplantıda oturuyorsun adın yok, sanın yok aradan konuşmalar. Herkes bana iltifat etsin ben ise sizi adam mı sayayım! Bu nezaketsizliği ve görgüsüzlüğü birçok zaman genelde mevki ve makamla kendisini büyük gören insanlar yapmaktadırlar. (Z.Saltuklu)
· Aile içerisinde hitaplarda aradan konuşmalarla ad verilmemelidir. Gerekirse sevgi kelimeleriyle çağrılmalıdır. Evde babanız annenize, anneniz babanıza nasıl hitap ediyor sorusuna vereceğiniz cevap, buna en güzel örnektir. ( Z. Saltuklu)
• Görüşmelere vaktinde gidilmelidir. Vaktinde gidilmediği zaman eğer bir aksama olursa, derhâl aksamanın nedeni karşıya bildirilmelidir. (Z.Saltruklu)
• Yeterince samimi olunmayan kişiler akşam geç saatlerde aranmamalıdır.
• Farklı kültürlere karşı saygılı olunmalıdır.
• Bayanlarla karşılaşmalarda tokalaşmak üzere bayan elini uzatmadan erkek elini uzatmamalıdır. (Z.Saltuklu)
• Önemli görüşmelerde ve buluşmalarda telefon sessize alınmalıdır.
• Biri konuşurken dikkat dağıtıcı hareketlerden kaçınılmalıdır (telefona bakmak gibi).
• Aile içerisinde ve toplumda küfürlü konuşmamalıdır. Yine aile fertleri evde birbirlerine daha kaba ve farklı davranırken, dışarıdakilere daha nezaketli davranmamalıdır. Nezaketli davranma başta aile fertlerinden başlamalıdır. (Z. Saltuklu)
• Hastane ve banka gibi herhangi bir sıraya girmede kurallara uyulmalıdır. (Z. Saltuklu)
• Kuralları çiğneyip, kurnazlık yaparak hakkınızı hela edin diyerek işi geçiştirmeye çalışmamalıdır. Bu dini inancın istimrarıdır. Z. Saltuklu)
• Aile fertlerine, arkadaşımıza, dostumuza, tanıyıp tanımadıklarımıza, yerli ve yabancı her insanla ilişkilerimizde onları üzücü davranışlarımızda kırıcı olmamaya özen göstermek. (Z. Saltuklu)
Görgü; toplumdaki bütünlüğü bozmamak için uygulanması gereken saygı kurallarıdır. Görgü, kişilere karşılaştıkları olaya ilişkin nasıl hareket etmeleri gerektiği ile ilgili bilgi verir. Örneğin önemli bir toplantıda, kritik bir görüşmede vb. kişinin nasıl davranması gerektiğini görgü kuralları belirler.
Az Bilinen Görgü Kuralları Şu Şekilde Sıralanabilir:
• Bir kişiye yapılan teklif ikiden fazla söylenmemelidir.
• Yürüyen merdivenin sağ tarafında beklenmelidir.
• Toplu taşımalarda inen yolculara öncelik verilmelidir.
• Birisi ile iletişim kurarken güneş gözlüğü çıkarılmalıdır.
• Birisiyle tokalaşırken eldiven çıkarılmalıdır.
• Başkalarının telefonuna, buzdolabına, cüzdanına izinsiz bakılmamalıdır.
• Birinin evine gitmeden önce haber verilmelidir.
• Avcun içine öksürülmemelidir.
• Toplum içinde birisi parmakla işaret edilmemelidir.
• Kimseyle çarpışmamak için sandalyenin sol tarafından masaya oturulmalıdır.
• Yolculuklarda otobüslerde, trenlerde ayakkabılar çıkarılmamalıdır. (Z. Saltuklu)
· Sigara içenler, hele hele çocukların olduğu yerde bu isteklerini yapmamalıdır. (Z.Saltuklu)
İş Hayatında Görgü Kuralları Şunlardır:
• İş hayatında birine mail atarken mutlaka “merhaba, iyi çalışmalar” gibi ifadeler kullanılmalıdır.
· Kutsal ve kutlu günlerde bir resim bularak, telefonla toplu mesaj atarken gönderdiği kişilerin adı yok, sanı yok mesaj atmamak. (Z.Saltuklu)
• Ağır kokulu yiyecekler ya da parfümlerden kaçınılmalıdır.
· İş arkadaşlarını başkalarına arkasından kesmemelidir. (Z.saltuklu)
• Arkadaşlarla/akrabalarla yapılacak uzun telefon trafikleri ertelenmelidir.
• İş yerine ve yapılan toplantılara vaktinde katılım sağlanmalıdır.
• Yüksek sesle konuşma, gülme gibi davranışlardan uzak durulmalıdır.
• Yöneticilere “siz” diye hitap edilmelidir.
• Sizi tanımayan kişilerin yanında iş arkadaşlarına “hanım/bey” diye hitap edilmelidir.
• İş yerinde yüksek sesle müzik açılmamalıdır.
• Başkalarının yalnızca sizinle paylaştığı şeyler diğer kişilere anlatılmamalıdır.
• İş yerindeki ortak giderlerde herkes üzerine düşen miktarı ödemelidir.
• Acil olmadığı sürece mesai saatleri dışında işle ilgili mailleşme/mesajlaşma yapılmamalıdır.
Nezaket ve görgü kuralları hepimize en çok da çocuklarımız ve gençlerimize gerekli kurallardır. Hani bir atasözümüzde ne güzel dillendirilmiş: “Kurt ulusundan gördüğünü işler.” Bu nezaket ve görgü kurallarını başkalarından beklemek yerine öncelikle kendimiz uymalıyız. Bu kuralları okurken aklımıza uymadığımız durumlar gelebilir. Bu nedenle kendimizi zaman zaman bu kurallara uyma konusunda değerlendirmeliyiz.