Feridun Fazıl Özsoy


‘SÜT’TE KAYITDIŞILIK...

‘SÜT’TE KAYITDIŞILIK...


 

Geçtiğimiz hafta Türkiye’de Süt Günü sessiz sedasız kutlandı.

Biz de bu haftaki yazımızı süt’e ayırdık...

*

Hani hepiniz bilisiniz, ünlü benzetmedir...

Kedi ile ciğer meselesi. 

‘Kedi burada, ciğer nerede...’

Biri var, öbürü yok...

Erzurum da aynen öyle...

Sizin anlayacağınız, süt var bunun sanayiye yansıması yok.

*

Türkiye’nin toplam süt üretimi 23.200.306 ton...

Erzurum’un yıllık üretimi  982.636 ton...

Bu üretimin ülke içindeki payı % 4.4...

Ülkemizde ise Konya, İzmir ve Balıkesir’den sonra 4.sırada yer alıyoruz.

*

Erzurum, iki ana özelliğiyle ön plana çıkıyor.

Bu özellikler ‘Buz’un ve ‘Hayvancılık’ın Başkenti olması...

Ama gelin görün ki hayvancılıkta ivme kaybetmiş ve dördüncü sıraya kadar düşmüş...

Eğer zamanında önlem alınmazsa daha da düşeceği mukadder...

*

O zaman ne yapılması gerekli.

Öncelikli olarak Büyükbaş ve Küçükbaş hayvan varlığımızı kurulacak çiftliklerle artırmalıyız.

(Erzurum Valiliği bu yönde çalışma yapıyor.)

Erzurum’da Türkiye’nin toplam süt üretiminin yüzde beşe yaklaştığı düşünüldüğünde,          4.4 ‘ün önemli bir kısmının süt ürünleri sanayisini etkilediği ve yeni markalar meydana getirdiği anlaşılır.

Gelin görün ki bu, böyle olmuyor ve sütün büyük bölümü küçük aile işletmelerinde tüketiliyor, kayda dahi girmiyor... 

İşte bunun içindir ki ‘Kedi burada, ciğer nerede...’ diyoruz,

*

Erzurum ve bölgede büyük bir ‘Kayıt Dışı Ekonomi’ çarkları dönüyor.

Bu ekonominin bir an önce ‘Kayıt altı’na alınması lâzım.

Yani sütün kayıtlı olarak sanayiye aktarılması ve üretimi artırmamız  gerek.

Bu anlamda bizim de süt ve ürünlerini daha çok tüketmemiz düşünülebilir.

Örneğin okullarda Amerikan menşeli Süt Tozu yerine, tüketimi artırmak için doğal süt dağıtılabilir.
Sonra toplanan sütün veriminin düşmemesi için daha çok ‘Soğuk Süt Zinciri’ oluşturmamız gerekli...

(Büyükşehir Belediyemizce ‘Soğuk Süt Zinciri’ oluşturma çalışmaları sürüyor.)

Ayrıca Erzurum Ovası’nda Mandıralara Halbuki Erzurum denilince akla süt ve süt ürünleri merkezi gelmeli, hem de onlarca merkez... 

Ayrıca Erzurum Ova’sında mandıralara süt sağlayan onlarca sayıda süt hayvancılığı merkezi kurmamız lâzım...

*

Düşünebiliyor musunuz, yaklaşık Hollanda büyüklüğünde olan Erzurum’da bir-iki kendini kanıtlamış firmanın dışında et ve süt ürünü markamız yok.

Hep Türkiye’nin ünlü markalarının ürünlerini tüketiyoruz, adımız da sözüm ona Türkiye’nin Hayvancılık Merkeziyiz.

*

Nasıl ki Kars’la gravyer akla geliyor, başka şehirler diğer ürünleri çağrıştırıyorsa...

Erzurum denilince de akla süt ve süt ürünleri merkezi gelmeli, hem de onlarca merkez... 

Bilmem anlalatabildim mi...